Prosrpske partije u Vladi Crne Gore u kontinuitetu rade na ostvarivanju agende svesrpskog unitarizma, ističe se u studiji Digitalnog forenzičkog centra (DFC).
Iz DFC ističu da taktikama predlaganja zakona o stranim agentima i izmjenama zakona o crnogorskom državljanstvu, istorijskim revizionizmom i manipulacijama državnim simbolima ove partije teže da redefinišu Crnu Goru kao dominantno srpski nacionalni entitet.
Vlast u Crnoj Gori čini više prosrpskih i proruskih partija, a većina ovih inicijativa potekla je od bivšeg Demokratskog fronta, čiji lider je predsjednik Skupštine Andrija Mandić.
"Narativ o brzom pristupanju Evropskoj uniji one maskiraju aktivnostima usklađenim sa regionalnim projekcijama režima u Beogradu. Okosnicu tih aktivnosti čine identitetske teme koje rehabilituju nacionalističke narative iz 90-ih i polarizuju društvo".
Cilj ovih partija je da postepenim prilagođavanjem društva nametnu proruske i anti-EU vrijednosti, a koje podrivaju građanski karakter države, ocjenjuju u DFC-u.
"Takva strategija, koja koristi kontinuirano žrtvovanje nacionalnih interesa zarad regionalnih političkih ciljeva, može dugoročno destabilizovati Crnu Goru, čineći je zavisnom od interesa Beograda i Moskve", navodi se u studiji koja je predstavljena 5. decembra u Podgorici.
DFC je osnovan prije šest godina, s ciljem očuvanja evroatlantskog puta Crne Gore, borbe protiv malignih uticaja i dezinformacija. Finansijski je podržan od strane Sjedinjenih Država.
Crna Gora je članica NATO i smatra se liderom u procesu pristupanja EU.
Beograd djeluje preko proksija
Prosrpske strukture u Crnoj Gori postavljaju političke ciljeve sprovodeći narativ Beograda o ugroženosti Srba, navodi se u analizi DFC-a i ističe da, suprotno tome, istraživanja ukazuju da su crnogorski građani percipirali Srbe kao najprivilegovaniju nacionalnu grupu u državi.
Naime, takvu percepciju crnogorskih građana pokazalo je istraživanje Centra za građansko obrazovanje iz oktobra ove godine.
Analitičarka DFC-a Jelena Danilović navela je da režim Aleksandra Vučića pokušava ostvariti hegemonističke ambicije u Crnoj Gori sprovođenjem hibridnih aktivnosti.
U analizi se navodi i šema hibridnog djelovanja, koja djeluje preko političkih proksija u Srbiji i u Crnoj Gori - u Srbiji preko medija i analitičara, a u Crnoj Gori dodatno i preko Srpske pravoslavne crkve i desničarskih organizacija.
Koordinacija ovih snaga doprinijela je urušavanju građanskog karaktera društva, navodi se u analizi.
Kao primjer su naveli opštine na čijem čelu su kadrovi DF-a, prije svega Nikšića i Pljevalja:
"Gradske vlasti u tim opštinama ne poštuju državne simbole i praznike, kao antifašistički predstavljaju se kolaboracionistički pokreti iz II Svjetskog rata i aktivno se promoviše istorijski revizionizam i negacionizam".
Podsjetili su i da je protiv gradonačelnika Nikšića Marka Kovačevića Više državno tužilaštvo formiralo predmet zbog krivičnog djela izazivanje nacionalne, rasne i vjerske mržnje.
Povod je izjava da Kovačevića, da će "s onima koji neće kao braća, postupati kao prema Turcima".
Ipak, on još nije procesuiran jer odbor Skupštine još uvijek nije ukinuo imunitet Kovačeviću.
S druge strane, prvi čovjek Pljevalja Dario Vraneš je tražio da se kao praznik Pljevalja umjesto dana oslobođenja grada od fašizma odredi crkveni praznik Dan Svete Petke.
Uz to je to ove godine organizovao u Pljevljima proslavu Dana državnosti Republike Srbije.
Regionalna dešavanja okidač za desničarske organizacije
Regionalna dešavanja često su okidač za djelovanje desničarskih organizacija i pojedinaca u Crnoj Gori, navodi DFC.
Tako su odnosi Prištine i Beograda inspirisali grupu građana 8. septembra 2024. godine da blokira granični prelaz Božaj između Crne Gore i Albanije s ciljem pružanja podrške Srbima na Kosovu.
Među okupljenima, koji su nosili transparent 'Kad se vojska na Kosovo vrati', bili su predstavnici vojnih veterana iz ratova 1991 – 2001. godine, pripadnici 7. bataljona Vojske Jugoslavije i članovi pravoslavnog bratstva Zavjetnici Tvrdoš Nikšić.
Sedmi bataljon je služio režimu Slobodana Miloševića za hibridno djelovanje u Crnoj Gori - za provokacije i izazivanje incidenata - tokom NATO intervencije 1999.
Pripadnici Zavjetnika Tvrdoš Nikšić podržavaju ideologiju četničkog pokreta i rusku agresiju na Ukrajinu a Crnu Goru ne priznaju kao suverenu državu, navodi se u studiji.
Pasivnost institucija i donosioca odluka na djelovanje proksi aktera u Crnoj Gori upućuje da se vlast u Crnoj Gori ne bavi sistemski pitanjem stranog uticaja, zaključuju iz DFC-a.
DFC je dao niz preporuka, poput jačanja kapaciteta državnih institucija u cilju očuvanja sekularnog i građanskog karaktera društva i smanjenja uticaja vjerskih organizacija na političke i društvene procese.
