در آستانهٔ برگزاری نشست سوم دوحه که قرار است تا یک هفتهٔ دیگر برگزار شود، نشست چهارم ویانا به روز دوشنبه در اتریش آغاز شد. هوشنگ ساعی، عضو ستاد رسانهای جبههٔ مقاومت ملی افغانستان، یکی از جبهههای مخالف طالبان به رادیو آزادی گفت، در این نشست که برای دو روز برگزار میشود و در پیوند به مسائل اساسی افغانستان گفتوگو میشود.
او به رادیو آزادی گفت: "روند ویانا یکی از روندهای مهم سیاسی است که در نزدیک به سه سال اخیر به مسائل مهم و اساسی افغانستان پرداخته، این روند که به نمایندهگی از احزاب و جریانهای سیاسی، نمایندهگان از جامعهٔ مدنی و رسانهها در عین حال نمایندهگانی از جبهات ضد طالبان شکل گرفته، در ذات خودش یکی از مهمترین و متنوعترین روندهای تاریخ افغانستان به شمار میرود."
چهرههای سیاسی حاضر در در این نشست
محمد محقق، یکی از رهبران جهادی پیشین، رنگین دادفر اسپنتا، مشاور پیشین شورای امنیت ملی در جمهوری مخلوع افغانستان، احمد مسعود، رهبر جبههٔ مقاومت ملی افغانستان، فوزیه کوفی، عضو ولسی جرگه جمهوری مخلوع افغانستان، علم ایزدیار، معاون پیشین مشرانو جرگهٔ جمهوری مخلوع افغانستان و برخی دیگر چهرههای سیاسی و نظامی پیشین و جریانهای سیاسی هم از اشتراککنندهگان این نشست هستند.
این جبهه در اعلامیهای که در اینباره به رادیو آزادی فرستاده، افزوده است که هدف این نشست نزدیکسازی جریانهای مختلف ضد طالبان به هدف ترسیم یک نقشهٔ راه برای آیندهٔ افغانستان است و در آن روی موضوعات مختلف بحث و در پایان قطعنامهای هم صادر میشود.
در ادامه آمده است که در نشستهای گذشته، قطعنامۀشان عمدتاً بر لزوم اتحاد نیروهای ضد طالبان، بسیج مردم و لزوم جنگ و مبارزهٔ مسلحانه علیه طالبان تأکید شده است. نشست چهارم مخالفان طالبان در حالی در ویانا برگزار میشود که طالبان به دعوت ملل متحد در نشست سوم دوحه دربارهٔ افغانستان که در ۳۰ جون و اول جولای برگزار میشود، شرکت میکنند. موردی که جریانهای ضد طالبان آن را محکوم کردهاند و چگونهگی برگزاری این نشست به دلیل عدم حضور نمایندهگان زنان و فعالان مدنی افغانستان مورد انتقادهای شدید قرار گرفته است.
در این حال، سید عبدالرزاق لقمان، دیپلمات پیشین و آگاه سیاسی میگوید، برگزاری نشست ویانا میتواند پیامدهای مثبت و منفی داشته باشد. او به رادیو آزادی گفت: "صدای مردم یکبار دیگر به گوش جهانیان میرسد تا جهان افغانستان را فراموش نکند، اما نقطهٔ منفی این است که طالبان قطعاً به اینچنین نشستها احترام و باور ندارند و منفعل حرکت کرده و بیشتر بر مردم فشار وارد میکنند و در باب تحرکات نظامی بیشتر سرعت عمل به خرج میدهند."
حکومت طالبان بهتازهگی به برگزاری این نشست واکنش رسمی نداشته، اما شیر محمد عباس ستانکزی، معین سیاسی وزارت خارجهٔ حکومت طالبان سال قبل اینچنین نشستها را در بیرون از افغانستان غیرقانونی خواند و گفت که اینگونه جلسات به هدف "تضعیف نظام و کشور برگزار میشود."
گفتنی است که تاکنون سه دور این نشستها با حضور شماری از سیاستمداران دورهٔ نظام جمهوری پیشین و برخی فعالان در ویانا پایتخت اتریش برگزار شده است. اولین نشست ویانا در سپتامبر ۲۰۲۲، دومین نشست آن در اپریل ۲۰۲۳ و نشست سوم آن در دسامبر ۲۰۲۳ میلادی در ویانا، پایتخت اتریش برگزار شد. تأکید بر تقویت اجماع سیاسی، حل چالشهای افغانستان از طریق گفتوگو، اعمال فشار دیپلماتیک بر طالبان و تضمین حقوق اساسی شهروندان و زنان در دستور کار سه نشست قبلی ویانا بود که به میزبانی انستیتوت امور بینالمللی اتریش برگزار شدهاند.
اشتراککنندهگان سومین نشست ویانا از ملل متحد خواسته بودند تا روند سیاسی را برای تغییر وضعیت افغانستان تسهیل کند.