د محکمې د معلوماتو له مخې، یوه ښځه او دوه نارینه نن د فاریاب ولایت د بلڅراغ په ولسوالۍ کې د "کور څخه تېښتې او د بل چا تېښتې ته د اسانتیا برابرولو" په تور، هر یو ۳۹ دورو وهل شوي او پر دې سربېره په یو کال بند محکوم شوي دي.

په یوه بله اعلامیه کې، چې نن د طالبانو سترې محکمې د ایکس/ پخواني ټویټر له لارې خپره کړې، ویل شوي چې پرون، د دلوې ۱۶مه، یوه ښځه او یو نارینه په کندز کې د هغه څه په تور چې دې اعلامیې "اخلاقي فساد" بللی، هر یو ۳۹ دورو وهل شوي او په دوه کاله بند هم محکوم شوي دي.

طالبانو په افغانستان کې د بیاځلي واکمنۍ د پیل راهیسې پر تورنو کسانو د فزیکي سزاګانو عملي کول پیل کړي، چې د بشري حقونو نړیوالو فعالانو پرې نیوکې کړي.

د طالبانو له خوا تورنو کسانو ته د دا ډول بدني سزاګانو دوام د بشري حقونو د نړیوالو سازمانونو، په ځانګړي ډول د ملګرو ملتونو، له سختو غبرګونونو سره مخ شوی دی.

دغه سازمانونه له طالبانو غوښتي چې دا ډول سزاګانې سمدستي ودروي او د بشري حقونو اصولو ته درناوی وکړي.

د آغاخان بنسټ او د اسماعیلیه شیعه مسلمانانو مذهبي ټولنې پرون (د سلواغې ۱۶مه) په یو بیان کې اعلان وکړ چې شهزاده کریم الحسیني څلورم آغاخان او د اسماعیلیانو ۴۹ میراثي امام په داسې حال کې چې کورنۍ یې ورسره وه، په پرتګال کې په حق ورسېد.

د بیان له مخې د کریم آغاخان د ځایناستي نوم به د هغه له وصیت سره سم د کورنۍ او مذهبي مشرانو په مخکې وروسته اعلان شي. د دې اعلان نېټه نه ده ښودل شوې. د اسماعیلیه ویبسایټ د معلوماتو له مخې د آغاخان ځایناستی به د نوموړي د کورنۍ یا نژدې خپلوانو له نارینه غړو څخه غوره شي.

آغا خان په شل کلنۍ کې هغه مهال چې د هاروارډ پوهنتون محصل و، د اسماعیلیانو د مذهبي مشر په توګه غوره شو.

هغه د افغانستان، تاجکستان او بنګلدېش په ګډون په څه باندې ۳۰ وروسته پاتې هېوادونو کې د میلیونونه ډالرو په لګښت ودانۍ، روغتونونه، ښوونځي او کورونه جوړ کړي او میلیونونه پلویان لري. د آغاخان خیریه بنسټ چې په افغانستان کې هم د مرستې ګڼې پروژې تمویلوي، د رغنیزو پروژو لپاره یو میلیارد ډالره کلنۍ بودیجه لري.

د ملګروملتونو امنیت شورا وايي چې د طالبانو د حکومت د کورنیو چارو وزیر سراج الدین حقاني ته یې سعودي عربستان ته د سفر اجازه ورکړې ده.

ملګروملتونو، چې ښاغلی حقاني یې د بندیزونو په لیست کې دی ، پر خپله ویب‌پاڼه په یوه بیان کې چې پرون خپور شو، ویلي دي چې امنیت شورا د جنورۍ په ۲۲مه هغه طرحه تایید کړه چې نوموړي ته د ۲۰۲۵ کال د جنورۍ میاشتې له ۲۳مې څخه د فبرورۍ تر درېیمې نېټې پورې د سفر معافیت ورکوي.

په بیان کې راغلي دي چې د حقاني د سفر هدف د عمرې حج ترسره کول دي.

