بانک جهانی می‌گوید، در دو ماه گذشته، سطح انفلاسیون یا تورم پولی در افغانستان منفی بوده است.
در گزارش تازۀ این بانک که به روز دوشنبه نشر شده، آمده که عرضۀ مواد غذایی ضروری و کالاهای غیرغذایی کافی بوده، اما تقاضا نسبت به گذشته کاهش یافته و در نتیجه فشار نزولی بر قیمت‌ها وارد شده است.
در گزارش آمده که بیش از ۵۰ درصد از خانواده‌های افغان با چالش‌های قابل توجهی روبه‌رو بوده و در تلاش حفظ معیشت‌شان به طور فزاینده‌ای متکی به کمک‌ها و حواله‌های بین‌المللی بوده اند.
در ادامه آمده که قیمت‌های بین‌المللی کالا در نیمه اول سال ۲۰۲۳ کاهش یافته و قیمت ثابت افغانی به کاهش قیمت‌های داخلی به ویژه مواد غذایی و سوخت کمک کرده و شرایط آب و هوا نیز تولید مواد غذایی را بهبود بخشیده است.
گزارش افزوده که نرخ پول افغانی در برابر ارزهای خارجی در شش ماه اول سال جاری میلادی نسبت به زمان مشابه آن در سال گذشته بالا بوده است.
دلیل بالا بودن نرخ افغانی حواله های قابل توجۀ شخصی و بسته‌های پول نقد سازمان ملل متحد دانسته شده است که مقدار آن از ماه جنوری تا جولای ۲۰۲۳ ، تقریباً ۱.۴ میلیارد دالر خوانده شده است.
درعین حال بانک جهانی گفته در ماه می ازبهبودی سقف برداشت پول نقد از بانک های افغانستان گزارش شده و آمده که مشتریان می توانند هر هفته مبلغ ۵۰ هزار افغانی و شرکت‌ها هر ماه ۴ میلیون افغانی از حساب‌شان برداشت کنند.
بر اساس گزارش بانک جهانی، مجموع صادرات افغانستان از جنوری تا می ۲۰۲۳ با ۹ درصد افزایش به ۰.۷۳ میلیارد دالر رسیده و صادرات زغال سنگ عامل اصلی آن و پاکستان بزرگترین بازار صادراتی افغانستان خوانده شده است.
در این گزارش آمده که واردات از جنوری تا می ۲۰۲۳ به ۳.۱ میلیارد دالر رسید که نشان دهنده رشد قابل توجهی ۳۶ درصدی نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۲ است که اجزای اصلی آن مواد غذایی و مواد معدنی است، در عین حال گفته شده که کسر تجاری در این مدت ۲.۴ میلیارد دالر افزایش یافته است.
معاونیت اقتصادی ریاست الوزراء حکومت طالبان از این گزارش بانک جهانی در پیوند به وضعیت اقتصادی افغانستان استقبال کرده آن را واقعیت خوانده است.
این ادارۀ طالبان با نشر اعلامیه‌ای گفته، اگر جامعۀ جهانی به تعامل مثبت رو آورد، محدودیت‌ها را کنار بگذارد و سرمایۀ منجمد شدۀ افغانستان را آزاد سازد، در این صورت افغانستان در بخش اقتصادی پیشرفت قابل ملاحظه خواهد کرد.
از سوی هم برخی از آگاهان مسایل اقتصادی در مورد محتوای گزارش بانک جهانی نظریات متفاوتی دارند.
محمد امین فرهنگ، یکی از این آگاهان به رادیو آزادی محتوای این گزارش را ضد و نقیض خواند:
"از یک سو می‌گوید سطح انفلاسیون پائین آمده یعنی تورم پولی پائین آمده و به این معنی است که قیمت‌ها پائین آمده، عرضه زیاد شده، اما تقاضا کم است این خود یک تضاد را نشان می‌دهد، زیرا وقتی تقاضا کم باشد یعنی قدرت خرید در نزد مردم نباشد و عایدشان کم باشد در این صورت عرضه زیاد شده نمی‌تواند."
از سوی دیگر آذرخش حافظی، دیگر آگاه مسایل اقتصادی ارزیابی گزارش بانک جهانی را درست می‌خواند، اما می‌گوید که در این گزارش به برخی موارد از جمله فقر و وضعیت بد اقتصادی مردم اشاره نشده است:
"مردم نان خوردن ندارند از فقر اعضای بدن خود را لیلام می‌کنند و فرزندان خود را می‌فروشند، اگر کار مثبتی انجام شود مردم افغانستان اول آن را می‌بینند و جامعۀ بین المللی بعد آن را می‌بیند، اما وضعیت موجوده که در این گزارش آمده تا حدی زیاد درست است، اما به عواملش نپرداخته و از فقر مزمنی که مردم را آزار می‌دهد یاد آوری نکرده که باید می‌کرد."
گزارش بانک جهانی در حالی نشر شده که حدود یک هفته قبل صندوق کودکان ملل متحد (یونیسف) گفت، شمار نیازمندان به کمک‌های بشردوستانه در افغانستان در ماه می به ۲۹.۲ میلیون تن افزایش یافته است.
در همین حال وزارت خارجۀ امریکا با نشر اعلامیه‌ای گفته است، در دیدار تازۀ هیئت امریکایی در دوحه با نماینده‌های بانک مرکزی افغانستان در کنترل حکومت طالبان و وزارت مالیۀ آنان در مورد وضعیت اقتصادی افغانستان و چالش‌هایی که سکتور بانکی با آن روبه‌رو است گفتگو شده است.
اعلامیه افزوده، هیئت امریکایی با اشاره به کاهش تورم و رشد صادرات و واردات کالا در افغانستان در سال۲۰۲۳گفته که برای گفتگو فنی در آیندۀ نزدیک در مورد مسایل ثبات اقتصادی در افغانستان آماده است.
