بازار خديجة الكبرى تنها مرکز تجارتی زنان درهرات، پس از ده ماه توقف دوباره فعال شده است. شماری از زنان تجارت پیشه با وجود ترس و ناامیدی دوباره به کارهای شان برگشته اند.
مرکز تجارتی خديجة الكبرى یکی از بازارهای مشهور شهر هرات است که تا پیش از سقوط حکومت پیشین صدها زن در آن مصروف به کار بودند ؛ اما اکنون تعداد اندکی از زنان در این بازار کار میکنند.
فرشته اسحاقزی ۲۹ ساله مالک یک دکان در این بازار است. او می گوید، به امید برگشت دوباره به فعالیت های تجارتی، دکانش را باز کرده است.
فرشته که نان آور یک خانواده هشت نفری است، هشت سال می شود که دکانداری می کند. او پس از ده ماه ترس و ناامیدی، دوباره به دکانش برگشته است.
بانو اسحاقزی به رادیو آزاد می گوید، با اینکه این روزها به خاطر نبود مشتری فروشات بسیار اندک دارد اما برای داشتن یک آینده بهتر، مجبور است که سختی ها را تحمل کند.
" در حکومت گذشته مشتری زیاد داشتم. از هشت صبح تا هفت شام در بازار بودم اما اکنون کار ما با رکود مواجه شده است. به خاطر مشکلات اقتصادی و شرایط بحرانی که بر مردم آمده است فروشات ما کم شده است. روزانه دو تا سه مشتری به دکان من میایند که برخی ها خرید می کنند اما برخی دیگر فقط برای دیدار میایند."
از میان سی و چهار دربند دکان بازار زنانه خديجة الكبرى شهر هرات، تاکنون ده دکان باز شده اند.
صدیقه تمسکی مسئول مرکز تجارتی خديجة الكبرى می گوید، قرار است دکان های دیگر نیز تا یک ماه دیگر باز شوند.
به گفته او، تا پیش از حاکمیت دوباره طالبان در حدود یازده ماه گذشته، کار و بار زنان تجارت پیشه در بازار خديجة الكبرى خوب بود اما پس از آن، به خاطر ترس از طالبان، زنان از کار در این بازار دست کشیدند.
تمسکی به رادیو آزادی می گوید، با اینکه شماری از زنان تجارت پیشه هرات به خاطر ناامیدی و ترس مجبور به ترک افغانستان شدند؛ اما شماری از زنان با مبارزه در برابر محدودیت ها، کارهای شان را از سر گرفته اند.
بازار تجارتی زنان هرات به همکاری گروه بازسازی ولایتی ایتالیا ایجاد شده بود.
:" سی و چهار زن در سی و چهار دربند دکان مارکیت خديجة الكبرى فعالیت داشتند. هر یک از این خانم ها در مراکز تولیدی خود از صد نفر، هشتاد نفر، هفتاد نفر و برخی ها زیادتر و کمتر داشتند که فعالیت می کردند. من خودم ۵۲ کارمند تمام وقت داشتم اما اکنون فقط سه نفر مانده ایم.
فروشنده گان و خریداران بازار خديجة الكبرى همه زنان هستند و مردان اجازه رفت و آمد در این بازار زنانه را ندارند.
افسانه جامی ۴۷ ساله باشنده شهر هرات که برای خرید لباس به این بازار آمده است، خوشحال است که بازار خديجة الكبرى دوباره فعال شده است.
او در این باره به رادیو آزادی بیشترمی گوید:
"ما دوست داریم که از لباس های تولید کشور خود خریداری و استفاده کنیم، چون لباس های ایرانی و پاکستانی را دوست نداریم که استفاده کنیم. این لباس ها جز فرهنگ و تولید کشور خود ما است."
اتاق تجارت و صنایع زنان در هرات برگشت زنان تجارت پیشه به کارهای شان را امیدوار کننده توصیف میکند.
بهناز سلجوقی معاون اتاق تجارت و صنایع زنان در هرات می گوید، زنان و دختران تجارت پیشه با مبارزه کردن در برابر محدودیت ها و فشارها به کارهای شان برگشته اند.
به گفته سلجوقی، در حال حاضر بیشتر از دوصد زن در بخش های مختلف مصروف فعالیت های تجارتی درهرات هستند.
او می گوید، بیش از یک هزار و پنجصد زن دیگر به گونه غیر رسمی در شهر و ولسوالی های هرات مصروف کار و بار تجارت اند.
" فعالیت های تجارتی زنان دوباره به حالت نورمال برگشته است. حتی خانم هایی بودند که ناامید شده بودند و تجارت خودرا توقف داده بودند اما کم کم خانم ها نسبت به گذشته امیدوارتر شدند. زنان فعالیت می کنند و روز به روز انگیزه می گیرند. ما در کشور ماندیم و مبارزه کردیم و به مبارزه خود ادامه می دهیم ."
به گفته مسئول مرکز تجارتی خديجة الكبرى، این بازار زنانه حدود سیزده سال پیش به همکاری تیم پی آر تی ایتالیا درهرات فعال شد.
در آن زمان که اوج شگوفایی این بازار بود٬ روزانه تا پنجصد زن و دختر برای خرید به این بازار میآمدند اما رفته رفته شمار مشتریان آن کم شد.
این بازار در سالیان متمادی در چوکات ریاست امور زنان فعالیت داشت اما اکنون با از بین رفتن وزارت امور زنان از سوی طالبان، این بازار به شاروالی هرات واگذار شده است.
در اوضاع ناروشن کنونی، زنان تجارت پیشه همانند فرشته اسحاقزی امیدوار استند که با مبارزه در برابر محدودیت ها و فشارهای طالبان، بتوانند همانند گذشته فعالیت های تجارتی شان را به حالت عادی برگردانند.
