- 'کووايډ-۱۹' څنګه له يو کس څخه بل ته خپرېږي؟
کرونا ويروس معمولاً د تنفس له لارې له يوه کس نه بل ته خپرېږي. د ناروغ د پرنجېدو، ټوخي يا عادي تنفس په مهال له خولې او پوزې څخه ويروس د تنفسي څاڅکو به بڼه خورېږي، نو کېداي شي نور کسان ورباندې اخته شي.
- ايا امکان لري چې د مشکوک کس د وينې لابراتواري معاينه لومړی ځل منفي، خو وروسته مثبته وي؟
د اخته کېدو په لومړيو مراحلو کې دا امکان شته چې ويروس ونهپېژندل شي. د يوه کس سمپل د معاينې منفي نتيجه چې د بيماري نښې په هغه کې لیدل کېږي کېداي شي په دې معنی وي چې (کووايډ-۱۹) د هغه د اوسنۍ ناروغۍ علت نهدی.
- ايا يو کس چې د (کووايډ-۱۹) ناروغۍ له کبله قرنطين شوی امکان لري دغه ناروغي نورو ته انتقال کړي؟
د (کووایډ-۱۹) د قرنطين موده ۱۴ ورځې ده او له هغې ورځې پيلېږي په کومه چې روغ کس ناروغ سره لومړی ځل مخامخ شوی.
يعنې ويروس په بدن کې په ۱۴ ورځو کې تکاثر کوي او ځان خوروي او نښې يې په ناروغ کې څرګندېږي.
هغه کس چې د قرنطين موده تېره کړې وي نورو ته د ناروغۍ د انتقال خطر ځکه نهپېښوي چې په دې ۱۴ ورځو کې په ناروغۍ مبتلا شوی نهدی.
- ايا امېنداورې ښځې په ډېرې اسانۍ په دې ناروغۍ اخته کېداي شي؟
اوسمهال نهپوهېږو چې ايا امېندوارې ښځې نسبت نورو کسانو ته په دې ناروغۍ ډېرې اخته کېدای شي کنه. دا هم څرکنده نهده چې که اخته شي نازک حالت سره مخامخ کېږي کنه. امېندواره ښځې خپل بدن کې يو لړ بدلونونو سره مخامخ کېږي چې امکان لري په ځينو عفوني حالاتو د ابتلا خطر زيات کړي.
(کووايډ-۱۹) ته د ورته ويروس يا د ويروسي تنفسي عفونت لکه د زکام يا والګي سختې بيمارۍ باندې د ښځو د ابتلا چانس نسبتاً زيات دی.
- که چېرې د داسې يو کس جنازې ته ورشم چې د کرونا له کبله مړ شوی ايا ځان له خطر سره مخامخ کوم؟
خلک بايد د هغه کس په جسد چې د (کووايډ-۱۹) له کبله مړ شوی لاس ونهوهي.
کله چې جسد د طبيبانو په لارښوونه د لیدو لپاره اماده شي د مړي د لمس ځينو مواردو لکه لاس نيولو او په غېږ کې اخيستلو څخه د ويروس د خورېدو احتمال کم دی.
د امکان تر حده بايد د نورو کړو وړو لکه د مړي ښکلولو، مینځلو او تکفين څخه د جسد د اماده کولو، تر هغه مخکې او يا وروسته بايد ډډه وشي.
که چېرې د مړي مينځل او تکفين د مهمو مذهبي فرهنګي مراسمو څخه وي، نو کورنۍ په دې هکله بايد د ټولنې مذهبي او اجتماعي مشرانو سره هماهنګي او مشوره وکړي ترڅو خطر سره د خلکو د مخ کېدو چانس د امکان تر حده کم شي.
- ايا کرونا ويروس د يخچال شويو خوړو په شمول د خوراکي موادو له لارې خورېدای شي؟
تر اوسه داسې کوم دليل نهدی ترلاسه شوی چې (کووايډ-۱۹) ويروس به د خوراکي موادو له لارې خور شوی وي.
ځکه چې عموماً کرونا ويروس د يوې سطحې دپاسه د کمې مودې لپاره ژوندی پاتې کېدای شي، نو د خوراکي محصولاتو يا هغو خوړو له لارې يې د خورېدو احتمال چې څو ورځې يا اوونۍ د محيط د حرارت په درجه کې يا د اوږدې مودې لپاره په يخچالونو او بستو کې بند ساتل کېږي، ډېر کم دی.
- ايا وارداتي محصولات په (کووايډ-۱۹) باندې د اخته کېدو خطر لري؟
تر اوسه داسې دليل نهدی ترلاسه شوی چې (کووايډ-۱۹) به د وارداتي محصولاتو له لارې خور شوی وي.
- ايا د هوا ګرمېدل به د (کووايډ-۱۹) د خورېدو مخه ونيسي؟
تر اوسه جوته نهده چي ايا موسم او د تودوخې درجه د (کووايډ-۱۹) په خورېدو کوم تأثير لري کنه.
نور ويروس لکه زکام او انفلوونزا اکثر د سړو موسمونو په مياشتو کې خورېږي، خو معنی یې دا نهده چې په نورو مياشتو کې څوک ورباندې نهاخته کېږي. تر اوسه جوته نهده چې د هوا په تودوخي سره به د (کووايډ-۱۹) خورېدل کم شي کنه.
د (کووايډ-۱۹) د خپرېدو د قابليت، شدت او نورو ځانګړتياوو د تشخيص لپاره لازياتو معلوماتو ته اړتيا ده او تحقيقات روان دي.