Ҳодиса
Исматулло Ҳаёев, раиси ХИМА-ро ба 11 сол зиндон маҳкум кардаанд. ВИДЕО
Исматулло Ҳаёев, писари Иззатулло Ҳаёев, раиси собиқи девони вазирони Тоҷикистонро ба 11 сол зиндони низомаш сахт маҳкум кардаанд. Ба иттилои дарёфтии Радиои Озодӣ, Додгоҳи шаҳри Душанбе ӯро моҳи январи имсол ба "тасарруфи пулу мол" гунаҳкор донист.
Исматулло Ҳаёев раиси ширкати "Хима текстайл" ва "Корпоратсияи ХИМА" буд. Баъзе аз пайвандонаш ба Радиои Озодӣ гуфтанд, бо ҳукми додгоҳ розӣ нестанд.
Юсуф Раҳмон, додситони кулли Тоҷикистон, рӯзи 2-юми феврал дар нишасти хабарӣ ва дар посух ба суоли Радиои Озодӣ гуфт, "Исматулло Ҳаёев ба ҷавобгарӣ кашида шуд ва бо ҳукми суд маҳкум гардид". Вай ҷузъиёт надод ва ишора кард, ки парвандаашро маъмурони Оҷонси мубориза бо фасод таҳқиқ кардаанд.
Як манбаъ дар Оҷонси давлатии назорати молиявӣ ва мубориза бо коррупсия дар Тоҷикистон рӯзи 3-юми феврал бе зикри номаш гуфт, Исматулло Ҳаёев бар асоси қисми чаҳори моддаи 246‑и Кодекси ҷиноӣ (тасарруфи пулу моле, ки тариқи кредит додаанд) айбдор дониста шуд. Манбаъ афзуд, таҳқиқи парвандаро ду моҳ пеш ба анҷом расонда, ба додгоҳ фиристода буданд, вале тафсилоташро ошкор накард.
Маҳкум шудани Исматулло Ҳаёевро наздиконаш низ тасдиқ карданд ва дар айни замон гуфтанд, бо хулосаи додрас розӣ нестанд.
Муродалӣ Ҳаёев, яке аз пайвандони ӯ, дар номааш ба Радиои Озодӣ навишт: "Хабари ба зиндон кашида шудани Исматулло Ҳаёевро, бигузор, халқ донад. Исматулло писари Изатулло Ҳаёеви зиндаёд, собиқ раиси девони вазирони Тоҷикистон аст. Барои ҳукумат, ки нолозим шуд, аз вай халос шуданд."
Бо ин ҳол, тафсилоти парвандаи Исматулло Ҳаёев феълан дастрас нест. Маълум нест, ки ӯро дар робита ба кадом қазия ба зиндон маҳкум карданд.
Чаҳор сол пеш Додгоҳи олии иқтисодии Тоҷикистон баҳси бонки русии "Авангард"-ро бо ширкати зери раҳбарии ӯ – "Хима текстайл" – баррасӣ карда буд. Бонки русӣ даъво дошт, ки ширкати "Хима текстайл" аз онҳо 3 миллион доллар қарздор аст ва баргардонда наметавонад. Ва талаб дошт, "Хима-Текстайл"-ро муфлис эълон кунанд ва аз ҳисоби фурӯши моликияташ қарзро баргардонанд.
Аз ин қабл қазияи мазкур дар Додгоҳи вилояти Хатлон баррасӣ ва ба нафъи "Хима-текстайл" ҳал шуда буд. Дертар Додгоҳи олии иқтисодии Тоҷикистон низ даъвои "Авангард"-ро рад кард.
"Хима-Текстайл"соли 2010 таъсис ёфта, корхонаи нассоҷист ва пештар масъулонаш гуфта буданд, қодир аст, солона то 3 ҳазор тонна нахи баландсифат истеҳсол кунад. Ҳоло рӯшан нест, тақдири корхона чӣ шудааст.
Исматулло Ҳаёев, писари Иззатулло Ҳаёв, раиси собиқи девони вазирони Тоҷикистон аст. Ҳаёеви калонӣ соли 2015 дар 79-солагӣ даргузашт. Ӯ аз соли 1986 то 1990 раиси Шӯрои вазирон ва аз соли 1994 то соли 1996 раиси Дастгоҳи иҷроияи президент ва ҳамзамон муовини сарвазири Тоҷикистон буд. Аз афроди наздик ба раиси ҷумҳури Тоҷикистон гуфта мешуд.
Ҳамаи хабарҳои имрӯзро дар инҷо бихонед
"Дигар хобамон набурд." Тарси сокинони баландошёнаҳои Душанбе аз заминларза
Зилзилаи сахте, ки шаби дуюм ба сеюми ноябр Тоҷикистонро такон дод, ба иттилои расмӣ, зарар ва талафоти ҷонӣ надоштааст. Аммо воҳимаву таҳлука сокинони зиёдро аз баландошёнаҳои шаҳри Душанбе ба берун баровард. Аксари сокинон ва корбарон дар шабакаҳои иҷтимоӣ гуфтаанд, аз ларзиши сахти бинову ҷиҳози хона аз хоб бедор шуданд.
"Дар берун худро каме амн эҳсос мекунӣ"
Дӯстӣ Шерхонов, сокини пойтахт, мегӯяд, онҳо тӯй ва меҳмони зиёд доштанд ва вақте замин ларзид, ҳама ба берун баромаданд: "Мо дар ошёнаи шашум ҳастем. Ним соат дар берун истодем. Баъд баромадем, аммо дигар хобамон ҳам набурд."
Аксар сокинони шаҳр мегӯянд, ин бор заминларза тӯлонитар ва тарсовар буд. Ҳарчанд дар дили шаб рух дод, сокинони зиёде мегӯянд, бедор шудаву ба берун давидаанд. “Кӯдаконро ба берун баровардам. Дар берун худро каме амн ҳис мекунӣ, назар ба хона,” – гуфт Маҳина, сокини пойтахт.
Ба фарқ аз ҳамсояҳо, Гулдаста дар хона монданро беҳтар донистааст: “Дар баландошёна куҷо баромадан мумкин? Дар назарам тез гузашт. Лифт тез-тез кор мекард. Ҳол он ки мумкин нест, ки дар ин ҳолат аз он истифода кард.”
