Созмони ҷаҳонии ҳавошиносӣ ва Маркази пажӯҳишҳои иқлимии Иттиҳоди Аврупо рӯзи панҷшанбеи 27-уми июл дар баёнияи муштараке гуфтанд, ки шиддати гармӣ дар моҳи июли имсол "ба эҳтимоли фаровон рекордҳои қаблиро хоҳад шикаст".
Ҳамзамон Антонио Гуттериш, дабири кулли СММ низ бо такя ба ёфтаҳои илмӣ дар як нишасти хабарӣ дар Ню-Йорк гуфт, "лозим нест барои дарки ин воқеият то поёни моҳи июл сабр кунем. Июли имсол гармтарин моҳи сабтшуда хоҳад буд, магар онки ногаҳон курраи замин вориди асри яхбандон шавад. Тағйироти иқлимӣ ҳақиқат дорад ва ҳавлнок аст ва ин фақат даврони ба ҷӯш омадани курраи замин аст".
Паёмадҳои гармии сахт дар моҳи июл дар саросари ҷаҳон ба мушоҳида мерасад. Мавҷҳои гармӣ саросари минтақаи Миёназамин, бахшҳое васеъ аз ҷануби Амрико ва бахши густурдае аз хоки Чинро дар бар гирифтааст. Гармии ҳаво дар шимол-ғарби Чин ба болотар аз 52 дараҷаи сантиград расид ва рекорди гармӣ дар ин кишварро шикаст.
Созмони ҷаҳонии ҳавошиносӣ қабл аз эълони натиҷаҳои ниҳоӣ, мунтазир хоҳад шуд, то ҳамаи маълумоти ҳавошиносӣ то поёни моҳи июл ҷамъоварӣ ва баррасӣ шавад.
Маркази пажӯҳишҳои иқлимии Донишгоҳи Лейпзиг (Leipzig University) дар Олмон рӯзи панҷшанбе эълон кард, ки июли имсол рекордҳои қаблии гарморо хоҳад шикаст. Тибқи оморҳои Иттиҳоди Аврупо, моҳи июли соли 2019 гармтарин сол дар 174 соли гузашта буд.
Ба ин тартиб, гармии миёна дар моҳи июли имсол тақрибан 1,5 дараҷаи сантиград болотар аз даврони қабл аз саноатӣ шудани ҷаҳон, хоҳад буд.
Созмони ҷаҳонии ҳавошиносӣ чанд рӯз пеш эълон кард, ки гармии се ҳафтаи аввали моҳи июли имсол болотарин рекорди гармии сабтшуда дар таърих аст.
Бар асоси маълумоти ҳавошиносӣ, гармии миёнаи курраи замин бо дарназар гирифтани фасли зимистон дар нимкураи ҷанубӣ дар моҳи июл тибқи қоида бояд ҳудуди 16 дараҷаи сантиград бошад, вале имсол ба ҳудуди 17 дараҷа афзоиш ёфтааст.
Бархе аз коршиносони улуми иқлимӣ бо такя ба пажӯҳишҳои марбут ба гармии замин дар ҳазорсолаҳои гузашта ба ин бовар ҳастанд, ки ба эҳтимоли зиёд курраи замин дар 120 ҳазор соли гузашта ҳеҷ гоҳ то ин ҳад гарм набудааст. Баландтарин дараҷаи гармӣ дар июли имсол дар бахше аз қаламрави Калифорниё маъруф ба "дараи марг" сабт шудааст.
Таҳти таъсири гармӣ, доманаи сӯхтори ҷангалзорҳо аз Канада то кишварҳои атрофи баҳри Миёназамин, монанди Юнон ва Алҷазоир густариш пайдо кардааст. Дар Лаҳистон, Фаронса, Олмон, Испания ва Италия дараҷаи ҳарорат ба болотарин рекорҳои сабтшуда расид ва гармии ҳаво дар ҷазираи Ситсилияи Италия, ки бахше калоне аз ҷангалзорҳои он ба коми оташ рафт, ба 45 дараҷа расид.
Ҳамзамон бо мавҷи гармии сахт дар бисёре аз нуқтаҳои Осиё, аз ҷумла, Кореяи Ҷанубӣ, Ҷопон, Ҳинд ва Покистон ба сабаби боронгариҳои сахт селҳо маргбор ҷорӣ шудааст.
Гармии тӯлонӣ дар минтақаҳои кӯҳистонии Тоҷикистон ҳам дар моҳи июл боиси обшавии босуръати барфи болои пиряхҳо, кандашавии кулҳои зери пиряхҳо, боридани борони бошидат ва фаромадани сел дар чанд минтақа шуд.
Аз ҷумла, дар ноҳияи Дарвоз боришоти бошиддати кутоҳмуддати борон боиси аз кӯҳҳо фаромадани сел шуда ва роҳи Душанбе-Хоруғ дар ин минтақа барои чанд соат баста шуд. Дар минтақаи Лахш кули назди пиряхи “Барилмас” канда шуда, қисмате аз роҳро хароб кард.
Коршиносон ҳушдор медиҳанд, ки гармии сахт мумкин аст ба таври мустақим талафоти каме дар бар дошта бошад, вале падидаҳои бодуҳавоӣ, ки таҳти таъсири он дар иқлими ҷаҳон рӯй медиҳанд, маргбортар ва вайронгар ҳастанд.
Гуфтугӯ