د افغانستان د سولې مشورتي لویې جرګې خپل ۲۳ مادهییز پریکړهلیک افغان حکومت ته وسپاره.
پهدغه پریکړهلیک کې له افغان حکومت او وسلهوالو طالبانو غوښتل شوي وو چې د روژې مبارکې په مناسبت دې بیړنۍ او دایمي اوربند وکړي.
افغان ولسمشر د جرګې ګډونوالو ته ډاډ ورکړ چې پریکړهلیک به عملي کوي او د ښه نیت لپاره یې ۱۷۵ طالبان چې له ډېره وخت راهیسې زندانیانو د ازادېدو اعلان وکړ.
نوموړي دا هم وویل چې اوربند به یو طرفه نه وي. که طالبان په واضح توګه اوربند ته حاضر وي، موږ کولای شو د هغې په تخنیکي جزئیاتو کار وکړو.
ښاغلي غني همدارنګه وویل:
"مشورتي لویه جرګه له ما غواړي چې د دغه اتفاق او اتحاد څخه راوتلې طرحه عملي کړم. تر دې لویه اجماع چې نن د لویې جرګې په تالار کې لیدل کېږي، بل ځای کې نشته. ما ستاسو خبرې واورېدې. مشورتي لویې جرګې ماته صلاحیت او مشوره راکړې ده چې مذاکره کوونکی پلاوی وټاکم. زه به د مذاکرې ټیم ټاکم، نه د مذاکرې لښکر. د سولې د مشورتي جرګې د پرېکړه لیک څخه په الهام له طالبانو غواړم چې په افغانستان کې دننه مذاکراتو ته چمتو شي. موږ حاضر یو په هېواد کې دننه مذاکراتو ته زمینه مساعده کړو."
ښاغلي پر سیمهییزو هېوادونو په ټوله کې پر پاکستان غږ وکړ چې د سولې سواغت به تاسې ته دا وي چې ستاسې اقتصادي وړتیا به ورسره پورته کړي.
ښاغلي غني په طالبانو غږ وکړ که تاسې په هره پلمه جنګ کوئ، نتیجه یې بدبختي ده. انتخاب بیا هم له تاسو سره دی چې د ملت په خوشالۍ کې ځان شریکوئ او که نه. طالبانو! تاسې کله له خلکو پوښتنه کړې ده چې دوی څه غواړي؟
په کابل کې د سولې مشورتي لويه جرګه په ٢٣ مادو کې د يوه پرېکړهليک په خپرولو سره پاى ته ورسېده.
په پرېکړهليک کې له وسلهوالو طالبانو غوښتنه شوې چې جګړه پاى ته ورسوي او روغه جوړه وکړي.
د افغانستان ولسمشر محمد اشرف غني د جرګې په اختتاميه وينا کې وويل، حکومت د روژې په مناسبت په لسګونو طالبان له زندانونو ازادوي:
"زه نن جرګې او د روژې مبارکې مياشتې ته په درناوي، د ښه نيت او د افغانستان د اسلامي جمهوريت د دوستانه حرکت په توګه غواړم ١٧٥ طالبان چې له کلونو راهيسې بنديان دي، له زندانونو خوشې کړم."
د سولې مشورتي لويې جرګې شا و خوا ٣٢٠٠ برخوالو له دوشنبې راهيسې له وسلهوالو طالبانو سره د سولې د څرنګوالي په اړه بحثونه وکړل.
که څه هم په جرګه کې د وسلهوالو طالبانو استازو برخه نه درلوده، ځينو سياستوالو، دغه راز د جمهوري رياست د ټاکنو ځينو کانديدانو دغه جرګه تحريم کړې وه.
افغانستان د سولې مشورتي لویې جرګې د ۲۳ مادیز پریکړه لیک په صادرولو سره پای ته ورسېده.
د افغانستان د سولې مشورتي لویې جرګې په خپل پریکړهلیک کې افغان حکومت او د طالبانو تحریک ته په ۲۳ مادهییز پریکړهلیک کې بېلابېلې سپارښتنې درلودې.
د اساسي قانون ساتنه او له سولې وروسته یې تعدیل په یاد قانون کې د ذکر شوي مېکانېزم له مخې:
- د سولې لپاره ګډ کوښښونه.
- د روانې هڅې همغږي کول.
- د امنیتي ځاکونو ساتنه او پیاوړتیا.
- له سولې د نړیوالې ټولنې او د سیمې د هېوادونو ملاتړ.
- د افغانانو د اساسي حقونو او د بیان ازادي خوندیتوب.
- د زندانیانو تبادله.
- په افغانستان کې دننه د طالبانو دفتر پرانېستل.
- په سوله کې له مخکنیو شرطونو تېرېدل.
- په بینالافغاني خبرو ټینګار.
- د سولې عالي شورا په جوړښت له سره غور .
- په همغږي او غور سره د نړیوالو ځواکونو وتل یې مهم او اساسي ټکي جوړوي.د دغې جرګې د پریکړهلیک په څلورمه ماده کې له طالبانو او افغان حکومت غوښتل شوي چې د روژې مبارکې میاشت مناسبت بېړنی او دایمي اوربند وکړي.