Шарҳи як намояндаи Кумита
Ба иттилои Кумитаи ҳолатҳои фавқулода заминларзаи шаби гузашта дар Тоҷикистон зарару талафот надошт. Коршиносон мегӯянд, талоши сокинон барои поин шудан аз ошёнаҳои баланд ҳангоми заминларза ва истифодаи лифт нодуруст ва манъ аст.
Фаридун Раҳимзода, як намояндаи Кумитаи ҳолатҳои фавқулода, ба Радиои Озодӣ гуфт, “ҳангоми заминдарза ба лифт савор нашаванд. Дар ҷойҳое, ки сутунпояҳо аст, ё зери миз худро аз хатар эмин доранд."
Дар ҳолати зарурӣ, ба гуфтаи ин муттахассис, бояд сокинон аз зинапояҳои оҳание истифода баранд, ки дар баландошёнаҳо махсус барои ҳолатҳои фавқулода пешбинӣ шудаанд.
Намояндагони Кумита мегӯянд, онҳо ҳафтае пеш дар назди баландошёнаҳои шаҳр барои аҳолӣ омӯзиш гузаронда, ба сокинон қоидаи рафторро ҳангоми заминларза ёд додаанд. Чунин омӯзиш дар ҳама шаҳру ноҳияҳои кишвар ҷараён ёфтааст. Аммо бо ин вуҷуд дар Душанбе, ки солҳои охир баландошёнаҳои зиёди нав қомат афрохтаанд, таҳлука ва нигаронии сокинон дар заминларза бештар аст.
Дар Тоҷикистон солона садҳо бор замин меларзад, аммо ба гуфтаи муттахасисон фақат 70-80 мавриди он эҳсос мешавад. Дар пайи заминҷунбиҳои шадид солҳои охир даҳҳо хона дар минтақаҳои кишвар вайрон шудааст.
Гузориши видеоиро дар инҷо бинед:
Боздошти садҳо кас дар амалиёти Европол. Тоҷикон ҳам ҳастанд
Полиси Аврупо ё Европол хабар дод, ки рӯзи 31-уми октябр дар амалиёти густардаи зидди зархаридони ҷанги Украина 654 узви ширкатҳои нимаҳарбии Русияро боздошт кардааст. Дар миёни онҳо шаҳрвандони Тоҷикистон ҳам ҳастанд.
Европол дар изҳороте гуфт, полиси Молдова ва Украина бо ёрии тими Европол дар ду марҳила ва бомуваффақият амалиёти зидди зархаридонро анҷом додаанд. Дар натиҷаи он даҳҳо зархариде шиносоӣ ва дастгир шуданд, ки дар ҷанги Украина аз тарафи Русия иштирок мекарданд.
Дар ин амалиёт инчунин мутахассисони Европол дар умури интернет ҷалб шудаанд ва рафтору амали гумонбаронро тавассути шабакаҳои иҷтимоӣ мавриди тафтиш қарор доданд.
Ба иттилои полиси Украина, аз замони ишғоли нимҷазираи Қрим дар соли 2014 то имрӯз, яъне ҷанги васеъмиқёси Русия дар хоки Украина, гурӯҳҳои хусусии нимаҳарбии “Вагнер”, “Редут”, “Аҳмад”, “Патриот” ва “Тсарские волки” зархаридони худро барои иштирок дар ин ҷанг сафарбар кардаанд.
Европол навиштааст, аз 654 боздоштшуда 280 нафар шаҳрвандони Қазоқистон, Узбекистон, Тоҷикистон, Туркманистон, Озарбойҷон, Арманистон ва Боснияву Ҳерсоговина мебошанд. Ин афрод, ба бовари полиси Аврупо, дар содир кардани ҷиноятҳои ҷангие ба мисли хушунати ҷинсӣ, қатли асирони ҷанг ва куштори шаҳрвандони осоишта гумонбар ҳастанд.
Масалан, танҳо дар рӯзи 29-уми октябр ходимони полис 70 манзили зистро дар қаламрави Украина ва Молдова кофтукоб кардаанд. Дар натиҷаи ин амалиёт, аслиҳаи оташфишон ва силоҳҳои сард, муҳимот, либосҳои ҳарбӣ, рамзу аломатҳои ширкати “Вагнер” ва дастгоҳҳои электронӣ ошкор ва мусодира шудааст.
Алёна Лютнитска, намояндаи расмии полиси Украина дар гузориши видеоӣ гуфт, Русия тавонистааст дар 20 кишвар “шабакаи ҷалби зархаридонро созмон диҳад”, ҳарчанд дар аксари ин кишварҳо барои иштирок дар ҷангҳои хориҷӣ то 15 сол ҳабс ва ҳатто ҳукми зиндони абад пешбинӣ шудааст. Ба гуфтаи ӯ, “шаҳрвандони Осиёи Марказӣ, Балкан ва Қафқози Ҷанубиро бо ваъдаи пул, афв ё тақдими шаҳрвандии Русия” барои иштирок дар ҷанг “дилгарм мекунанд”.
Геннадий Гуков, як мақомдори полиси Украина гуфтааст, шабакаҳои зархаридони хориҷӣ дар асл “як барномаи танзимшудаи давлатӣ мебошад” ва Русия метавонад ин шабакаро барои истифода дар “амалиёти омехта (гибридӣ), ҳамлаҳои террористӣ ва талоши бесуботсозии минтақаҳо” дар Аврупо ҳам истифода кунад.
Гуков гуфт, дар пайи таҳқиқи мӯшикофона ходимони полис маълум кардаанд, ки ҳар гумонбар “донандаи тамосҳову шабакаҳо ва роҳҳои иртибот ва ҳамоҳангсозии миёни зархаридон” мебошад. Онҳо бо ҷамъоварии маълумот аз зиндонҳо ҳам машғул буда, бо ваъдаи пули ҳангуфт бо ҷалби шаҳрвандон ба ҷанг машғул мешаванд.
Мақомот дар Тоҷикистон ҳанӯз ба натиҷаҳои амалиёти полиси Аврупо вокуниш накардаанд, вале дар гузашта ҳам хабарҳоро дар бораи омори ширкатдорони ҷанг дар Украина бе шарҳ гузоштаанд.
Тарҳи давлатии "Зистан мехоҳам" дар Украина моҳи майи соли ҷорӣ номи 931 зодаи Тоҷикистонро нашр кард, ки аз ҷониби Русия дар ҷанги зидди ин кишвар иштирок доранд. Ҳамин тарҳ дар моҳи сентябр рӯйхати 446 зодаи Тоҷикистонро нашр кард, ки дар ҷанги Украина кушта шудаанд.
