درست دو سال قبل از امروز به تاریخ ۱۵ اگست طالبان به کابل داخل شدند و نظام جمهوری را که در سال ۲۰۰۱ میلادی پس از سقوط دور اول حاکمیت طالبان ایجاد شده بود٬ از بین بردند.
برگشت طالبان به قدرت در افغانستان زنده گی افغانها را را دگرگون ساخته است و این دگرگونی به گفته بسیاری٬ میتواند جنبه های متفاوتی داشته باشد.
آرزو عثمانی دوسال پیش که طالباه به قدرت برگشتند غمگین و هراسان بود. طالبان بنا به تفسیر و برداشت خود از شریعت ،اکثریت دختران و زنان را از کار و آموزش منع کردند. آرزوعثمانی سی ساله که دوسال پیش کار شرکت تولید پمپر یا دایپر را آغاز کرده بود می گوید برای مدت ده روز از اتاق خود خارج نشد.
او فکر می کرد همه چیز برای وی و همۀ افغان ها خاتمه یافته است .
اما خانم عثمانی می افزاید هنگامیکه از خانه خارج شد دید که مردم به امور زندگی خود ادامه می دهند ، امیداور شد وباخود گفت باید باقی بماند.
خانم عثمانی بعد ازبرگشت طالبان به قدرت مجبور شد که کاروبارو خود را متوقف کند. هشتاد زن در شرکت وی کار میکردند. اما دو ماه بعد شرکت خود را دوباره فعال ساخت.
شرکت وی یکی از چند شرکت های معدودی بود که زنان در آن می توانستند کار کنند.
زنان در دوسال گذشته از کار در اکثریت ادارات دولتی و غیردولتی منع شدند.
طالبان ماه گذشته آرایشگاه ها را که یک تعداد زیاد زنان بدون سرپرست در آن برای یافتن نفقه کار می کردند نیز مسدود ساخت. اما آرزو عثمانی می گوید که به تدریج خود را با شرایط جدید عیار ساخت ، به کار خود ادامه داد واکنون خوش است که از کار خود دست نکشیده است.
وی درشرکت خود اکنون ۳۵ کارمند دارد.
راحت الله عزیزی دهقان ازاینکه جنگ پایان یافت خوش است. وی ۳۵ سال عمر دارد ویک مزرعه نسبتا کوچکی در پروان نیز دارد.
آقای عزیزی می گوید که بعد از اگست سال ۲۰۲۱ اوضاع بسیار تغییر کرده و اکنون وضعیت آرام است.
گزارش سالانه دفترهیئت معاونت ملل متحد در افغانستان ( یوناما) گفت که ۳۸ هزار غیر نظامی تنها در جنگ های میان سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۲۰ در این کشور جان باخته و بیش از هفتاد هزار تن دیگر مجروح شده اند.
آقای عزیزی که پدر دو فرزند است با اینکه از وضعیت امنیتی خوش است ولی نگرانی های وی پایان نیافته است.
وی می گوید که مردم اکنون محصولات دهقانان را به نرخ خوب نمی خرند. وی یک سیر بانجان را سابق دوصد افغانی می فروخت ولی اکنون هشتاد افغانی می فروشد.
عزیزی آرزومند است که فرزندانش روزی به پوهنتون بروند ولی اکنون عاید وی قوت لایموت را برابر می کند.
لعل محمد ۲۲ ساله درگذشته در صفوف طالبان می جنگید. برگشت آنها به قدرت برای وی یک مژده بود.
او که چهار سال پیش به طالبان پیوسته بود ، زندگی وی همیشه دور ازخانه در جبهات سپری می شد. اما لعل محمد اکنون در کندهار پولیس است . ماهانه ۱۲ هزار افغانی معاش دارد که برای خانواده وی پول کافی است.
وی از این خوش است که ماهانه به موقع معاش می گیرد و آرزوی داشتن یک موتر و پول بیشتر را نیز دارد. وی می خواهد که تعلیم و آموزش فراگیرد و در حکومت طالبان خدمت کند.
حماسه باور محصل پوهنزی طب بود اما بعد از برگشت طالبان به قدرت دختران از رفتن به پوهنتون منع شدند.
وی که سابق زندگی خود را در طبابت می دید که اکنون در فکر رفتن به خارج از کشور است.
حماسه می گوید که مسدود شدن پوهنتون ها نه تنها برای وی بلکه برای همه همصنفی هایش یک تراژیدی بود.
او می گوید اگر یک دختر آموزش بیند همه خانواده وی آموزش خواهند دید و اگر یک فامیل تعلیم یافته شود همه جامعه آموزش می بیند.
حماسه باور می گوید اگر ما آموزش نبینیم یک نسل بی سواد خواهد شد.
ماریا اکرمی فعال حقوق زن به این باور است که طالبان با این روش خود به حکومت ادامه داده نمی توانند و باید با آنها گفتگو شود:
" طالب منحیث یک واقعیت تلخ جامعه امروزی افغانستان است ، باید با آنها صحبت شود، باید به آنها قناعت داده شود که با این دیکتاتوری و این روشی که آنها اختیار کرده اند نمی توانند موفق شوند یا حکومت را به پیش ببرند."
حماسه باور می گوید میان حکومت سابق وحکومت طالبان که ازسوی جهانیان به رسمیت شناخته نشده بسیار تفاوت است.
وی می گوید سابق آزادی ها وسیع بود ولی اکنون زنان و دختران به گفته وی حتی برای سرگرمی به مسجد هم رفته نمی توانند. و اکنون اکثریت مشاغل برای زنان و دختران منع است.
