احسان الله یکی از باشنده های بادغیس از ده سال به اینسو، پسته خرید و فروش میکند. او به رادیو آزادی میگوید که به این پیمانه کاهش یکباره گی در قیمت پسته را هیچوقت تجربه نکرده است:
" درخت ها بار بیشتری داشتند اما متاسفانه قبل از اینکه به موعود چیدن برسد شول شکسته شد، پسته حدودا به نصف ارزش سال قبل در بازار ته و بالا/ خرید و فروش می شود، یک مَن/ چهار کیلو قوجوم پسته ارزش ۶۰۰ افغانی است که سال پیش یک من قوجوم پسته ۱۲۰۰ افغانی بود".
شماری دیگر از کسانی که پسته چیده اند میگویند که شکسته شدن پیش از وقت شول پسته، به کیفیت پستۀ بادغیس آسیب رسانده است.
شکستن شول پسته به "آغاز فصل چیدن پسته از جنگلات طبیعی پسته در ولایت بادغیس گفته می شود که مردم بگونه انفرادی و دسته جمعی برای چیدن آن اقدام می کنند".
این افراد همزمان تاکید دارند که حاصل‌دهی جنگلات طبیعی پسته بادغیس امسال بیشتر بوده است.
محمد یونس باشنده ولایت بادغیس و یک تن از کسانی است که امسال از پسته لیق، حدود ۸۰ کیلو پسته جمع آوری کرده است.
او که اکنون در پی فروش پسته‌های خام دست داشته خود است با نگرانی از کیفیت محصول و کاهش قیمت گفت:
"چون پسته خام بوده شول شکسته به همان خاطر همگی منتظر این هستند که نتیجه پسته معلوم شود که آیا خریداری بکنند یا نه به همین خاطر قیمت قوجوم پسته زیاد پایین است".
امسال پسته بادغیس حدود ۲۰ روز پیش از موعود از سوی مردم چیده شده است.
به گفتۀ باشنده های بادغیس امسال پسته حدود ۲۰ روز پیش از موعود از سوی مردم چیده شده است.
آنان همچنان تاکید دارند که شکسته شدن شول پسته پیش از زمان مناسب آن سبب شده، پسته‌ها یا مغز کوچک‌تری داشته باشند یا هم تعدادی از آن‌ها پوچ و بی مغز باشند.
عبدالحی آخندزاده رییس اداره زراعت حکومت طالبان در ولایت بادغیس نیز تایید می کند که حاصلات پسته امسال به دلیل شکسته شدن شول پسته، پیش از وقت مفادی در پی ندارد.
او در پاسخ به این پرسش که چرا اجازۀ شکسته شدن شول پسته پیش از وقت مناسب را به مردم دادند چنین ادعا کرد:
"پسته امسال همگی خراب شده، مردم زور کرد و مردم مشکلات جور کردند، حالا هیچ فایده ندارد، یک مَن به دوصد، سه صد، چهار صد همان گران اش به ۶ صد و ۷ صد افغانی است".
نثار احمد یک تن از صادر کننده‌گان میوه خشک اما برخلاف افرادی که در بازار داخلی مصروف خرید و فروش پسته هستند، نگران نیست.
او هرچند تایید می کند چیده شدن پسته پیش از زمان مناسب آن بر مقدار و قیمت پسته تاثیر گذار است اما میگوید به دلیل محصول دهی بهتر جنگلات پسته ولایت بادغیس نسبت به گذشته می تواند در بازار جهانی خریدار داشته باشد.
" تقریبا ۳۰ تا ۳۵ فیصد کم بار آمده است، منتها خوشبختانه به اینکه فصل بسیار زیاد است، نظر به سال‌های قبل ۳ برابر اضافه تر بار گرفته بود، دیگر پس همان جایش را پر می کند دیگر انشاالله در بازارهای جهانی کدام تغییرات خاص نمی آید".
جنگلات طبیعی پسته ولایت بادغیس که مشهور به "پسته لیق" است یکی از منابع عایداتی طبیعی مردم این ولایت خوانده می شود.
پسته‌ای که حاصل جنگلات پسته بادغیس است نه تنها از محبوبیت داخلی برخوردار است که به دلیل کیفیت خوب‌اش خریداران زیاد جهانی نیز دارد.
کسانیکه خرید و فروش پسته را در سطح محلی و ملی می کنند اما امسال نگران اند که پیش از وقت چیدن پسته بر شهرت جهانی این میوه خشک نامدار افغانستان ممکن است آسیب برساند.