Вазири корҳои дохилии Тоҷикистон Рамазон Раҳимзода соли 2023 ба хабарнигорон гуфта буд, ки тақрибан 100 шаҳрванди Тоҷикистон аз зиндонҳои Русия ба ҷанг дар Украина фиристода шудаанд.
Қонунҳои Тоҷикистон барои иштирок дар ҷангҳои хориҷӣ ҷазои сангинро пешбинӣ мекунад, вале дар муддати сеюним соли ҷанг ҳеч додгоҳи ин кишвар ягон ширкатдори ҷанги Украинаро муҳокима накардааст.
"4 балл дар Душанбе". Мақомоти Тоҷикистон заминларзаро шарҳ доданд
Шаби 2 ба 3-юми ноябр заминларзаи сахте Тоҷикистон ва чанд кишвари минтақаро такон дод.
Ба иттилои Хадамоти геофизикии Академияи илмҳои Тоҷикистон, зилзила соати 1:29 ба вақти Душанбе рух дода, қувваи заминларза дар пойтахт 4 ва дар Панҷакент 3 баллро ташкил дод.
Манбаъ мегӯяд, маркази заминларза дар ҳудуди Афғонистон буд. Қувваи заминларза дар марказаш 6-7 балл гузориш шудааст.
Маркази заминшиносии Амрико навиштааст, маркази зилзила вилояти Балхи Афғонистон буд. Ларзиши замин дар Афғонистон, Тоҷикистон, Узбекистон, Туркманистон ва Покистон ҳам сабт шудааст.
Баъзе сокинони шаҳри Душанбе аз тарси такрори заминларза нимашаб ба берун баромадаанд. Сокинон мегӯянд, дар чанд соли ахир чунин заминларзаи сахтеро надида буданд. Кумитаи ҳолатҳои фавқулодаи Тоҷикистон навиштааст, ин ҳодиса хисорот ва талафот дар пай надошт.
Расонаҳо аз марги 7 нафар дар Афғонистон гузориш додаанд. Мақомоти Толибон гуфтанд, омор дар бораи талафотро давоми рӯз нашр мекунанд.
Баъзе сокинон аз тарс ба берун баромадаанд:
Тоҷикистон дар яке аз минтақаҳои зилзилахези қораи Осиё ҷойгир аст. Ҳар сол дар кишвар садҳо заминларза сабт шуда, дар натиҷаи он баъзе аз манзили сокинон вайрон мешавад.
Аз ҷумла, бар асари зилзилаи рӯзи 13-уми апрели имсол дар ноҳияҳои Рашт ва Тоҷикобод 94 хона пурра ва 50 хона қисман вайрон шуда, ба 61 манзил осеби сабук расид.
Инчунин, се мактаб ва тақрибан дусад иншооти иҷтимоӣ, аз ҷумла чойхонаву бунгоҳи тиббӣ зарар дидаанд. Як сокини хурдсоли ноҳияи Рашт дар ин ҳодиса ҷон бохт.
Хабар давоми рӯз такмил мешавад:
"Ҳашти субҳ": Даргирии боталафот дар марзи Афғонистон ва Тоҷикистон
Рӯзномаи "Ҳашти субҳ" аз даргирӣ миёни неруҳои Толибон ва марзбонони Тоҷикистон дар ноҳияи Шаҳрибузурги вилояти Бадахшони Афғонистон, ҳаммарз бо ноҳияи Шамсиддини Шоҳини Тоҷикистон, хабар додааст.
Расона менависад, муноқиша 25-уми октябр бар сари тағйири маҷрои рӯди Ому ба иллати заршӯйӣ рух дода, дар он чанд нафар кушта шудаанд.
Мақомоти Тоҷикистон ва ҳукумати Толибон дар ин бора чизе нагуфтаанд. Охири моҳи августи имсол низ миёни марзбонони тоҷик ва нерӯҳои "Толибон" дар ҳамин қитъаи марз тирандозӣ сурат гирифта буд.
Даргирии нав дар ҳоле рӯй медиҳад, ки як ҳайати Толибон дар Душанбест.
Сокинони як маҳалла дар Кӯлоб аз сарбозшикор ё "облава" пешгирӣ кардаанд
Гурӯҳе аз сокинони як маҳалла дар Кӯлоб талош кардаанд, ки аз “облава” ё ҷалби маҷбурии ҷавоне ба сафи артиш ҷилавгирӣ кунанд.
Дар чанд порчаи навор, ки корбарон ба Радиои Озодӣ фиристоданд, дида мешавад, ки чанд мард бо либоси маъмулии мисли сокинон ҷавонеро маҷбур ба ҷое бурданианд.
Радиои Озодӣ маълум кард, ки ҳодиса дар маҳаллаи Борбади шаҳри Кӯлоб рӯзи 21-уми октябр рух додааст.
Занҳо монеъ шуданд
Як сокини маҳаллаи Борбади Кӯлоб бо шарти зикр нашудани номаш рӯзи 22-юми октябр ба Радиои Озодӣ гуфт, ки он мардон кормандони милиса буданд, вале занҳои маҳалла монеъи ҷалби ғайриқонунии ҷавон ба артиш шуданд.
Хидмат дар артиш барои ҷавонони аз 18 то 27-сола ҳатмӣ буда, сарпечӣ аз он ҷавобгарии ҷиноятиро пешбинӣ мекунад, вале даъват ба артиш бояд тибқи муқаррароти қонун бо фиристодани даъватнома сурат гирад.
Ҷалби маҷбурӣ ё “облава” низ аз шеваҳои ғайриқонунии ба артиш бурдани ҷавонон аст, ки солҳо боз дар Тоҷикистон идома дорад.
Видеоро инҷо бинед:
Дар навори фиристодаи корбарон аз шаҳри Кӯлоб дида мешавад, ки ҷавон дар майдончаи варзишӣ ба сутуни оҳание часпидааст ва се нафар талош доранд, дасту пойи ӯро боз карда бо худ баранд.
