د جنورۍ پر ۲۲ مه د سوریې (شام) په طرطوس بندر کې د روسيې دوه بار وړونکې کشتۍ ولیدل شوی چې دا په ظاهره له سوریې څخه په پراخ کچ د روسي پوځي تجهیزاتو دایستلو د پلان برخه ده.
د سوریې بندرونو ته د لاسرسي په بایللو سره که یوې خوا ته په منځني ختیز کې د روسیې ستراتېژي له ننګونو سره مخ ده، نو بلخوا دا پوښتنه هم ده چې اوس به د روسیې د سمندري ځواک بیړۍ په کومه ځي.؟
په بار وړونکیو کښتیو کې د درنو وسلو سلګونه برخې، توپخانې او د مهماتو بکسونه دي چې د حفاظت لپاره يې د روسيې سرتېري ګمارل شوي دي. دغو بېړیو ته تر اوږد انتظار وروسته بندر ته لاسرسی ورکړل شوی دی.
د روسيې سمندري ځواکونه به چېرته ځي؟
په لندن کې رایل یونایټېډ څېړنیز مرکز یو څېړونکی سیدارت کوشل وايي چې کیدای شي د لیبیا د جنګسالارانو تر کنټرول لاندی سیمه مسکو ته اجازه ورکړي چې په سیمه کې خپل شتون ولري او د دې ترڅنګ د سوډان او الجزایر په اړه هم دغسې فکر کېږي. خو د نوموړي په وینا دغه بندرونه جنګونو او ناکرارۍ ځپلي دي چې پکې به د روسيې د ځواکونو لپاره اړینې اسانتیاوی او سمندري تاسیسات ونه لري.
دا ډول تور سمندرګي ته د روسیې لاسرسی هم د یوې پیړۍ زوړ تړون له امله محدود دی ځکه چې روسیه د ترکیې د باسپورس له لارې ځینې پوځي سامانونه نه شي وړلای.
د لندن د یو امنیتي څېړنیز مرکز پوه مایک پلنکټ وايي، ممکن ده چې په لنډه موده کې (د روسیې سمندري ځواک) هڅه وکړي چې په ختیځ مدیتارین کې په یو شکل خپله موجودګي وساتي.
په شام کې د روسیې مداخلې د بشارالاسد پخوانۍ واکمنۍ ته ګټه رسولې وه، خو وروسته روسیې د اوکراین جګړه پیل کړه او سوریه یې له پامه وغورځېده.
تېره میاشت، د سوریې یاغیان، چې د امریکا لخوا نومول شوې ترهګرې ډلې هيت تحریر الشام، یې رهبري کوله، دمشق ته ننوتل، واک یې واخيست او اسد او د هغه کورنۍ یې مسکو ته په تېښته مجبوره کړل.
ددې هر څه سربېره روسیه غواړي چې په سیمه کې خپلې موجودګۍ ته دوام ورکړي، خو شنونکې سیدارت کوشل وایي چې که روسیې تور سمندرګي ته رسد ونه موند نو احتمال دی چې د طرطوس بندر د بایللو څخه وروسته هغه هېواد په ختیځ مدیتارين کې خپل دایمي شتون پای ته ورسوي.
