با گذشت سه سال از حاکمیت طالبان در افغانستان و سیاستهای آنان برای محدود ساختن آموزشهای عصری، برخی از جوانان در بدخشان با شور و اشتیاق تلاش میکنند از راه کتابخوانی و ترویج آن، امید به آگاهی و دانش را در جامعه زنده نگهدارند.
احمدپرویز، ۳۵ ساله و یکی از برگزارکنندگان نمایشگاه کتاب در ولسوالی بهارک، میگوید: هدف اصلی این رویداد ترویج عادتهای کتابخوانی و تشویق افراد به مشارکت در فعالیتهای فرهنگی است. او همچنین تأکید کرد که برگزاری چنین برنامههایی میتواند به تقویت ارتباط میان نویسندگان و خوانندگان کمک کند:
«علاقهمندی به کتابخوانی در میان جوانان به مرور زمان در حال افزایش است. کسانی که مطالعه میکنند، رفتار و کردار مثبتتری دارند و تاثیر مثبتی بر جامعه میگذارند. یک آدم که کتاب بخواند، با کسی که این کار را نمیکند، تفاوت از زمین تا آسمان دارد. طبقه محصلین و متعلمین مکتب به مطالعه علاقه زیادی دارند و این فرهنگ به مرور در حال گسترش است.»
روحالله حقجو، جوان ۲۹ ساله دیگر از بدخشان، نیز دیدگاه مشابهی دارد و میگوید: که برنامههای کتابخوانی میتواند جوانان را به سمت مطالعه و درک عمیقتر از مفاهیم کتابها سوق دهد. او افزود که این گونه رویدادها به ایجاد یک جامعه فرهنگی و اندیشهورز کمک میکند:
«جوانان به کتابخوانی رو آوردهاند و این کار تأثیر صد درصدی بر رشد جامعه دارد. تا زمانی که مردم کتاب نخوانند، از هیچ چیز آگاهی نخواهند داشت. کتابخوانها در زندگی و رفتار خود الگو میگیرند و این نشانههای مثبتی برای جامعه است.»
در همین حال، عبدالصمد شیرزاد، یکی از فعالان فرهنگی بدخشان، مطالعه کتاب را بهعنوان راهی برای جلوگیری از گمراهی و هدایت جوانان به مسیر صحیح میبیند. وی تاکید میکند این رویداد فرصتی مناسب برای ترویج فرهنگ مطالعه و تبادل نظر درباره کتابها فراهم می کند.به گفته آقای شیرزاد افزایش آگاهی عمومی درباره ادبیات میتواند به رشد فرهنگی جامعه کمک کند:
«باور من این است که جوانی که کتاب میخواند، سطح آگاهیاش بالاتر میرود. هرچه بیشتر بخواند، آگاهتر میشود و از مسیرهای گمراهکننده دوری میکند. کتاب یاری است که مانع افتادن جوانان در دام اعتیاد، بیکاری و رفتارهای بیباکانه میشود. چندین نمایشگاه کتاب برگزار شده که نتایج مثبتی داشته و امیدوارم که بتوانیم در آینده برنامههای بیشتری در زمینه ترویج فرهنگ کتابخوانی داشته باشیم.».
با این حال، شرایط اقتصادی ضعیف، بیکاری، و محدودیتهای طالبان بر آموزش باعث شده است که عدهای از جوانان به استفاده از تلفنهای همراه و فضای مجازی گرایش پیدا کنند و از فرهنگ کتابخوانی فاصله بگیرند. اگرچه بسیاری از جوانان بدخشان به ارزش مطالعه برای پیشرفت جامعه آگاه هستند، اما بهدلیل مشکلاتی چون فقر و عدم دسترسی به منابع آموزشی، فرهنگ کتابخوانی در میان آنان کمرنگ شده است.
قابل تذکر است که از یک ماه به اینسو گروهی از جوانان بدخشانی ُ با راه اندازی نمایشگاه خیابانی کتاب در مرکز و برخی از ولسوالی های بدخشان ُتلاش میکنند که مردم را با کتاب خوانی و مطالعه آشنا بسازند.
تلاش های جوانان فرهنگی بدخشان در حال صورت میگیرد که از زمان حاکمیت طالبان در افغانستان ُ دختران بالاتر از صنف ششم از ادامه آموزش باز مانده اند و آنان نگران آینده خود هستند.
گزارش: نعمت الله احمدی