“Ин бача дар мизи пеши майдонча нишаста будааст, ки милисаҳо пайдо мешаванд ва мехоҳанд ӯро бо худ баранд, аммо ӯ як сутуни оҳаниро қапида, фарёд мезанад. Занҳо ҷамъ шуданд ва вақте бачаро ба мошин шинонданд, онҳо рафта пеши роҳашро гирифта, бачаро озод карданд,”--гуфт ҳамсуҳбати Радиои Озодӣ.
Мақомот ҳанӯз ин ҳодисаро шарҳ надодаанд.
Чунин шеваи бурдан ба артиш барои Тоҷикистон нав нест.
Шикояти наздикони як донишҷӯ
Ҳафтаи гузашта дар шаҳри Душанбе Эҳсон Султонзода, донишҷӯи соли дуюми Донишгоҳи давлатии молия ва иқтисоди Тоҷикистонро кормандони пулис дастгир карда, ба комиссариати ҳарбии ноҳияи Ҷалолиддини Балхӣ бурдаанд.
Хонаводаи Султонзода дар суҳбат бо Радиои Озодӣ гуфтанд, ки як рӯз аз писарашон хабаре надоштанд, ки ӯ баъди дарс куҷо рафтааст. Модари Султонзода гуфт, ки баъди занги писарашон онҳо огоҳ шуданд, ки ӯ дар комиссариат қарор дорад.
“Ҳамаи ҳуҷҷатҳоро пешниҳод кардем, ки ӯ донишҷӯ аст ва ҳатто ба Додситони ҳарбии Бохтар ва Сарпрокуратураи ҳарбии Тоҷикистон падараш шикоят навишт, вале бо вуҷуди ҳамин ҳоло ӯ дар хизмат қарор дорад. Рӯи рост қонуншиканӣ карданд ва аламовараш ҳамин аст, ки “облава” мекунанд ва ту фарзанд мекобӣ”,--гуфт Гавҳарбӣ Хоҷаева, модари Эҳсон Султонзода.
Шикоятҳо аз сарбозшикор ба ноҳияҳои дигари вилояти Хатлон низ рабт доранд.
"Облава"-и омӯзгор дар Данғара?
Наздикони Эҳсон Аҳмадзода, як сокини ноҳияи Данғара ба Радиои Озодӣ навиштанд, ки ӯ дар мактаби рақами 75-и ноҳия ба ҳайси омӯзгори фанновариҳои иттилоотӣ ва математика дарс мегуфт ва бо сарбозшикор аз мактаб ба комиссариати ҳарбӣ бурда шуд. Ин ҳодиса рӯзи 20-уми октябр иттифоқ афтодааст. Ба гуфтаи наздикони Аҳмадзода, бо вуҷуди омӯзгори мактаби деҳот будан ҳоло ӯ дар Комиссарияти вилоят аст ва ба артиш бурда мешавад.
Бар асоси қонун, омӯзгорони мактабҳои деҳот муваққатан ба артиш бояд ҷалб нашаванд.
“Ҳамин эълон карданд, ки Данғара нақшаи даъватро дар рӯзи аввал 100 фоиз иҷро кардааст, аммо Эҳсон Аҳмадзодаро ба мактаб даъват мекунанд ва ӯро ба комиссариат мебаранд. Дигар намедонем, ки мақоми омӯзгор чӣ мешавад”,--навишт яке аз наздиконӣ Эҳсон Аҳмадзода.
Дар Тоҷикистон соле ду бор; баҳору тирамоҳ ҷавононро ба хидмати ҳарбӣ даъват мекунанд. Соле нест, ки аз гушаҳои Тоҷикистон шикоятҳо аз сарбозшикор расонаӣ нашавад.
Мақомоти Тоҷикистон ҳамеша таъкид мекунанд, ки ҷавонон бо ихтиёри худ ба артиш мераванд ва вуҷуди “облава” ё сарбозшикорро рад мекунанд.
Садамаи муҳоҷирон дар Амур. Як нафар ҳалок шуда, 14 кас осеб дидаанд
Кумитаи тафтишотии вилояти Амур дар пайи як тасодуфи нақлиётӣ дар ноҳияи Свободненский бо иштироки муҳоҷирон парвандаи ҷиноӣ боз кардааст.
Субҳи баравақти 16-уми октябр дар наздикии деҳаи Уст-Пера як автобуси ҳомили 48 коргар ба мошини сабукрав бархӯрдааст. Дар натиҷа 1 нафар ҳалок ва 14 каси дигар бо ҷароҳатҳои гуногун дар бемористон бистарӣ шудаанд.
Хабаргузории ТАСС ба нақл аз дафтари матбуоти Кумитаи тафтишоти Русия дар вилояти Амур навиштааст, мусофирони автобус, коргарон аз Туркия, Тоҷикистон ва Узбекистон будаанд. Ҳамаи онҳо дар ширкати туркии Yamata кор мекардаанд.
Сонеҳа баъди он ба вуқуъ пайвастааст, ки автобус ба самти муқобили ҳаракат мебарояд. Пас аз бархурд ба мошини сабукрав автобус аз роҳ берун ва чаппа шудааст. Сабабҳои сар задани садамаи нақлиётӣ ва омилони он таҳқиқ мешаванд. Додситонии вилоят ин қазияро зери назорат гирифтааст.
Валентина Бескодарова, ёвари калони прокурори вилояти Амур гуфтааст: "Прокуратураи шаҳрӣ санҷишро оғоз кардааст, ки дар натиҷаи он иҷрои қонунҳои бехатарии ҳаракат дар роҳ ва риояи ҳифзи меҳнат баҳогузорӣ карда мешавад. Дар сурати мавҷуд будани қонуншиканӣ аз ҷониби додситонӣ чораандешӣ мешаванд".
Феълан яке аз маҷрӯҳони тасодуфи роҳ дар ҳолати вазнин дар шӯъбаи эҳё қарор дорад. Александр Бастрикин, раиси Кумитаи тафтишотии Русия дар бораи тафтиши ҳолатҳои садама гузориш талаб кардааст. Тасодуфҳои нақлиётӣ ё ҳама гуна ҳодисаҳои дигар бо ширкати муҳоҷирон ҳамеша вокуниши ин кумита ва раҳбари онро ба миён меоранд.
Русия: Сафи донишҷӯён зиёд ва муҳоҷирони ғайриқонунӣ кам мешавад
Президенти Русия бо имзои фармони дахлдор консепсияи сиёсати муҳоҷиратро барои солҳои 2026-2030 тасдиқ намуд. Санади мазкур дар вебсайти интишори расмии санадҳои меъёрӣ ҷой дода шуда, дар он ба ҳамгироии иҷтимоӣ-фарҳангии муҳоҷирон таъкид шудааст.