د بیان له مخې، د م. م. امنیت شورا له دې مخکې د جنورۍ په لسمه د طالبانو د حکومت د حج او اوقافو وزیر نورمحمد ثاقب ته هم د سعودي عربستان، او د ۲۰۲۴ کال د دسمبر په ۲۶مه، په جلا پرېکړه‌لیک کې، د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي ته متحده عربي اماراتو ته د سفر اجازه ورکړې وه.

ثاقب او متقي، چې د طالبانو د واکمنۍ په لومړۍ دوره کې یو د قاضي‌القضات او بل د پوهنې د وزیر په توګه کار کاوه، د ۲۰۰۱ کال په جنورۍ میاشت کې، او سراج الدین حقاني د ۲۰۰۷ کال په جنورۍ میاشت کې، د ملګروملتونو د بندیزونو په لیست کې شامل شول.

د ملګروملتونو د وګړو صندوق UNFPA خبرداری ورکوي چې په افغانستان کې ښځې، خوندي او اغېزمنو صحي خدماتو ته د نه لاسرسي له کبله له زیاتېدونکي ګواښ سره مخامخ دي.

د ملګروملتونو دې اړوندې ادارې پر خپله ایکس پاڼه په یوه ویډیويي پیغام کې د افغان ښځو لپاره د خوندي او موثرو روغتیايي خدماتو پر نه شتون اندېښنه ښودلې ده. په ویډیو کې د ننګرهار ولایت له یوشمېر ښځو سره چې روغتيايي خدماتو ته د لاسرسي په برخه کې له ننګونو سره مخامخ دي خبرې شوي.

UNFPA په افغانستان کې ښځو ته د خوندي روغتیايي مرکزونو په برخه کې د پانګونو پر اړتیا ټینګار کړی.

د افغانستان لپاره د اروپايي ټولنې ځانګړی استازی توماس نیکلاسن پرون( د سلواغې ۱۵مه) د تاجکستان د بهرنیوچارو له وزیر سراج الدین مهرالدین سره د افغانستان پر مسایلو خبرې وکړې.

د تاجکستان د بهرنیوچارو وزارت په یوه بیان کې وايي چې دواړو لورو په دې کتنه کې د افغانستان د روانو پرمختګونو او د ګواښونو او ننګونو پر وړاندې د مقابلې لپاره د ګډو همکاریو په اړه خبرې وکړې.

د بیان له مخې د تاجکستان او اروپايي ټولنې ترمنځ په بېلابېلو برخو کې د همکاریو پراختیا او د دوه اړخیزو اړیکو راتلونکې د دې خبرو نور موضوعات وو. تاجکستان په افغانستان کې د طالبانو له بیاواکمنېدو وروسته د سیمې هغه هېواد دی چې د طالبانو له حکومت سره یې نژدې اړیکي نه دي ټينګ کړي.

نن د فبروري ۴مه د سرطان پرضد د مبارزې نړیواله ورځ ده. سږکال د دې ورځې شعار له سرطان سره د مبارزې په برخه کې پر ګډو نړیوالو هڅو ټینګار دی.

افغانستان د نړۍ له هغو هېوادونو څخه دی چې له سرطان سره د مبارزې په برخه کې د امکاناتو د نشتوالي له کبله وروسته پاتې دی.

د سرطان پرضد د مبارزې د بنسټ د معلوماتو له مخې، په افغانستان کې د ۲۰۲۴ کال تر پایه د سرطان د ناروغانو شمیر شاوخوا ۵۰۰ زره کسانو ته رسیده. د لازمو روغتیايي امکاناتو او خدماتو د نشتوالي له وجې له دې ډلې د مړینو شمېر نژدې ۷۶ سلنه راپور شوی دی.

په افغانستان کې په اوسط ډول هرکال شاوخوا شل زره تنه په سرطان اخته کېږي چې اکثر د سینې، معدې او سږو سرطانونه دي.

افغانستان د نړۍ له هغو هېوادونو دی چې له سرطان سره د مبارزې په برخه کې د امکاناتو د نشتوالي په سبب وروسته پاتې دی.

په افغانستان کې د سرطان پر وړاندې د مبارزې بنسټ د معلوماتو له مخې، د ۲۰۲۴ کال تر پایه پورې په دې هیواد کې د سرطان د ناروغانو شمیر شاوخوا ۵ لکو ته رسیده.

