د ملګرو ملتونو د خوړو نړیوال پروګرام وايي، دا مهال په افغانستان کې شا و خوا ۱۵ ملیونه وګړي د ژوندي پاتې کېدو لپاره اضطراري غذايي مرستو ته اړ دي.

په افغانستان کې د دغه پروګرام مرستیال ویاند ضیاالدین صافي پرون پنج شنبه له ازادۍ راډیو سره په خبرو کې وویل، په ژمي کې د ۶ ملیونه کسانو د ملاتړ لپاره هڅې زیاتې شوي دي:

"د بودیجې کموالي ته په پام سره، دا د هغو خلکو له نیمایي څخه کم نفوس دی چې مرستې ته اړتیا لري. همداراز د خوړو نړیوال پروګرام سږ کال د ژمي په موسم کې د افغانستان له ډېرو زیانګالو کورنیو سره د مرستې لپاره له ۸۰۰ ملیون ډالرو څخه زیاتو پیسو ته اړتیا لري. "

د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همږغۍ ادارې یا (اوچا) د معلوماتو له مخې روان میلادي کال به چې نن یې ۱۷ مه په افغانستان کې ۲۲ اعشاریه ۹ ملیونه وګړي بشري مرستو ته اړ وي.

ملګرو ملتونو د تېرې چهارشنبې په ورځ خبرداری ورکړ، چې په افغانستان کې به د ۲۰۲۵م کال پر مهال څه باندې نیم ملیونه ماشومان د خوارځواکۍ له خطر سره مخامخ وي.

د جرمني لفټانزا هوايي شرکت پرون اعلان وکړ، چې تل ابیب ته به سر له بلې میلادي میاشتې بیا الوتنې پیل کړي.

دا اعلان داسې وخت وشو، چې د چهارشنبې ناوخته د اسرائیل او د فلسطینیانو د حماس ډلې ترمنځ اوربند اعلان شو.

د دغه اوربند له مخې، د حماس چې د امریکا متحد ایالتونه او اروپايي ټولنه یې تروریستي سازمان ګڼي، له بنده د اسرائیل پاتې یرغمل شوي کسان خوشې کېږي.

لفټانزا هوايي شرکت په یوه اعلامیه کې ویلي، دوی به د فبروري میاشتې له لومړۍ نېټې تل ابیب ته بېرته خپل الوتنې پیل کړي.

لفټانزا او ځینو نورو هوايي شرکتونو د ۲۰۲۴م کال په نومبر میاشت کې تل ابیب ته د خپلو الوتنو د ځنډولو اعلان کړی و.

د عراق یوه لوړرتبه ډیپلومات، په خپله خاوره کې له فعالو وسلوالو ډلو غوښتنه وکړه، چې وسله پر ځمکه کښېږدي.

دغو وسلوالو فرقو د امریکايي ځواکونو په وړاندې جګړه کې برخه اخیستې، یا یې هم پر اسرائیل راکټونه او بې پېلوټه الوتکې ویشتلي دي.

د عراق د بهرنیو چارو وزیر فواد حسین له رویټرز خبري اژانس سره د مرکې پر مهال له دغو وسلوالو فرقو غوښتنه وکړه، چې د عراق له رسمي امنیتي ځواکونو سره یوځای شي.

دا غوښتنه داسې وخت کېږي چې په غزه او لبنان کې د ایران له ملاتړه برخمنې وسلوالې ډلې کمزورې شوي او د سوریې حکومت تېره میاشت د دولت د وسلوالو مخالفانو له خوا وپرځول شو.

د امریکا د متحدو ایالتونو منتخب ولسمشر ډونالډ ټرمپ چې راروانه دوشنبه لوړه کوي، پر تهران د نور فشار راوستلو ژمنه کړې ده، چې په عراق کې یې د ګڼو سیاسي ګوندونو او یو لړ وسلوالو فرقو ملاتړ کړی دی.

د هواپېژندنې ریاست جمعه او شنبه د افغانستان په ځینو برخو کې د چټکو بادونو لګېدو اټکل کړی دی.

د طالبانو د ټرانسپورټ او هوايي چلن وزارت د هواپېژندنې ریاست د پنج شنبې په ورځ په یوه خبرداري کې ویلي، چې د سالنګونو په ګډون د افغانستان په جنوبي او مرکزي ولایتونو کې د نسبتاً تېزو بادونو اټکل شوی، چې سرعت به یې په په ساعت کې له ۵۰ تر ۷۵ کیلومترو پورې وي.

افغانستان په نړۍ کې د اقلیمي بدلون له لسګو زیانګالو هېوادونو ګڼل کېږي.

د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ دفتر (اوچا) د چهارشنبې په ورځ، په یوه راپورکې ویلي د درنو واورو، بارانونو او توفانونو په ګډون، د هوا سختو حالاتو د افغانستان په شمالي او ختیځو سیمو کې لږ تر لږه ۱۰ کسان مړه کړي او ۱۷ نور یې ژوبل کړي دي.

د کډوالۍ نړیوال سازمان (IOM) وايي، چې د ۲۰۲۴م کال له جنورۍ څخه تر ډسمبر میاشتې پورې څه باندې یو ملیون او ۲۰۰زره بې اسناده افغانان یې ثبت کړي، چې له ایرانه افغانستان ته ایستل شوي دي.

د دغه بنسټ په وینا، په دغو کسانو کې څه باندې ۶۷ فیصده یې په جبري ډول افغانستان ته ستانه کړای شوي دي.

