ځیني افغان صرافان او په تېره د کابل ښار د سرای شهزاده صرافان وايي، د افغانستان بانک لهخوا د ۱۳۹۵ کال وروسته د نامناسبو بانک نوټونو د بېاعتباره کولو اعلان، د پیسو پر مارکېټ او د پیسو د بدلولو، رابدلولو پر چارو ناوړه اثر کړی دی.
دغو صرافانو دا خبره د دوشنبې په ورځ په افغانستان بانک کې د یاد بانک چارواکو ته د افغانستان بانک لهخوا د روان لمریز کال وروسته د نامناسبو بانک نوټونو د بېاعتیاره کولو له اعلان وروسته وکړه.
د کابل ښار د سرای شهزاده صرافانو امین جان خوستي او حاجي زرک وویل:
"افغانستان بانک ځیني کارونه ډېر په عجله کوي چې له خلکو سره تشویش پیدا کوي. خلک وایي، افغانۍ بېارزښته شوي او په نرخو کې هم توپیر راغلی دی."
"موږ د دغې پروسې مخالف یو، دا د خلکو په ګټه نهدی، تاسې باید لومړی د دې پروسې لپاره، عامه پوهاوي ته زمینه برابره او د خلکو ذهنیت مو روښانه کړی وی چې د پيسو له ساتلو سره مرسته وشي."
دا په داسې حال کې ده چې شاوخوا دوه اوونۍ مخکې افغانستان بانک د نامناسبو بانک نوټونو د چلند اعتبار د روان کال تر پایه اعلان کړ.
د افغانستان بانک لومړي مرستیال محمد قسیم رحیمي په دې مناسبت جوړې شوې ناسته کې وویل، دغه اعلان د سالمو زړو بانک نوټونو برخه کې نه، بلکې د هغو بانک نوټونو په اړه دی چې رنګ شوي، سوري شوي، سوځېدلی، لاسلیک شوي، توږل شوي او داسې نور چلند ورسره شوی وي چې د بانک نوټ اصلي څېرې تهیې زیان رسېدلی وي.
ښاغلي رحیمي په دې اړه وویل:
"زاړه او مندرس بانک نوټونه، زماني محدودیت نهلري، موږ چمتو یو چې هغه بدل کړو او د ۱۳۹۵ کال د حوت تر پایه د نامناسبو بانک نوټونو لپاره ټاکل شوې ده چې هېوادوالو ورسره سم چنلد نهدی کړی. دغه وخت د دې لپاره ورکوو چې هېوادوال دغه ډول نوټونه راوړي."
د اقتصادي چارو پوه سیفالدین سیحون په دې باور دی چې دغه ستونزه به تر هغې پورې وي چې د افغانستان اقتصاد لازمه وده نهوي کړې.
ښاغلي سیحون ازادي راډیو ته وویل، کله چې د اجناسو پلورل او پېرودل او داسې نورې سوداګریزې چارې د بانکونو له لارې ترسره شي، بانک نوټونه به خوندي پاتې وي.
له دوه زره لومړي کال وروسته د افغانستان بانک نوټونه په معیاري توګه د کوم چارواکي له تصویره پرته چاپ شوي دي.
په وروستیو کلونو کې په دغو بانک نوټونو کې د جعلي نوټونو د مخنیوي لپاره نوې نوې نښې هم ځای شوي دي.
د افغانستان بانک د معلوماتو له مخې یوازې په دوه زره څوارلسم میلادي کال کې افغانستان بانک د پرمختللو معیارونو په پام کې نیولو سره د څه باندې ۱۰۰ میلیارده افغانیو په انډول، نوي بانک نوټونه چاپ کړل.
د دغه بانک چارواکي وايي، له دې سره-سره بیا هم هر کال د ۳.۳ میلیارده افغانيو په ارزښت بانک نوټونه چې ناوړه چلند ورسره شوی، لهمنځه وړي.
د افغانستان بانک وايي، په وروستیو دوو اوونیو کې یې شاوخوا ۲۵ میلیونه نامناسب بانک نوټونه راټول کړي دي.
د افغانستان بانک چارواکي وايي، د نامناسبو بانک نوټونو د ټولولو هڅهیې د دې لپاره کړې چې خلک له بانک نوټونو سره سم چلند وکړي.
راپور: خان محمد سیند