انجمن وکلای مدافع افغان در تبعید میگوید که طی سه سال گذشته که طالبان بر افغانستان حاکم شدهاند، تقریباً تمامی قضات زن از وظایف خود برکنار شدهاند.
طبق گفتههای اعضای این انجمن، یکی از قشرهایی که بیشترین آسیب را دیدهاند، قضات زن سابق افغانستان، سارنوالان و وکلای مدافع زن بودهاند. بیشتر این قضات زن از افغانستان خارج شدهاند و آنهایی که در افغانستان باقی ماندهاند، در شرایط اقتصادی بسیار دشوار و با ترس و نگرانی زندگی میکنند. اما بیشتر سارنوالان و وکلای مدافع زن که در افغانستان ماندهاند و برخی از آنها به دلیل ملاحظات امنیتی حتی جرأت خروج از خانههای خود را ندارند.
نجلا راحل، نجلا راحل معاون انجمن مستقل وكلاي مدافع در تبعيد، در گفتوگو با رادیو آزادی گفت که ممکن است در حال حاضر حدود ۴۰ قاضی زن در افغانستان باقی مانده باشند.
"تمام قاضیان زن از کار برکنار شدهاند. به این معنی که در حکومت آنها هیچ قاضی زنی حق کار ندارد. بر اساس اطلاعات دوستان و همکارانم که قاضی بودند، ۲۵۰ قاضی زن داشتیم که از این تعداد بیش از ۲۱۰ نفر در زمان تخلیه خارج شدهاند و ۴۰ تا ۴۵ نفر دیگر هنوز در افغانستان باقی ماندهاند. من با آنها در ارتباط هستم و (آنها) در شرایط بدی قرار دارند."
خانم نجلا راحل میگوید، قاضیانی که در افغانستان باقی ماندهاند، مانند افراد زندانی در خانههای خود زندهگی میکنند، زیرا با روی کار آمدن دوبارۀ طالبان، محابس باز شدند و صدها مجرم فرار کردند. به گفتۀ او، دوسیههای بسیاری از این مجرمان توسط قاضیان زن بررسی شده بود.
خانم راحل وضعیت سارنوالان زن را نیز نگرانکننده دانست، زیرا بسیاری از این سارنوالان دوسیههای زنانی را بررسی کرده بودند که در خانه با خشونت مردان مواجه بودند.
نجلا راحل، معاون اتحادیۀ مستقل وکلای مدافع افغان در تبعید، گفت که اکثر وکلای مدافع زن بیکار شدهاند:
"ما و شما میدانیم که نزدیک به ۲۰۰۰ وکیل مدافع زن داشتیم که پس از به قدرت رسیدن دوبارۀ طالبان، آنها نیز مانند سایر بخشهای جامعه و زنان از کار منع شدند. طالبان ابتدا مجوز کاری آنها را تمدید نکردند، ورود آنها به محاکم را منع کردند و دارالوکالههای آنها را بستند. در کابل از ۶۰۰ تا ۷۰۰ دارالوکالۀ وکیل مدافع زن داشتیم و به همین ترتیب در هرات و بلخ دارالوکالهها بسته شدند. به دلیل ترس از تفتیش طالبان، بسیاری از آنها اسناد و مدارک را سوزاندند و دفاتر خود را بستند."
قاضیان، سارنوالان و وکلای مدافع زنی اکنون در افغانستان هستند، در گفتوگو با رادیو آزادی گفتند که با مشکلات امنیتی و اقتصادی شدیدی روبرو هستند و هیچ راهی برای خروج از افغانستان برای آنها باقی نمانده است.
در همین حال رینا امیری، نمایندۀ ویژۀ ایالات متحده آمریکا در امور زنان، دختران و حقوق بشر افغان، در روز دهم مارچ به مناسبت روز جهانی قاضیان زن گفت که فرمانهای طالبان بسیاری از قاضیان زن را بیکار کرده و افغانهای آسیبپذیر که به آنها وابسته بودند را بیپناه ساخته است.
یک قاضی به نام مرضیه بابکرخیل که اکنون در انگلستان زندگی میکند، به رادیو آزادی گفت که به دلیل نبود قاضیان زن در افغانستان، بسیاری از خانوادهها، به ویژه زنان، با مشکلات زیادی مواجه شدهاند.