د کډوالۍ نړیوال سازمان پرون پنج شنبه پر خپله ایکسپاڼه (پخواني ټویټر) لیکلي، چې په دې موده کې د اروپايي ټولنې په ګډون د مرستندویو ادارو په همکارۍ له څه باندې ۳۲۴زره راستنو شویو سره بشري مرستې شوې دي.

د پاکستان تر څنګ ایران هم په وروستیو کې د بې اسناده افغان کډوالو ډله ییز اخراج چټک کړی دی.

ایراني چارواکو مخکې ویلي وو، چې د روان لمریز کال تر پایه به تر دوو ملیونو ډېر بې اسناده افغانان له دغه هېواده وایستل شي.

د بشري حقونو د څار بنسټ وايي، په افغانستان کې د ۲۰۲۴م کال پر مهال د طالبانو له خوا د ښځو، نجونو او اقلیتونو د ځپلو له کبله د بشري حقونو وضعیت لا ناوړه شوی دی.

دغه بنسټ په هغه راپور کې چې په څه باندې سلو هېوادونو کې یې د بشري حقونو وضعیت ته کتنه کړې او پرون پنج شنبه خپور شو ویلي، چې طالبانو خبریالان او انتقادکوونکي هم نیولي او پر رسنیو سخت محدودیتونه لګولي دي.

د بشري حقونو د څار بنسټ د افغانستان د څانګې یوې څېړونکې فرشتې عباسي ویلي، چې د طالبانو په څه باندې درې کلنه واکمنۍ کې، د حقونو او ازادیو ځپل زیات شوي دي.

هغې ویلي، چې دولتونه باید پر طالبانو فشار راولي چې د ښځو او نجونو په وړاندې خپل ناوړه چلند پای ته ورسوي.

طالبانو د دې تازه راپور په باب څه نه دي ویلي، خو پخوا یې ویلي وو، چې د اسلامي شریعت په چوکاټ کې د ښځو او نجونو د حقونو رعایت ته ژمن دي.

طالبانو په تعلیمي او کاري برخه کې پر ښځو او نجونو ډول- ډول محدودیتونه لګولي دي.

د هواپېژندنې ریاست جمعه او شنبه د افغانستان په ځینو برخو کې د چټکو بادونو لګېدو اټکل کړی دی.

د طالبانو د ټرانسپورټ او هوايي چلن وزارت د هواپېژندنې ریاست د پنج شنبې په ورځ په یوه خبرداري کې ویلي، چې د سالنګونو په ګډون د افغانستان په جنوبي او مرکزي ولایتونو کې د نسبتاً تېزو بادونو اټکل شوی، چې سرعت به یې په په ساعت کې له ۵۰ تر ۷۵ کیلومترو پورې وي.

افغانستان په نړۍ کې د اقلیمي بدلون له لسو زیانګالو هېوادونو ګڼل کېږي.

د ملګرو ملتونو د بشري چارو د همغږۍ دفتر (اوچا) د چهارشنبې په ورځ، په یوه راپورکې ویلي د درنو واورو، بارانونو او توفانونو په ګډون، د هوا سختو حالاتو د افغانستان په شمالي او ختیځو سیمو کې لږ تر لږه ۱۰ کسان مړه کړي او ۱۷ نور یې ژوبل کړي دي.

په افغانستان کې د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړي استازي ریچارډ بینیټ په نړیوالو سیاسي بحثونو او پرېکړو کې د افغان کډوالو د غږ د شاملولو غوښتنه کړې ده.

ښاغلي بینټ د چهارشنبې په ورځ (جنوري ۱۶مه) په یوه غونډه کې په ټوله نړۍ کې د کډوالو د حقونو د پیاوړتیا او ښه کولو پر اړتیا ټینګار وکړ او ویې ویل، «له سیاسي اړخه، د کډوالو حقونو ته باید درناوی وشي».

ریچارډ بینیټ د افغان کډوالو د ستونزو پر اوږد مهاله حل لارو ټینګار وکړ او ویې ویل چې "ژوند د اقلیتونو او مذهبي ډلو په ګډون د ښځو او نجونو لپاره ډېر له ننګونو ډک شوی دی."

افغانستان یو له هغو هېوادونو څخه دی چې وګړي یې د ناوړه سیاسي-اقتصادي شرایطو او د اقلیم د بدلون له امله په ناقانونه توګه کډوالۍ ته اړ شوي دي. د مهاجرت نړیوال سازمان (IOM) د معلوماتو له مخې، له ۲۰۲۰ کال راهیسې له افغانستان څخه شاوخوا اته میلیونه کسان کډوال شوي، چې ډېری یې ګاونډیو هېوادونو ایران او پاکستان ته تللي دي.

د بالیووډ په ستوری سیف علي خان باندې په ممبۍ کې په خپل کور ګې دننه د چاکو ګوزارونه شوي.

د هندی رسنیو په وینا ۵۴ کلن سیف علی خان د پنجشنبې په ورځ د سهار په ۳:۳۰ بجو په ممبۍ کې په خپل کور کې د نا معلومو افرادو له خو د چاکو په ګوزارونو ټپي شوی دي.

د بالیووډ یاد ستوری اوس مهال په ممبۍ کې نږدې د لیلاوتي روغتون ته یوړل شوی او ویل کیږي چې جراحي عملیات یې تر سره کیږي.

راپورونه کې راغلي چې سیف علي خان پر بدن د چاکو شپږ ټپونه لری، چې دوه یې ژور دي چې یو ټپ د ملا تېر ته نژدې دی.

پولیسو د پېښې په هکله تحقیقات پیل کړي دي.