با آنکه آموزش دختران بالاتر از صنف ششم در مکتبها و پوهنتونها به گونۀ رسمی در افغانستان ممنوع است، اما یک حلقه کوچک تلاش میکنند تا با تاسیس مکتب خانهگی و خدمات آموزشی آنلاین به دختران محروم از آموزش در افغانستان کمک کنند.
پرستو حکیم، یکی از بانوانی است که میگوید، با تاسیس مکتبهای خانگی در هشت ولایت افغانستان به صورت رایگان به دهها دختر زمینۀ آموزش را فراهم کرده است.
بانو حکیم که فعال بخش آموزش و موسس سازمان سّرک به رادیو آزادی میگوید، بیش از سی آموزگار با او در این بخش به گونۀ داوطلبانه همکاری میکنند:
"این مکاتب ما در هشت ولایت است سه مکتب در کابل، دو در کندهار، در ارزگان، در مزار، در هرات و کندز داریم و سازمان سِرک از طرف خودما اداره میشود و هیچ نهادی از خارج افغانستان با ما هیچ نوع کمکی نمیکنند و استادان ما هم برای شاگردان بصورت رایگان تدریس میکنند."
سودابه: مکتب من نمیتواند بدیل مکتبهای دولتی باشد، اما بخاطر این که من به فکر و دید طالب "نه" بگویم این مکتب را ایجاد کردم
سودابه نژند، بانوی دیگریست که موفق شده به شماری از دختران در کابل با ایجاد مکتب خانگی زمینۀ آموزش را فراهم بسازد:
"مکتب من نمیتواند بدیل مکتبهای دولتی باشد، اما بخاطر این که من به فکر و دید طالب "نه" بگویم این مکتب را ایجاد کردم و از دوستانم هم دعوت کردم اقدام مشابه کنند و با دوستانم که در تماس هستم آنها هم در سایر نقاط کابل و ولایتهای پنجشیر، بادغیس و هرات به هدف اینکه به طالب نه بگویند و نگذارند دختران بیسواد بمانند مکتب خانگی ایجاد کرده اند."
طالبان پس از تسلط شان در افغانستان در ماه آگست ۲۰۲۱ به دختران بالاتر از صنف ششم اجازۀ آموزش را ندادند و اخیراً تحصیل دختران در پوهنتونها را نیز ممنوع کردند.
این در حالیست که شماری زیاد از سازمانهای بینالمللی و مقامهای بلندپایۀ این سازمانها به مناسبت ۲۴ جنوری، روز جهانی آموزش برای آموزش دختران افغان همصدا شده اند.
آنتونیو گوترش، سرمنشی سازمان ملل متحد به روز سهشنبه (24 جنوری) در اظهاراتی به مناسبت روز جهانی آموزش، ممنوعیت آموزش دختران از سوی طالبان را یک اقدام ظالمانه خوانده و خواستار پس گرفتن این تصمیم شده است:
"اکنون زمان پایان دادن به همه قوانین و شیوههای تبعیض آمیز است که مانع دسترسی به آموزش میشود. من به ویژه از مقامات حاکم در افغانستان میخواهم که ممنوعیت ظالمانه و ناکام دسترسی دختران به تعلیمات متوسطه و عالی را لغو کنند."
همچنان سازمان یونسکو که روز جهانی آموزش امسال را بنام آموزش دختران و زنان افغانستان اختصاص داده نیز در صفحۀ توییترش یکبار دیگر از همه خواسته است تا صدا بلند کنند که بگذارید دختران افغان بیاموزند.
در همین حال کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان به مناسبت روز جهانی آموزش نوشته که آموزش حق بشر است و همه دختران در افغانستان باید از حق دسترسی به تحصیل فراتر از صنف ششم برخوردار باشند تا به رویاها و تواناییهای خود دست یابند.
یو ان اچ سی آر تأکید کرده که آموزش به رهایی مردم از فقر و شکوفایی کمک میکند.
با وجود واکنشهای مکرر در برابر ممنوعیت آموزش و تحصیل دختران در افغانستان، طالبان همواره تأکید کرده اند که حقوق زنان و دختران در افغانستان در چهار چوب شریعت اسلام تامین شده است.
به اساس معلومات سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) ۲.۵ میلیون دختر در سن تحصیل در افغانستان از آموزش و تحصیل محروم اند.