د سولې د مشورتي لویې جرګې د ناستې یو انځور
رفیعالله حیدري د پریکړهلیک یوه برخه داسې ولوسته:
"د افغانستان اسلامي جمهوریت او د طالبانو تحریک باید د افغانانو غوڅ اکثریت غږ ته لیبک ووايي، د روان کال د روژې مبارکې له را رسېدو سره سم، د دغې مبارکې میاشتې حرمت ته به درناوی، د جګړې د پای ته رسولو د دواړو لوو د باورو فضا د رامنځته کولو او د یو بل په وړاندې منفي تبلیغاتو ته د پای ته رسولو لپاره په ټول هېواد کې دایمي او بیړنی اعلان او پلي شي."
دغې جرګې چې ۳۲۰۰ تنه غړي یې درلودل له تېرو پنځو ورځو راهیسې په کابل کې سره پهدې موخه جرګه شوي وو چې حکومت ته د سولې په برخه کې سلا او مشورې ورکړي.
که څه هم اجرائیه رئیس عبدالله عبدالله، پخواني ولسمشرحامد کرزي، د جمهوري ریاست یو شمېر کاندیدانو او ځینې افغان سیاستولوالو دغه جرګه تحریم کړې وه او هغه یې فرمایشي او کمپایني بللې وه.
خو د سولې مشورتي لویې جرګې رئیس عبدالرب رسول سیاف وویل چې د جرګې ګډونوال په خپلو پریکړو کې ازاد و.
ښاغلي سیاف له ولسمشر محمد اشرف غني څخه وغوښتل چې د جرګې مشورو ته په احترام دې په خپل سر کار ونهکړي.
ده وویل:
"په مشورې کې هېڅچا هم خپل نظر نهدی تحمیل کړی. مطلق ازاده فضا کې ټولو نظریات ارایه شول، په خپلو کې مناقشه شوې او مسایل مو سره را ټول کړي."
ولسمشر محمد اشرف غني د غونډې د پای په وینا کې د جرګې ګډونوالو ته ډاډ ورکړ چې پریکړې به یې عملي کوي او د ښه نیت لپاره یې ۱۷۵ طالبان زندانیانو د ازادېدو اعلان وکړ.
نوموړي طالبانو ته په خطاب کې وویل:
"راځئ پهدغه مبارکه میاشت کې د ملت له کوره غم لېرې کړو، پهدغه وړاندیز بشپړ باور لرم او حاضر یم چې ستاسو په وړاندیز عملي کار وکړم، زه نن جرګې ته په درناوي او همدا شان روژې مبارکې میاشتې ته په درناوي، د ښه نیت او د افغانستان اسلامي جمهوري دولت، د دوستانه حرکت په توګه، غواړم ۱۷۵تنه هغه طالبان چې له کلونو راهیسې بندیان دي، له زندانه ازاد کړم."
نوموړي زیاته کړه چې دوه اړخېز اوربند او طالبانو ته په افغانستان کې دفتر ورکولو ته چمتو دی.
د تېرې روژې میاشتې په وړوکي اختر کې هم د افغان حکومت او طالبانو ترمنځ دوه اړخېز اوربند ټینګ شوی و.
که څه هم وسلهوالو طالبانو تراوسه د جرګې د پریکړو په اړه نظر نهدی څرګند کړی، خو له دې وړاندې یې دغه جرګه غندلې وه.
راپور: رحمتالله افغان
په کابل کې د سولې مشورتي لويه جرګه په ٢٣ مادو کې د يوه پرېکړهليک په خپرولو سره پاى ته ورسېده.
په پرېکړهليک کې له وسلهوالو طالبانو غوښتنه شوې چې جګړه پاى ته ورسوي او روغه جوړه وکړي.
د افغانستان ولسمشر محمد اشرف غني د جرګې په اختتاميه وينا کې وويل، حکومت د روژې په مناسبت په لسګونو طالبان له زندانونو ازادوي:
"زه نن جرګې او د روژې مبارکې مياشتې ته په درناوي، د ښه نيت او د افغانستان د اسلامي جمهوريت د دوستانه حرکت په توګه غواړم ١٧٥ طالبان چې له کلونو راهيسې بنديان دي، له زندانونو خوشې کړم."
بلخوا د لويې جرګې د جوړولو کمېسيون مشر محمد عمر داودزي نن په کابل کې په يوه کنفرانس کې له طالبانو وغوښتل دوى هم هغه کسان چې ورسره بنديان دي، خوشې کړي.
ښاغلي داودزي له وسلهوالو طالبانو وغوښتل چې د ارزونې کمېسيون دې وټاکي چې له افغان حکومت سره د بنديانو په مشخصولو او تفکيک کې مرسته وکړي.
د سولې مشورتي لويې جرګې شا و خوا ٣٢٠٠ برخوالو له دوشنبې راهيسې له وسلهوالو طالبانو سره د سولې د څرنګوالي په اړه بحثونه وکړل.