Консепсияи нав коҳиши шумори муҳоҷирони ғайриқонунӣ ва ҷиноятҳо дар байни шаҳрвандони хориҷиро пешбинӣ мекунад.
Дар ҳуҷҷат таҷрибаи ҷойдошта дар танзими вуруду хуруҷи шаҳрвандони хориҷӣ, шароити будубоши қонунии онҳо, сабти номи муҳоҷирон, додани паноҳгоҳи муваққатӣ ва тартиби дарёфти шаҳрвандии Русияро инъикос ёфтааст.
Дар гузашта мақомдорони рус гуфта буданд, ки иқдомҳои ҳозираи назорат бар шаҳрвандони хориҷӣ дар ҳудуди Русия ба ҷилавгирӣ аз “анклавҳои қавмӣ” ва “минтақаҳои ҷиноӣ” қодир нестанд.
Дар консепсияи нав зикр шудааст, ки афзоиши шумори муҳоҷироне, ки барои кор ба Русия меоянд, то соли 2030 идома хоҳад кард. Гузашта аз ин, зуҳури чолишҳо ва таҳдидҳои нав ба амнияти миллӣ такмили сиёсати муҳоҷиратро тақозо мекунад. Бинобар ин Русия бояд барои баланд бардоштани масъулияти корфармо дар масъалаҳои марбут ба сиёсати муҳоҷират чораҳоеро рӯйи даст бигирад.
Бар асоси консепсияе, ки аз соли нав амалӣ хоҳад шуд, теъдоди муҳоҷирони ғайриқонунӣ бояд кам карда шавад ва ниҳодҳои давлатӣ будубоши аъзои оилаҳоеро, ки дар Русия кор ва таҳсил намекунанд, маҳдуд намоянд.
Дар ин байн шумори донишҷӯёни хориҷӣ дар донишгоҳҳои Русия бояд афзоиш ёбад. Ба он муҳоҷироне, ки қонунӣ дар Русия ҳузур дошта, забони русиро медонад ва дар ягон ҷиноят даст надоранд, роҳҳои осонтари дарёфти шаҳрвандии Русия муқаррар шудааст. Ҳамчунин ҳукумат барои кӯч додани шаҳрвандони хориҷие, ки аз арзишҳои анъанавии Русия пуштибонӣ мекунанд бояд мусоидат намояд.
Консепсиия нави сиёсати муҳоҷиратӣ дар Русия дар шароите рӯи кор меояд, ки тақрибан ҳар ҳафта мақомоти интизомӣ аз боздоштҳои бераҳмонаву ҳабс ва ихроҷи муҳоҷирон бо баҳонаҳои риояи қонунҳои муҳоҷират гузоришҳо нашр мекунанд. Думаи давлатии Русия дар якуним соли баъди ҳамлаи маргбор ба толори "Крокус"-и Маскав, ки дар содир кардани он асосан шаҳрвандони Тоҷикистон гумонбар мебошанд, даҳҳо қонуни маҳдудкунандаи кору ҳузури муҳоҷиронро қабул кардаанд.
Мақомоти тоҷик мегӯянд, ки соли гузашта Русия беш аз 30 ҳазор муҳоҷири тоҷикистониро аз ин кишвар ихроҷ намудааст. Владимир Путин дар нишасти ахири хабарии муштарак бо Эмомалӣ Раҳмон, ки рӯзи 9 октябр дар шаҳри Душанбе сурат гирифт, гуфт, ки дар Русия бештар аз як миллион шаҳрванди Тоҷикистон зиндагӣ ва кор мекунанд.
Дар Душанбе зане барои фурӯши "Лирика" ҷарима шуд
Пулиси Душанбе аз боздошти зане барои фуруши доруҳои сахттаъсири нашъадор дар дорухонааш хабар додаст.
Раёсати корҳои дохилаи Душанбе рузи 15-уми октябр иттилоъ додааст, ки зимни як санҷиш дар дорухонаи "Бону" 141 адад маводи сахттаъсири Прегабалини ё "Лирика"-ро дарёфту мусодира кардаанд.
Нисбат ба масъули дорухона, ки ба гуфтаи мақомот, қонун ва муқарарроти соҳаи тандурустиро вайрон кардааст, санади маъмурӣ таҳия ва ба андозаи 3750 сомонӣ ҷарима шудааст.
Вазорати корҳои дохила тақрибан дар се моҳи ахир аз боздошти дастикам 3 нафар барои фурӯши ин мавод хабар додааст. Моҳи майи имсол пулиси кишвар аз афзоиши истифодаи маводҳои гуногуни наркотикӣ аз суйи чавонон нигаронӣ карда буд.
Вазорати корхои дохилаи Тоҷикистон таъкид карда буд, ки бо вуҷуди манъи қатъии истифода ва фурӯши маводи психотропӣ бидуни дастур ё дорухати табибон бархе аз шаҳрвандон ба фурӯши ғайриқонунии он машғуланд.
"Лирика" ё прегабалин мисли маводи мухаддир ба инсон таъсир дорад, вале бо иҷозаи хос танҳо ба бемороне, ки аз маризиҳои ҷиддии асаб азият мекашанд, пизишкон ба онҳо истеъмоли онро ба миқдори кам иҷозат медиҳанд.
Корманди комиссариат, ки сабабгори садамаи пурқурбонӣ шуд, даргузашт
Наҷибулло Рустамзода, корманди Комиссариати ҳарбии ноҳияи Восеъ, ки гунаҳкори тасодуфи нақлиётии пурқурбонии рӯзи 22-уми сентябр шумурда мешуд, шоми 7-уми октябр дар бемористони ин ноҳия даргузаштааст.
Ду манбаи огоҳ аз воқеа ба Радиои Озодӣ гуфтанд, ки пас аз амали ҷарроҳӣ Наҷибулло Рустамзода фавтида, 8-уми октябр пайкари ӯ дар зодгоҳаш шаҳри Кӯлоб ба хок супурда шудааст.
"Шуш, ҷигар ва чанд ҷои баданаш осебҳои вазнин бардошта будааст, табибон се бор барои наҷоташ ҷароҳӣ карданд, аммо ба худ наомад ва дар ҳамон беморхона фавтид", гуфт яке аз мусоҳибони мо, ки барои надоштани ҳаққи сухан дар ин бора нахост номаш зикр гардад.
