جمهوري ریاست وايي، افغانستان په ۱۳۹۵ هجري لمریز کال کې د بیان د ازادۍ او معلوماتو ته د لاسرسي برخو کې د مهمو لاسته راوړونو شاهد و.
له ارګ څخه پرون په خپره شوې اعلامیه کې راغلي چې ولسمشر د یوه اووه مادهییز فرمان په صادرولو سره ټولې حکومتي ادارې مکلفې کړي چې رسنیو او خلکو ته پر وخت او دقیق معلومات ورکړي.
ارګ وايي، پر خبریالانو د زرو زیاتي، د هغوی د امنیت د ټینګښت، د قتل د قضیو او له خبریالانو سره د حکومتي چارواکو د چلند د څارلو په هدفيې احمد نادر نادري د بیان د ازادۍ د استازي په توګه ټاکلی دی.
جمهوري ریاست وايي، امنیتي ارګانونو تهيې یو یاداشت استولی چې پهکې له خبریالانو سره د امنیتي چارواکو او افرادو د چلند لپاره د یوه طرزالعمل د جوړولو غوښتنه شوې ده.
خو له خبریالانو څخه د دفاع یو شمېر فعالان او په ځانګړي ډول کابل پرېس کلب د بیان د ازادۍ او معلوماتو ته د لاسرسي برخه کې د ملي یووالي د حکومت تګلاره نیمګړې او تر ډېره حده نمایشي ګڼي.
د کابل پرېس کلب مرستیال قریبالرحمن شهاب ازادي راډیو ته وویل څرنګه چې تمه کېده په ۱۹۹۵ کال کې په افغانستان کې د بیان د ازادۍ او معلوماتو ته د لاسرسي برخو کې د پام وړ کوم پرمختګ او لاسته راوړنه نهشته.
ښاغلي شهاب له حکومته وغوښتل چې معلوماتو ته د لاسرسي قانون عملي کړي، د خبریالانو او د رسنیو د کارکوونکو د سر او مال ساتنې ته جدي پاملرنه وکړي او له خبریالانو سره دې د چارواکو د چلند د ښه کېدو سپارښتنه وکړي.
افغان حکومت او د افغانستان نړیوال متحدان د ځینو نورو پرمختګونو تر څنګ د بیان ازادي د طالبانو د رژیم له نسکورېدو راپهدېخوا د افغانستان د تېرو ۱۵ کلونو د لاسته راوړنو په سر کې بولي.
له خبریالانو څخه د ملاتړ د نړیوالې کمېټې د سروېګانو له مخې افغانستان اوس هم د نړۍ د هغو هېوادونو په کتار کې دی چې خبریالانو او د رسنیو فعالیت ته خطرناک بلل کېږي.
په تېر ۲۰۱۶ میلادي کال کې په افغانستان د روانې جګړې او تاوتریخوالي د قربانیانو په شمېر کې د شخصي او دولتي رسنیو څلور خبریالان شامل دي.