د لازمو روغتیايي امکاناتو او خدماتو د نشتوالي په سبب له دې ډلې د مړینو شمېر نږدې ۷۶ فیصده راپور شوی دی.

په اوسط ډول هر کال شاوخوا شل زره تنه په افغانستان کې په سرطان اخته کېږي چې اکثر د سینې، معدې او شش/سږو سرطانونه دي.

په سمنګان ولایت کې د یوه کان د نړېدو په پېښه کې دوه کان‌کیندونکي مړه شوي دي.

د سمنګان د طالبانو د امنیې قوماندانۍ ویاند، حشمت‌الله رحماني، د دغو کان‌کیندونکو مړینه تایید کړې او ویلي یې دي، چې د صوف درې اړوند شاقول سیمه کې د ډبرو د سکرو د کان د نړېدو په دې پېښه کې، چې پرون دوشنبې شوې، یو بل تن ټپي شوی.

څه موده وړاندې هم په صوف دره کې د یوه کان د نړېدو په پېښه کې څو کان‌کیندونکي بند پاتې وو، چې له څو ساعتونو هڅو وروسته وژغورل شول.

په افغانستان کې په غیرمعیاري ډول د کانونو استخراج، د دا ډول ناوړه پېښو له عمده عواملو بلل کېږي.

د افغانستان لپاره د نړیوال سره صلیب څانګې پرون دوشنبې په خپله ایکس/پخواني ټویټر پاڼه کې په یوه بیان کې دغه راپورونه بشپړ ناسم بللي او ویلي یې دي چې کارکوونکي یې د کابل په ګډون په ټول افغانستان کې له کوم خنډ پرته خپلو عادي کارونو ته دوام ورکوي.

سره صلیب همدارنګه ویلي، چې د بشري مرستو د پروګرامونو په ګډون یې ټول پروګرامونه لکه د پخوا په څېر فعال دي. دې کمېټې ټینګار کړی چې په افغانستان کې اړمنو ټولنو ته د بشري مرستو رسولو په برخه کې خپل تعهد ته ژمنه ده.

ICRC دا نه دي ویلي، چې د دې کمېټې د فعالیت په اړه ناسم راپورونه کومو رسنیو خپاره کړي. خو په کابل کې د فرانسوي روغتون مشر ایریک چیسون په دې وروستیو کې د فرانسې "لوموند" ورځپاڼې ته ویلي وو، چې د روغتون د ښځینه ډاکټرانو له نیمایي ډېرو یې، د طالبانو د محدودیتونو له کبله خپلې دندې پرېیښې او د سره صلیب نړیواله کمېټه هم ورو ورو له افغانستانه په وتلو ده.

د کډوالۍ نړیوال سازمان IOM خبرداری ورکړی چې د دوی په نوم جعلي ټولنیزې پاڼې جوړې شوي او د کډوالۍ د کیسونو په بدل کې له خلکو پیسې غواړي.

آی او ام نن په خپله ایکس پاڼه په یوه بیان کې ویلي چې په افغانستان کې د کډوالۍ د دوسیو په تړاو هېڅ مسوولیت نه لري.

د کډوالۍ نړیوال سازمان ویلي دا جعلي پاڼې ادعا کوي چې د P-1 او P-2 مرکې د پیسو په بدل کې ترسره کوي.
P1 او P2 قضیې د امریکا د کډوالۍ لپاره دي چې له لارې یې د امریکا د قراردادي شرکتونو افغان کارکوونکي کولای شي د امریکا د بشردوستانه ویزو غوښتنې وکړي.

د طالبانو په بیا واکمنېدو سره امریکا د افغان ژباړونکو او مستقیمو کارکوونکو لپاره د کډوالۍ د ځانګړو ویزو SIV سربېره د امریکا د قراردادي شرکتونو افغان کارکوونکو ته د P1 او P2 ویزې هم پیل کړې.

ګڼ افغانان له دې لارې امریکا ته تللي خو لا هم زیات شمېر افغانان په افغانستان یا نورو ګاونډیو هېوادونو کې د خپلو دوسیو د پروسس په تمه ناست دي.