Ба гуфтаи ҳамсуҳбати дигари Радиои Озодӣ, Наҷибулло Рустамзода ба тозагӣ дар Комиссариати ҳарбии Восеъ ҳамчун лейтенанти хурд ва масъули гусели наваскарон ба артииш корро сар карда, эҳтимолан мехост, самараи корашро нишон диҳад.
Вай ёрдамчии калони сардори зершуъбаи сафарбарии Комиссариати ҳарбии ноҳияи Восеъ буд ва ҳамон рӯзи 22-юми сентябр ба хонаи Мирзоҳусайн Нуриддинов рафтааст. Мирзоҳусайн сокини деҳаи Заҳматободи ҷамоати Рӯдакии ҳамин ноҳия дар хонаводааш фарзанди синни даъвати ҳарбӣ доштааст.
"Писари ин хонаводаро як маротиба оварда, аз ташхиси тиббӣ мегузаронанд ва ӯро таъкид мекунанд, ки рӯзи якум бояд дар Комиссариати ҳарбӣ бошад. Аз байн як ҳафта мегузарад ва ин барои овардани писари Мирзоҳусайн Нуриддинов меравад. Суҳбат мекунад, ки бояд писарашро ба комиссариат барад, аммо писараш дар хона набудааст ва ӯ мегӯяд, ки дар вилояти Суғд аст, то аввали октябр мерасад. Аммо Наҷибулло барои овардани писар падараш ва ду узви хонаашро гирифта мехоҳад ба комиссариат барад ва дар роҳ ба ин садама дучор мешавад.”
Дар шарҳи ҳодиса рӯзи 25 сентябр ВКД навишт, ки нисфирӯзии 22-юми сентябр Наҷибулло Рустамзода, ронандаи 33-солаи “Тайота Камри” дар ҳудуди ҷамоати Бобошоҳиён “ба самти муқобил ҳаракат карда”, ба мошини Кароматулло Бурҳонов, ронандаи 27-солаи “Опел Астра” бармехӯрад. Дар ин ҳодиса, ронандаи “Опел Астра” бо ду мусофираш - Наргис Иброҳимоваи 30-сола ва Давлатбибӣ Забироваи 54-сола дар ҷои ҳодиса ҳалок шудаанд. Чор мусофири дигар ин мошин, ки яке кӯдаки панҷсола будааст, ҷароҳати сахт бардошта, дар бемористон бистарӣ шудаанд.
Талошҳои мо то ин дам барои суҳбат бо худи Мирзоҳусайн Нуриддинов бе натиҷа буд.
Парвандаи ин ҳодисаи пурсару садоро додситони ноҳияи Восеъ таҳқиқ мекард. Ҳоло баъди марги Рустамзода парванда баста шудааст. Манбаъҳо гуфтанд, дар сурати зинда монданаш ба ӯ то 25 соли зиндон таҳдид мекард.
Дар гузашта ҳам чандин бор падару модарон шикоят кардаанд, ки боздошт шуда, зери фишор аз писаронашон хостаанд, ки аз Русия баргарданд ва ба хидмати ҳарбӣ раванд.
Соли 2023 як сокини ноҳияи Мӯъминобод шикоят карда буд, ки ӯро барои ҷалби писараш ба артиш, ба Шуъбаи корҳои дохилии ин ноҳия даъват карданд ва дар он ҷо латукӯб карданд. Мақомот он вақт гуфтанд, ки ӯ худаш афтида осеб бардоштааст.
Дар Тоҷикистон ҳар як сол ду бор ҷавононро ба сафи қувваҳои мусаллаҳ даъват мекунанд. Имсол мақомот дар рӯзи аввал аз иҷро шудани нақшаи даъвати тирамоҳии наваскарон дар даҳ шаҳру ноҳияи вилоят хабар доданд.
Вазорати мудофиаи Тоҷикистон хабар дод, ки давоми даҳ рӯзи аввали маъракаи даъвати тирамоҳӣ 78 дарсади нақша дар ҷумҳурӣ иҷро шудааст.
Дар садамае бо ширкати корманди комиссариати ҳарбӣ дар Восеъ се кас кушта шудааст
Дар ноҳияи Восеъи вилояти Хатлон дар садамае бо иштироки корманди Комиссариати ҳарбӣ се нафар кушта ва чор тан захмӣ шудааст.
Ҳодиса рӯзи 22-юми сентябр дар роҳи деҳаи Кадучии ҷамоати Бобошоҳиён рух додааст.
Ду тан аз сокинони ин ҷамоат бо шарти зикр нашудани номашон дар суҳбат бо Радиои Озодӣ гуфтанд, садама замоне рух дод, ки корманди Комиссариати ҳарбӣ як ҷавони синни даъватро бо зур ба мошин савор карда, бо суръат ронд ва ба мошини самти муқобил бархурд.
Вазорати корҳои дохилии Тоҷикистон садамаро тасдиқ кардааст, вале корманди комиссариати ҳарбӣ будан ё набудани соҳиби мошин ишорае накардааст.
Ба навиштаи ВКД, нисфирӯзии 22-юми сентябр Наҷибулло Рустамзода, ронандаи 33-солаи “Тайота Камри” дар ҳудуди ҷамоати Бобошоҳиён “ба самти муқобил ҳаракат карда”, ба мошини Кароматулло Бурҳонов, ронандаи 27-солаи “Опел Астра” бармехӯрад.
Дар ин ҳодиса, ронандаи “Опел Астра” бо ду мусофираш, Наргис Иброҳимоваи 30-сола ва Давлатбибӣ Забироваи 54-сола дар ҷои ҳодиса ҳалок шудаанд. Чор мусофири дигар ин мошин, ки яке кӯдаки панҷсола будааст, ҷароҳати сахт бардошта, дар бемористон бистарӣ шудаанд.
Парвандаро додситонии ноҳияи Восеъ тафтиш мекунад.
Дар Тоҷикистон омодагӣ ба ҷалби ҷавонон дар мавсими тирамоҳӣ идома дорад. Эмомалӣ Раҳмон, президенти Тоҷикистон маъракаи сафарбарӣ ба артиш дар мавсими тирамоҳиро охири моҳи август имзо карда буд.
