هزاران مهاجر اخراج شده از پاکستان و ایران که بی سرپناه مانده اند، در هوای سرد زمستان در اوضاع طاقت فرسا شب و روزهای شان را در غرب افغانستان سپری می کنند.
سردی هوا و نبود سرپناه از یک سو و گرسنگی و مشکلات اقتصادی از سوی دیگر، زندگی این مهاجرین اخراج شده را تلخ ساخته است.
بسیاری از کودکان این خانواده ها به علت سردی هوا بیمار شده اند و آنان پول تداوی اطفال شان را ندارد.
خال بیگم نه ساله ده روز است که از شدت سردی هوا بیمار شده. او مانند چند صد هزار مهاجر افغان بی اسناد اقامت، با خانواده شش نفره اش، تقریبا سه ماه پیش از پاکستان اخراج شد.
اکنون خانواده او، در یک خیمه کوچک و نازک در کنار شاهراه عمومی هرات بادغیس در ساحه کاریزک در شرق شهر هرات زندگی می کند.
در کف خیمه یک فرش فرسوده و نازک پهن است و در یک طرف یک بوجی کاه گذاشته شده که برای روشن کردن آتش از آن استفاده می کند، اما از مواد غذایی، چوب و بخاری خبری نیست.
خال بیگم در باره مریضی اش به رادیو آزادی چنین می گوید:
"بسیار مریض هستم و سرم و گلویم درد می کند. هیچ چیزی ندارم و از بس که هوا خنک است بیرون شده نمی توانم. حتی پول نداریم که نان بخرم و بخوریم."
خانواده خال بیگم باشنده ولایت بلخ است؛ اما پس از اخراج از پاکستان، به هرات آمده اند.
محمدرضای ۳۰ ساله پدر خال بیگم است.
او و خانواده اش که حدود دو نیم سال پیش به گونه قاچاقی به پاکستان رفته بودند، در شهر کویته مرکز ایالت بلوچستان در پاکستان زندگی می کرد.
وی در آنجا کراچی دستی داشت و اموال مردم را در بدل کرایه از یک مکان به مکان دیگر انتقال می داد.
محمد رضا می گوید که پس از برگشت طالبان به قدرت در افغانستان در تابستان ۱۴۰۰ هجری خورشیدی، او از ترس طالبان و اینکه مبادا جنگی دیگری در بگیرد، به پاکستان مهاجرت کرد.
پس از دو نیم سال مهاجرت و برگشت به کشورش، سختی های زندگی خانواده محمدرضا چندین برابر قبل از مهاجرت شده است.
او به رادیو آزادی بیشتر می گوید:
"نه مواد غذایی دارم، نه مواد سوخت دارم و نه پوشاک دارم. هیچی ندارم. شب ها اینقدر سرد است که تا صبح آتش روشن می کنم. پول ندارم که چوب بخرم و به همین خاطر که آتش می کنم. همه کودکانم مریض شده اند و نه پول دوا را دارم و نه هم پول خریدن غذا را دارم. پول خرید چوب را ندارم و به همین خاطر بخاری هم ندارم"
بی پولی و ناداری سبب شده است که محمدرضا با همسرش فقط نظاره گر مریضی و سرفه های پیوسته کودکان شان باشند.
خال بی بی ۲۷ ساله همسر محمد رضا می گوید، با افزایش سردی هوا زندگی زیر خیمه دشوارتر شده و اینکه او نگران کودکان بیمارش است.
" سرما است و کودکان سرد شان می شود، هیچ چیز ندارم که روی شان بیندازم و یا به تن شان بکنم، به همین خاطر زود زود سرما می خورند و مریض می شوند. پول ندارم که کودکان خود را تداوی کنم و نزد داکتر ببرم و برای شان دوا بگیرم. یک پسر سه ساله و یک دختر یک و نیم ساله دارم که هر دو به خاطر سردی هوا سینه بغل شده اند."
پاکستان از اوایل ماه نوامبر سال ۲۰۲۳ روند اخراج مهاجران افغان فاقد اسناد اقامت را آغاز کرده است. بر بنیاد آمارهای سازمان ملل متحد، در جریان سه ماه گذشته بیشتر از پنجصد هزار مهاجر افغان از پاکستان اخراج شده اند.
اسلام آباد اتهام وارد کرده که برخی از افغان ها در حملات در آن کشور دست داشته اند و دیگر اینکه طالبان افغان در مبارزه علیه طالبان پاکستانی با پاکستان کمک نکرده اند.
اسلام آباد می گوید که طالبان پاکستانی در افغانستان زیر حاکمیت طالبان پناه گاه امن گرفته اند. اما حکومت طالبان ضمن تکذیب اتهامات اسلام آباد گفته است که پاکستان به عوض ملامت کردن دیگران به فکر امنیت خود باشد و اینکه طالبان مسئولیت برقراری امنیت در پاکستان را به عهده ندارند.
اما مردم عادی بار این بازی ملامتی را به دوش می کشند.
همسایه غربی افغانستان، ایران هم روند اخراج مهاجران افغان را شدت بخشیده است.
بسیاری از مهاجرین اخراج شده از ایران، سرنوشت مشابه افغان های اخراج شده از پاکستان را دارند. در ماه نوامبر سال گذشته حدود سه ماه پیش، حکومت ایران روزانه تا
پنج هزار مهاجر افغان را اخراج کرد. در این اواخر، شمار افغان های اخراج شده از ایران، روزانه از دو تا سه هزار تن کاهش یافته است.
عبدالظاهر ۴۷ ساله که حدود سه ماه پیش با خانواده هشت نفره اش از شهر کرمان ایران اخراج شده، در یک خانه گلی کوچک در کمپ بیجاشدگان داخلی در شرق شهر هرات زندگی می کند.
او باشنده اصلی ولسوالی جوند ولایت بادغیس است.
وی نه سال در ایران مهاجر بود و در آنجا مصروف کار ساختمانی بود.
عبدالظاهر درباره مشکلات زندگی اش به رادیو آزادی می گوید:
"هوا اینقدر سرد است که به خدا قسم طاقت نمی شود. کودکان من کفش و لباس ندارند که بپوشند و توانایی خرید آن را ندارم. اگر یک تاجر و یک مسلمانی آمد با ما کمک کرد خوب و اگر نکرد هیچ. سه ماه می شود که ما آمده ایم تا هنوز هیچ کسی با ما کمک نکرده است"
گزارش: شاهپورصابر
