کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان ( یو ان اچ سی آر) می‌گوید، با توجه به شرایط موجود در کشورهای همسایۀ افغانستان، از سال ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۵ برای کمک به میلیون ها مهاجر افغان خواهان دهها میلیون دالر بودجه شد.
این نهاد سازمان ملل گفته است که برای رسیده گی به ۴.۸ میلیون مهاجر افغان نیازمند و ۲۰۵ میلیون نفر از جوامع میزبان در ایران و پاکستان به ۶۲۰ میلیون دالر نیاز دارد.
این سازمان در گزارش طرح پاسخگویی خود که روز جمعه منتشر کرده، گفته است که در حال حاضر این دو کشور میزبان ۷.۷ میلیون مهاجر افغان هستند.
در این گزارش آمده است که ۳.۲ میلیون مهاجر افغان در پاکستان زندگی میکنند که حدود ۷۵ درصد آنان را زنان و کودکان تشکیل می‌دهد.
یو ان اچ سی آر با اشاره به روند اخراج مهاجرین فاقد اسناد افغان از پاکستان، گفته است که اخیراً میزان خروج کاهش یافته است، اما مهاجرین افغان به ویژه زنان و کودکان افغان در این کشور و ایران به خدمات آموزشی و صحی و حقوق بشری نیاز دارند و باید جوامع میزبان نیز برای ارائۀ این خدمات همکاری کنند.
این ادارهٔ سازمان گفته که در حال حاضر ایران میزبان ۴.۵ میلیون مهاجر افغان است که ۷۱ درصدشان زنان و کودکان هستند.
یو ان اچ سی آر می‌گوید که برخی از مهاجرین کارت شناسایی دارند و تعدادی نیز سرشماری شدند، اما مهاجرین بدون اسناد قانونی که از راه‌های قاچاقی وارد ایران می‌شوند با مشکلات مختلفی از جمله عدم دسترسی به آموزش، صحت و از همه مهم‌تر عدم دسترسی به فرصت‌های پناهندگی در کشور دیگر مواجه هستند.
این سازمان گفته که در تلاش است در ابتدا به نیازمندی‌های شدید مانند حمایت از مهاجران و جامعۀ میزبان برای ارائۀ خدمات به مهاجران رسیدگی کند و پس از آن در راستای جستجوی برنامه‌های مهاجرتی برای این مهاجران کار خواهد کرد.
این درحالیست که برخی مهاجران افغان در ایران و پاکستان از مشکلات‌شان در این کشورها شکایت دارند.
سعیده، یکی از آنان که بیش از دوسال می‌شود برای بار دوم با خانوادش به ایران مهاجر شده، می‌گوید، با آنکه دولت ایران برخی از مهاجرین را سرشماری کرده است، اما هنوز هم مهاجرین با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند:
"در کنار مشکلات مسکن و اقتصادی که ما داریم این است که حتا در صف نانوایی‌ها بدون کارت بانکی نان نمی‌دهند و یا هم به قیمت بسیار بالا نان را می‌فروشند. در بانک‌ها به دلیل اینکه ما مهاجر هستیم کارت بانکی نمی‌دهند."
فواد، نظامی پیشین در نظام جمهوری پیشین افغانستان که اکنون برای کار به ایران مهاجرت کرده است، از وضعیت بد مهاجرین در این کشور همسایۀ غربی افغانستان شکایت دارد:
"اصلاً ارزش قایل نیستند. هر روز ما را مورد توهین و تحقیر قرار می‌دهند. شخصاً خودم چند روز پیش در کرج کار می‌کردم و دیشب پولیس‌های ایران مهاجران افغان را که اسناد داشتند یا نداشتند همه را جمع کردند."
جمیل فیضی که یک سال می‌شود به اسلام‌آباد پاکستان رفته است، در مورد وضعیت خودش به رادیو آزادی گفت:
"همه مهاجرینی که اینجا هستند وضعیت اقتصادی خوبی ندارند، مشکلات دارند. یگان کمک که از بیرون می‌آید تا چی حد و تا چی وقت ادامه خواهد داشت."
او می‌افزاید که در این اواخر روند بازداشت و اخراج اجباری مهاجرین افغان از پاکستان کاهش یافته است، اما انتظار آنان از ملل متحد و کشورهای پناهجوپذیر این است که روند بررسی پرونده‌هایشان را سرعت بخشند.
این درحالیست که حکومت موقت پاکستان از اول نوامبر ۲۰۲۳ به این سو روند اخراج مهاجرین افغان فاقد اسناد را آغاز کرده و در کنار آن ایران هم هفته‌وار هزاران مهاجر فاقد اسناد افغان را اخراج می‌کند.
ایران و پاکستان از چندین دهه به این سو میزبان میلیون‌ها مهاجر افغان هستند، اما پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان در آگست ۲۰۲۱، میلیون‌ها افغان دیگر به دلیل آنچه که تهدیدات امنیتی، بیکاری، فقر و محدودیت‌های حکومت طالبان عنوان میکنند، به این کشورها مهاجر شدند.
