مسئولان در اتاق تجارت و سرمایهگذاری هرات میگویند که طی سال گذشته به ارزش ۴۰ میلیون دالر امریکایی گیاههای طبی از هرات به کشورهای خارجی صادر شده است.
این مسئولان میافزایند که تقاضا به خریداری گیاههای طبی به ویژه زیره و کرابیه در خارج این کشور بلند است.
میرویس ۳۰ ساله، سرگرم فروش ۲۰ کیلوگرام کرابیه، یکی از گیاههای طبی، در هرات است. او در ولسوالی گلران هرات گیاههای طبی را کشت میکند و این تنها در آمد خانواده سه نفریاش است.
او میگوید: "ما پارسال ۲۰ من(هر من معادل چهار کیلوگرام است) کرابیه کاشتیم و از ۲۰ من دو خروار (دو هزار کیلوگرام) کرابیه برداشتیم و ۱۰۰ هزار افغانی بفروختیم و از همین پول ۵۰ هزار افغانی مصارف کارگر شد و ۵۰ هزار افغانی برای من مفاد کرد و ما میخواهیم که کرابیه را به نرخ بلند بفروشیم که همین زندگی روزمره ما بچرخد."
کرابیه که آنرا زیره سبزهم میگویند در زمینهای للمی در افغانستان کشت میشود. این گیاه طبی بیشتر در صنعت داروسازی استفاده میشود.
کرابیه در غذاهای مختلف و حتی چای نیز استفاده میشود. صادر کنندگان میگویند تا سی سال قبل سالانه حدود ۵۰۰ تن کرابیه در افغانستان برداشت میشد و تنها پاکستان خریدار آن بود.
در حال حاضر سالانه بیش از ۳۰ هزار تن کرابیه در افغانستان برداشت میشود و این گیاه به کشورهای بنگلادش، هند، پاکستان، ترکیه، سنگاپور، اردن، یمن،کشورهای آسیای میانه و اروپا صادر میگردد.
اکنون یک تُن کرابیه افغانستان به سه هزار دالر امریکایی به فروش میرسد.
در کنار کرابیه، بازار زیره، مغز پسته و تخم هندوانه هم در هرات گرم است.
در دکان حسین ۳۷ ساله، دو کارگر مصروف پاککاری زیره هستند و عطر آن تمام دکان را در نوردیده.
حسین دو دهه از عمرش را صرف خرید و فروش گیاهان طبی کرده.
او میگوید: به همین پنج سالی که نباتهای طبی میفروشم، زیره، کرابیه، مغز پسته، کورک و همین چیزی که اطراف میآورد فروش خوب بود و شکر زندگی ما خوب پیشمیرفت. به سال سه لک و پنج لکی پسانداز میشد."
گیاههان طبی از ولایتهای شمالی، مرکزی و جنوبی برای فروش به هرات آورده میشود.
محمد ناصر ۲۸ سال دارد و میگوید که کیفیت بالای گیاههای طبی، خریداران آن را در سطح کشورهای منطقه افزایش داده، اما کاهش بارندگی حاصلات این گیاهها را در سال جاری کاهش میدهد.
او میگوید: "همین حالا اگر شما نگاه کنید، در هند به دو فصل سال کرابیه میشود و به سوریه کرابیه میشود. اما کرابیه افغانستان به همان اندازه که پاک است، آن کشورها ندارد. ما خوش داریم که بازار خوبی عرضه میکنیم، برای ما فایده خوبی کند."
مسئولان در اتاق تجارت و سرمایهگذاری هرات میگویند که ایران، هند، ترکیه، کشورهای خاورمیانه و اروپا مقصد اصلی فروش گیاههان طبی افغانستان اند.
محمد رفیع رحمانی، آمر اجراییه این اتاق میگوید: "اگر مقایسه داشته باشیم میزان محصولات نباتهای طبیعی در سال ۹۸ به مقدار ۱۹ هزار تُن و به ارزش دالری ۲۱ میلیون دالر است و در حالی که این ارقام در سال ۹۹ ، ۳۶ هزار تُن به ارزش دالری ۴۰ میلیون دالر است ویک تفاوت ۹۲ درصدی به سال ۹۸. صدور اقلام صادراتی خصوصاً نباتات طبی."
با افزایش صادرات گیاههای طبی از هرات به خارج افغانستان، بسیاری از دهقانان به شمول میرویس به کشت این گیاهها روی آوردهاند، اما کاهش بارندگیها امسال هراسی در میان آنان ایجاد کرده که نتوانند از زمینهایشان حاصل بردارند و چرخ زندگیشان را بچرخانند.