پول های کهنه و فرسوده این روزها بر معاملات مردم در بازارهای هرات سایه انداخته است.
بسیاری از مردم که می خواهند با پول های افغانی کهنه از بازار چیزی بخرند، موفق نمی شوند و با دست خالی به خانه بر می گردند.
محمد ناصر ۳۱ ساله یکی از شهروندان هرات است. او به تازگی از ایران برگشته و تمامی پول های ایرانی خود را به افغانی مبادله کرده است.
محمدناصر می گوید که چهل هزار افغانی پول کهنه، روی دستش مانده.
او به رادیو آزادی می گوید که هیچ کسی این پول های فرسوده را نمی گیرد.
"یک بوجی برنج می گیریم پول بر نمی دارد، روغن می خریم پول برنمی دارد، کرایه تاکسی می دهیم پول را نمی گیرد. ما مردم افغانستان چقدر بدبختی بکشیم و تا چه وقت؟ هرچه بدبختی است بر سر مردم افغانستان است."
غلام محمد در شهر هرات دکان موادغذایی دارد.
او می گوید که با پول کهنه که از نزد مشتریانش بگیرد نمی تواند اجناس مورد نیازش را بخرد چون شرکت ها و بانک ها آن را نمی پذیرند.
"وقتی که پول را کسی از من نمی گیرد، پس مجبورم که من هم از مشتریان خود پول کهنه نگیرم. اگر من پول کهنه را بگیرم باز به کی بدهم؟ من دکان دارم و از صبح تا حالا هیچ سودا نکرده ام. هر کس که میاید وپولش را می بینم میگویم که پولت نمی چلد."
هفته گذشته، ذبیح الله مجاهد سخنگوی حکومت طالبان در پاسخ به این پرسش رادیو آزادی که آیا حکومت طالبان بانکنوت های جدید چاپ می کند یا نه گفت که راه های حل این موضوع جستجو می شود.
اما او پذیرفت که هنوز اقدام عملی صورت نگرفته.
به باور برخی از کارشناسان، طالبان به دلیل رسمیت نداشتن حکومت شان در نزد جامعه جهانی، صلاحیت چاپ پول جدید را ندارند.
محمد رفیق شهیر رییس شورای متخصصان هرات می گوید که، چاپ نشدن پول جدید اقتصاد و تجارت افغانستان را دچار بحران می کند.
او در این باره به رادیو آزادی گفت:
"چاپ پول از وظیفه دولت هایی است که از سوی سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شده باشد. یک پروسیجر وجود دارد که از سوی صندوق بین المللی پول یک مجوز صادر می شود و مطابق به آن مقررات پول چاپ می شود. تا زمانی که دولت فعلی ، شناخت بین المللی نداشته باشد و از سوی ملل متحد به رسمیت شناخته نشود، صلاحیت چاپ پول را ندارد."
کارشناسان: چاپ پول از صلاحیت دولت های است که توسط سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شده باشند. حکومت طالبان صلاحیت چاپ پول را ندارد
در آستانه یکساله گی بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، هنوز هیچ کشوری حکومت شان را به رسمیت نشناخته.
پول های افغانی کهنه ماه ها می شود که به یک چالش جدی در بازارهای کشور مبدل شده است.
اما به تازه گی بانک مرکزی افغانستان تحت مدیریت حکومت طالبان، اعلام کرده است که پول های کهنه به استثنای چند مورد قابل اعتبار است و همه مکلف هستند که از این پول ها در داد و ستد روزانه شان استفاده کنند.
بر بنیاد رهنمود این بانک، پول های که شکل ظاهری آن کاملا از بین رفته باشد و همچنان در رویدادهای غیر مترقبه آسیب دیده باشد ، قابل استفاده نیست و بقیه پول ها باید در داد وستد ها استفاده شوند.
با این وضعیت بسیاری از شهروندان همانند محمد ناصر در معاملات روزانه شان با مشکل روبه رو هستند و نمی دانند که پول های جدید کی جای پول های کهنه را خواهد گرفت.
