د افغان د خبریالانو مرکز د ایراني رسنیو په حواله خبر ورکړی، چې د افغانستان د نیمه دولتي خبري اژانس تسنیم، عکاس محمد حسین ولایتي د طالبانو له لوري ممنوعالخروج اعلان شوی او له افغانستانه وتو ته نه پرېښودل کیږي.
محمدحسین ولایتي، چې د اسد په ۲۸مه د طالبانو له خوا د کابل په هوایی ډګر کې له کوم څرګند دلیل پرته نیول شوی و، د تېرې جمعې په شپه بېرته خوشې او په کابل کې د ایران سفارت ته وسپارل شو.
د افغانستان د خبریالانو د مرکز د اړیکو اوعدالت غوښتنې کمېټې مشرې سمیه ولیزاده ازادي راډیو ته وویل، چې د ښاغلي ولایتي ممنوعالخروج کول د بیان له ازادۍ سرغړونه ده.
نوموړې وويل:
" حسین ولایتي څو ورځې مخکې د طالبانو له منګولو خوشې شو، خو له بده مرغه د هغه په وتلو بندیز ولګېده، دا له ژورنالیستیکي قانون سرغړونه ده، د بیان د ازادۍ خلاف کار دی، کوم معلومات چې موږ له ایراني رسنیو څخه ترلاسه کړي دي، د دې خبریال د ممنوعالخروج کېدو خبره تاییدوي "
د مېرمن ولیزاده په وینا، د افغان خبریالانو مرکز د محمدحسین ولایتي د خوشې کېدو هرکلی کوي او له طالبانو غواړي چې نور خبریالان او فعالان چې لا هم په بند کې دي، خوشې کړي.
د ایران مهر خبري اژانس د سې شنبې په ورځ د ځینو سرچینو په حواله راپور ورکړ، چې محمد حسین ولایتي له خوشې کېدو وروسته له افغانستان څخه له وتلو منع شوی دی.
د محمدحسین ولایتي د ممنوع الخروج کېدو د خبرې د معلومولو او د خبریالانو او د رسنیو د ملاتړو بنسټونو د اندېښنو په اړه مو د طالبانو حکومت ویاند له ذبیح الله مجاهد وپوښت ، خو ځواب یې رانه کړ.
تسنیم خبري اژانس مخکې اعلان کړی و، چې دغه کمره مین په یوه غیر کاري سفر افغانستان ته راغلی و.
تسنیم خبري اژانس د ایران نیمه دولتي رسنۍ ده، چې د ایران د سپاه پاسداران له قدس ځواک سره تړاو لري.
دا مهال ۷ سیمه ییز افغان خبریالان، چې په دې وروستیو کې د طالبانو له خوا نیول شوي او افغاني الاصله فرانسوي خبریال مرتضی بهبودي د طالبانو په زندان کې دي.
په افغانستان کې د طالبانو له خوا د خبریالانو نیول او د رسنیو پر کار د دوی نورو محدودیتونو د خبریالانو او د رسنیو د ملاتړو بنسټونو اندېښنې راپارولې دي.
یوې ښځینه خبریالې، چې ویې نه غوښتل د امنیتي ستونزو له امله یې نوم په راپور کې خپور شي،ازادي راډیو ته وویل، چې په افغانستان کې د خبریالانو پر وړاندې زیاتیدونکي محدودیتونو او نیونو په دې هېواد کې راپور ورکول ستونزمن کړي دي.
دغې خبریالې وویل:
" په افغانستان کې د بیان د ازادي او ژورنالیستیکي کار د هرې ورځې په تېرېدو سره ستونزمن او پېچلی کېږي، د نارینه او ښځینه خبریالانو پر وړاندې دغه محدودیتونه د معلوماتو فضا تنګوي، او ښځینه خبریالانو ته د پروګرامونو د پوښښ اجازه نه ورکول اطلاعاتي بنسټونه له منځه وړي. "
په ورته وخت کې يو نارينه خبريال، چې نه غواړي نوم يې په راپور کې واخيستل شي، شکایت کوي، چې طالبان ځواب ورکونکي نه دي.
دا خبریال وایي:
" په هېواد کې له سیاسي بدلون وروسته یو شمېر خبریالانو یا خپلې دندې له لاسه ورکړي، یا د دوی رسنۍ تړل شوي او بیکاره شوي، او ځینې ژورنالیستان چې غواړي معلوماتو ته لاسرسی ومومي مسولین ځواب نه ورکوي "
د افغانستان د ازادو رسنیو د ملاتړ ادارې مشر ظریف کریمي له ازادي راډیو سره په خبرو کې د دې وضعیت دوام د بیان له ازادۍ سره په ټکر کې یاد کړ .
نوموړی وایي:
" دا کار د دې لامل شوی، چې خبریالان په ویره کې خپل کار ته دوام ورکړي. که دا وضعیت دوام وکړي، ممکن د خبرونو او معلوماتي پروګرامونه د پوښښ لپاره خپلواکه او مستقله رسنۍ پاتې نه شي. "
خو د طالبانو د حکومت د اطلاعاتو او فرهنګ سرپرست وزیر څه موده مخکې د « ملت ته د حکومت د حساب ورکونې» په نوم غونډه کې ادعا وکړه، چې د نیول شویو خبریالانو اکثره یې جرمي او شخصي دوسیې لري.
د خبریالانو او رسنیو د ملاتړو مسوولینو په وینا، په افغانستان کې د طالبانو له بیا واکمنۍ وروسته د خبریالانو او رسنیو پر وړاندې تاوتریخوالی او محدودیتونه زیات شوي دي.
