د طالبانو حکومت د عامې روغتیا وزارت یو میلیون کسان په افغانستان کې په تور او سپین زیړي اخته دي او دا شمېر مخ په زیاتېدو دی.
د طالبانو د حکومت د عامې روغتیا وزارت د خدمتونو د وړاندې کولو مرستیال حبیب الله اخندزاه د چهارشنبې په ورځ د هپیټایټ د نړیوالې ورځې په مناسبت په یوه خبرې کنفرانس کې وویل، په افغانستان کې شاوخوا ۶۸۰ زره کسان په هپیټایټ بي او ۳۲۰ زره تنه په هپیټایټ 'سي' اخته دي.
ده د ۲۰۱۷ کال څخه د روان کال د جون میاشتې پورې په دغه ناروغۍ د اخته کسانو د شمېر په اړه زیاته کړه: "له ۲۰۱۷ کال څخه تر ۲۰۲۳ میلادي کال د جون تر میاشتې پورې ۴۴ زره او ۶۴۷ کسان په هپیټایټ بي او ۲۱ زره ۶۲۱ په هپیټایټ سي اخته کسان دي."
اخندزاده د تور اوسپین زیړي د زیاتوالي لاملونه کډوالي، طبیعې پېښې، اقتصادي ستونزې او د وینې انتقال بللي دي.
تر دې وړاندې د روغتیا نړیوال سازمان یا 'ډبلیو ایچ او' هم د د جولای ۲۸مه د هپیټایټ د نړیوالې ورځې په مناسبټ په یوه ټویټ کې لیکلي و چې اوسمهال په افغانستان کې یو میلیون کسان په زیړي اخته دي.
زیړی ساري ناروغي ده، له یو ډول ویروس څخه پیدا کېږي او د وینې او اوبو له لارې له یوه انسان څخه د بل انسان وجود ته انتقالېږي.
زیړی پنځه ډوله دی، چې تر ټولو خطرناک یې تور زیړی دی.
د شونډو زیړوالی او شاوخوا یې، د اشتها کموالی، سر ګرځېدل، د پښو پړسېدل، زړه بدوالی، اسهالات، د سترګو خارښت او ستوماني دا هغه نښې دي چې په زیړي اخته کس کې لیدل کېږي.
خو په تېر جمهوري نظام کې د عامې روغتیا وزارت پخواني معین فدا محمد پیکان وايي، تور زیړی غلی قاتل دی چې د نه درملنې له امله د ځیګر په سرطان اوړي او انسان وژني.
هغه ازادي رادیو ته وویل: "تور او سپین زیړی زموږ په خلکو کې عام دی، ځینې ورته هپیټایټ بي او سي هم وايي. هپیټایټ سي کولای شي د ځیګر د سرطان لامل شي، ککړې وینې، د ککړې وینې مستحضرات، په هپیټایټ سي ککړو وسایلو، لکه طبي وسایل، د سلماني وسایل او خالونو لګولو له لارې انتقالېږي، یوه ستونزه دا ده چې هپیټایټ سي د هپیټایټ بي په شان واکسین نه لري، چې دا یوه څه خطرناک دی، هغه کسان چې هپیټایټ بي واکسین کوي، د مرض د ډبل کېدو خطر یې را ټیټوي."
د ډاکترانو په خبر په دغه ناروغۍ د اخته کېدو د مخنیوي لپاره تر ټولو غوره لار د تور زیړي واکسین کول دي او باید ټول په منظمه توګه دری ځلې واکسین شي چې ټولې دورې یې شپږ میاشتې وخت نیسي.
د روغتیاد نړیوال سازمان د راپور له مخې دا مهال په ټوله نړۍ کې ۳۵۴ میلیون کسان د هپیټایټ په ناروغۍ اخته دي او هر کال شاوخوا یو میلیون کسان د دغه ناروغی له امله مري.
