Uličnom instalacijom postavljenom u centru Beograda, aktivistkinje i aktivisti Inicijative mladih za ljudska prava obeležili su 33 godine od početka opsade Sarajeva.
Glavni grad Bosne i Hercegovine je pod opsadom snaga Vojske Republike Srpske bio od aprila 1992. do februara 1996. godine.
Aktivisti su razvukli crvenu nit od početka do kraja Čika Ljubine ulice, u dužini od 1.425 koraka.
Toliko dana je Sarajevo bilo pod granatama i snajperskim hicima, objašnjava za Radio Slobodna Evropa (RSE) Nevena Rudinac, programska koordinatorka u Inicijativi mladih za ljudska prava.
"Odlučili smo se za crvenu nit koja bi trebalo da simbolizuje putanju snajpera, jer znamo da su tokom opsade Sarajeva ljudi konstantno bili pod pretnjom snajperskog napada. Nit ne ide pravolinijski nego u cik-cak, jer su ljudi u Sarajevu morali tako da se kreću kako bi izbegli snajpere", kaže Rudinac.
Na oba kraja niti postavljeno je po jedno ogledalo. Na ogledalu postavljenom na ulazu Čika Ljubine kod Trga Republike ispisan je broj jedan, koji označava početak rute. Na njenom kraju prolaznike dočekuje ogledalo na kojem je nacrtana meta i poruka "1425 – Svaki izlazak je bio rizik".
"Ideja je bila da se ljudi, kada pogledaju svoj odraz u ogledalu vide metu, to jest da se stave u poziciju građana i građanki Sarajeva koji su tokom opsade bili mete", objašnjava Rudinac.
Na početku i kraju instalacije postavljen je QR kod koji vodi na Instagram stranicu Inicijative mladih i daje opširnije informacije o najdužoj opsadi grada na tlu Evrope nakon Drugog svetskog rata.
Trideset tri godine kasnije javnost u Srbiji ne zna mnogo o tom događaju, kao ni o ratovima vođenim na prostoru bivše Jugoslavije, smatra Nevena Rudinac.
"Mislim da se o ovoj temi malo govori u javnosti, a i kada se govori o njoj, govori se iz revizionističkih perspektiva koje negiraju da je postojala opsada Sarajeva. Svedoci smo da je i u istorijskim udžbenicima ona predstavljena vrlo problematično i nije jasno ko je bio pod opsadom, a koje snage su je sprovodile", kaže Nevena Rudinac.
Tokom 1.425 dana opsade ubijeno je više od 11.000 ljudi. U tom periodu dnevno je padalo 329 granata.
Deo doživotnih Radovanu Karadžiću, ratnom predsedniku Republike Srpske, te Ratku Mladiću, ratnom komandantu Vojske Republike Srpske, odnosi se upravo na terorisanje civilnog stanovništva Sarajeva.
Prema zvaničnim podacima Haškog tribunala, za zločine na području Sarajeva pred Sudom BiH osuđeno je deset pripadnika Vojske Republike Srpske.
Na nižim sudovima za zločine na području Sarajeva osuđeno je još najmanje 20 osoba.