Расман аз 1-уми октябр то охири моҳи ноябр сафарбарии ҷавонон ба артиш идома мекунад.
Ҳамасола аз сокинон шикоят мерасад, ки кормандони комисариати ҳарбӣ даст ба “облава” зада, ҷавононро бо зур ба артиш мебаранд ва ин раванд олуда бо хушунат аст. Мақомот мегӯянд, ҳазорон ҷавон ихтиёрӣ ба артиш мераванд ва ҷалби маҷбурӣ ба артишро рад мекунанд.
Марги панҷ узви як оила дар тасодуфе дар роҳи Душанбе -Хуҷанд
Дар як рӯзи ахир дар натиҷаи садама дар роҳҳои Тоҷикистон 6 нафар ҷон бохтаанд. Дар ҳодисае мудҳише, ки нимарӯзи 20-уми сентябр рух додааст, бар асари бархӯрди мошини сабукрав бо мошини борбар панҷ узви як оила ба ҳалокат расидаанд.
Бино ба иттилои Кумитаи ҳолатҳои фавқулода ҳодиса дар шоҳроҳи Душанбе – Хуҷанд рух додааст. Ронанда Амирбек Муродови 45-сола бо зану се фарзандаш, ки хурдтарини онҳо 5 сола будааст, ба Душанбе сафар мекард ва дар Шаҳристон ба садамаи мудҳиш дучор шудааст.
Кумита дар баёнияе гуфтааст, дар пайи бархурди мошинҳо таркиш сурат гирифта, ҳама дар ҷойи ҳодиса ба ҳалокат расидаанд. “Ронандаи 24-солаи мошини “Дулан” сокини шаҳри Истаравшан бо ҷароҳатҳо ба бемористони марказии ноҳияи Шаҳристон интиқол дода шудаст.” - омадааст, дар хабарномаи Кумитаи ҳолатҳои фавқулода.
Ба гуфтаи мақомот, эҳтимол суръати баланди ҳаракати мошинҳо ва мушкил шудани идораи он ба ин фоҷеа сабаб шудааст.
Марги як хонавода дар садамаи рӯзи 20-уми сентябр дар ҳолест, ки субҳи ҳамон рӯз дар садамаи дигаре дар роҳи Мастчоҳи Кӯҳӣ, як зани 40-сола ҷон бохтааст. Дар ин ҳодиса 4 мусофири дигар захм бардошта, ба беморхона бурда шудаанд.
Солона дар садамаҳои нақлиётӣ дар Тоҷикистон садҳо кас кушта ва маъюби якумрӣ мешаванд. Мошинҳои куҳнаву роҳҳои ноҳамвор, ҳаракат бо суръати баланд ва риоя накардани қоидаҳои ҳаракат аз сабабҳои маргумири зиёд дар роҳҳо номбар мегардад.
Трамп гуфт, агар Афғонистон пойгоҳи Багромро надиҳад,"кори бад" хоҳад шуд
Доналд Трамп, президенти ИМА ба Афғонистон таҳдид кардааст, ки агар Пойгоҳи ҳавоии Багромро ба Амрико надиҳад, "корҳои бад"-е иттифоқ хоҳад уфтод. Толибон қаблан ин талабро рад карда буданд.
Трамп рӯзи 20-уми сентябр дар шабакаи Твиттер навишт: "Агар Афғонистон Багромро ба онҳое, ки онро сохтаанд, яъне ба Иёлоти Муттаҳида барнагардонад, иттифоқи баде рух хоҳад дод”
Президент Трамп аз ин бештар ҷузъиёт надод ва нагуфт, ки чӣ чизе рух хоҳад дод, аммо дар сӯҳбат бо хабарнигорон дар Кохи сафед бо такрори таҳдиди худ гуфт: "Мо ҳоло бо Афғонистон гуфтугӯ дорем ва талош дорем онро баргардонем. Мехоҳем фавран онро баргардонем. Агар онҳо ин корро накунанд, пас шумо хоҳед донист, ки ман чӣ кор мекунам."
Дар ду рӯзи ахир ин бори дуввум аст, ки ӯ ба зарурати бозгардонии пойгоҳи Багром таъкид мекунад. Рӯзи 18-уми сентябр дар нишасте дар Лондон Трамп гуфт, Иёлоти Муттаҳида талош дорад, пойгоҳи ҳавоии Багромро аз Толибон бозпас бигирад, чун ин гурӯҳи тундрав ба ёрии ИМА муҳтоҷ аст ва Чин метавонад аз он барои барномаҳои ҳастаиаш истифода кунад.
Рӯзномаи Wall Street Journal рӯзи 19-уми сентябр ба нақл аз як манбаи худ навишт, ки мақомоти амрикоӣ бо Толибон ин мавзӯъ ва ҳам эҳтимоли истифодаи Багромро ба унвони як "нуқтаи оғоз" барои амалиёти зиддитеррористӣ баррасӣ кардаанд.
Дар вокуниши худ мақомоти Толибон рӯзи 19 сентябр суханҳои раҳбари ИМА-ро рад карданд. Аз ҷумла, Зокир Ҷалол, намояндаи расмии ВКХ дар Кобул, дар саҳифааш, дар шабакаи Х навишт, Кобул барои чунин як муомилае омода нест.
Пойгоҳи низомии Багром, воқеъ дар 40-километрии шимоли Кобул, дар солҳои 1950-ум аз ҷониби Иттиҳоди Шӯравӣ сохта шудааст. Баъди соли 2001 ин пойгоҳро нирӯҳои зери раҳбарии ИМА таҳти назорат гирифтанд. Соли 2021, пас аз 20 соли ҳузури нерӯҳои амрикоӣ ин пойгоҳ ба дасти мақомоти Афғонистон ва дар натиҷа ба дасти Толибон гузашт.
Дар Чехия беш аз 40 коргари идораи полис дар як вақт шикамдард шуданд
Дар шаҳри Прагаи Чехия ҳафтаи гузашта дар як вақт беш аз чил корманди як идораи полис бо нишонаҳои исҳол ё шикамдард ба духтур муроҷиат кардаанд. Сомонаи чехии iDNES рӯзи 17 сентябр навишт, ки ҳодиса ҳафтаи гузашта дар идораи полиси маҳаллаи Летна рух дод.
Таҳқиқ шурӯъ шудааст, вале фарзияи аввалия ин аст, ки эҳтимолан бемории ходимони полис хусусияти вирусӣ дорад. Ҳанӯз манбаи сироят маълум карда нашудааст, вале барои пешгирӣ аз ҳама гуна эҳтимоли бадтар шудани вазъ барои як муддат ошхонаи умумӣ ва буфети бинои идораи полис баста шуд.
Ҳана Мала, як намояндаи ин идораи полис ба нашрия гуфтааст: “44 корманд бо нишонаҳои сабуки шикамравӣ шикоят карданд. Таҳқиқоти микробиологӣ вуҷуди хусусиятҳои бактериологии бемориро тасдиқ накард. Инчунин ВКД ба ҳайси идораи таъмини амнияти ҷамъиятӣ таҳқиқи эпидемиологиро ба роҳ мондааст”.
Ӯ гуфт, ки тафтиши ошхонаву буфет ҳеҷ мушкилеро ошкор накард ва баъди анҷоми таҳқиқ ин ду муассисаи хӯроки умумӣ аз рӯзи сешанбе дубора корро аз сар гирифтанд. Мала гуфт, баъди он ҳодиса дигар шикояте дар бораи бад шудани саломатии ходимони идораи полис дарёфт нашудааст.
Рубио: Мо аз ҳамлаи Исроил ба Қатар хушнуд нестем
Вазири хориҷаи Амрико гуфт, Вошингтон аз ҳамлаҳои ҳавоии Исроил ба гурӯҳи ифротии ҲАМОС дар Қатар "хушнуд нест", аммо афзуд, чунин мавқеъ мақоми Исроилро ба унвони муттаҳиди Амрико тағйир нахоҳад дод.
Марко Рубио, рӯзи шанбе қабл аз сафараш аз Вашингтон ба Исроил ба хабарнигорон гуфт: “Албатта, мо хушнуд набудем, президент ҳам норозӣ аст.” Вай илова кард, ки: “Ин масъала моҳияти равобити мо бо Исроилиҳоро тағйир намедиҳад, вале мо бояд дар ин бора гуфтугӯ кунем, махсусан дар бораи он, ки ин вазъ ба талошҳои дипломатӣ барои дастёбӣ ба оташбас дар Ғаззаи ҷангзада чӣ таъсире хоҳад кард.”
Ҳамлаи ҳавоии рӯзи сешанбе, нахустин ҳамлаи Исроил алайҳи Қатар, ки аз муттаҳидони Амрико дар Ховари Миёна аст, минтақаро таккон дод ва ба талошҳои дипломатӣ барои расидан ба оташбас дар Ғаззаи ҷангзада зарба зад.
Нахуствазири Қатар, ҳамлаи Исроил ба хоки кишварашро “Ваҳшиёна” хонд ва хостори муҳокимаи Бенямин Нетаняҳу шуд. Вай нахуствазири Исроилро ба ин ҳамла муттаҳам карда, гуфт, бо ин дастур ӯ “ҳамагуна умед барои раҳоии асиронро аз айн бурда аст.”
Аз сӯйи дигар, нахуствазири Исроил рӯзи шанбе аз ҳамла ба қароргоҳи Ҳамос дар Доҳа дифоъ кард ва гуфт, аз байн бурдани раҳбарони Ҳамос, ки дар Қатар зиндагӣ мекунанд, монеаи асосӣ дар роҳи раҳоии гаравгонҳо ва поён додани ҷанг дар Ғаззаро аз байн мебарад.
Дар вокуниш ба ин мавқеъ, гурӯҳи исроилие, ки барои раҳоии гаравгонҳои Ғазза кор мекунад, эълом кард, ки Бинёмин Нетаняҳу бузургтарин монеа дар роҳи раҳоии гаравгонҳост.
Гурӯҳи "Ҳамос" дар баёнияе эълон кард, ки дар ин ҳамла 5 тан аз аъзои ин гурӯҳ, аз ҷумла, писари раҳбари ҳайати музокиракунандаи ин гурӯҳ Халил Ҳайя ва раиси дафтари ӯ, кушта шуданд. Аъзои ҳайати музокиракунандаи "Ҳамос" аз ин ҳамла ҷон ба саломат бурданд.
Қатар гуфт, ки яке аз нерӯҳои амниятии дохилиаш дар ин ҳамла кушта шудааст.
Баъди сӯхтани биноҳои ҳукумат дар Непал вазъ ором шудааст
Дар Непал, ки ошӯбу бетартибиҳои оммавӣ сабаби истеъфои ҳукумат шуданд, назму тартиботро дар пойтахти кишвар шаҳри Катманду, сарбозони артиш таҳти назорат гирифтаанд. Рӯзи 10-уми сентябр фурудгоҳи байналмилалии шаҳр дигарбора корашро аз сар гирифт.
Артиш аз мардуми норозӣ хост, назму тартибро риоят кунанд ва дар музокирот дар бораи ояндаи кишвар ширкат варзанд. Дар бораи ингуна музокирот аз ин пештар раиси ҷумҳури Непал низ суҳбат кард. Рӯзи чаҳоршанбе ҳеч гузорише дар бораи зӯровариву хушунат аз ин кишвари осиёӣ нарасид.
Дар чанд рӯзи гузашта, дар натиҷаи бархӯрди тазоҳургарон ва маъмурони интизомӣ дар Непал беш аз 25 нафар кушта ва 600 каси дигар захмӣ шуданд. Рӯзи 9-уми сентябр тазоҳургарон дар Катманду ба биноҳои ҳукумат юриш бурда, бисёре аз онҳоро оташ заданд, аз ҷумла хонаҳои вазирон ва узви ҳукумати Непалро. Баъзе аз мақомоти баландпояро ҳам латукӯб кардаанд.
Баъди ин ҳукумати Непал корашро қатъ кард ва нахуствазиру чанд вазири дигар аз мақомҳояшон истеъфо доданд. Бастани шабакаҳои иҷтимоӣ, аз ҷумла паёмрасонҳо сабаби тазоҳуроти олуда ба хушунат шуд, агарчӣ ҳукумат қарор дар бораи маҳдуд кардани дастрасӣ ба онҳоро беэътибор сохт. Аммо тазоҳургарон мегуянд, ки на танҳо қарори бастани шабакаҳои иҷтимоӣ, балки ришвахориву фасод дар Непал онҳоро норозӣ кардааст.
Гуфтугӯ