زنان در افغانستان از وضع محدودیتهای سختگیرانۀ طالبان در نوع پوشش، کار و هم چنین گشتوگزار آنان در شهرها نگران هستند.
تازه برخی زنان در ولایت هرات ادعا میکنند که نیروهای طالبان آنان را بهخاطر نداشتن محرم شرعی در شهر مورد بازپرس قرار داده و به رانندهگان موترهای شهری هشدار دادند که هیچ زنی را بدون محرم سوار نکنند.
عفت حسینی، باشندۀ هرات میگوید که در ایست بازرسی طالبان به علت نداشتن محرم مورد بازپرس قرار گرفته است.
او که کارمند یک نهاد خصوصی است و هر روز مسیر خانه تا محل کارش را در مرکز شهر هرات با سهچرخههای شهری طی میکند، از این برخورد افراد طالبان شاکی است.
او میگوید: "این یک شوک بود برای من، دختریکه ۲۵ سال سن دارد و سه سال است در این جامعه کار میکند و برای بیرون شدنم فکر نکنم نیاز به مرد یا محرم داشته باشم. متأسفانه ما در قرن ۲۱ زندهگی میکنیم، اما افکار کاملاً کهنه و تعصبگونه بر ما حکومت میکند."
در دو هفتۀ اخیر موارد متعددی از برخورد طالبان با زنان بدون محرم در وسایط نقلیۀ شهری در هرات گزارش شدهاست.
پروانه بانوی دیگری است که افراد طالبان او را بهخاطر نداشتن محرم از سهچرخه پائین کردند و مجبور شده تا خانه پیاده برود.
روایت پروانه از این رویداد به رادیو آزادی چنین است: "طالبان سهچرخه را ایستاد کردند و از راننده خواستند یا باید خانم را با محرم سوار کند یا هم دو خانم باهم باشند، در غیر آن اجازه سوار کردن یک خانم را به هیچ وجه ندارید و اگر امارت متوجه شود مجازات خواهید شد."
این درحالیست که پیشتر وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان اعلام کرده بود که زنان در فاصلۀ بیش از ۷۸ کیلومتر در موترها نیاز به داشتن محرم شرعی دارند.
وضع این محدودیتها تنها در یک ولایت خلاصه نمیشود.
زنان در ولایت بادغیس نیز از اجبار در پوشیدن برقع و داشتن محرم شرعی بهعنوان محدودیتهای تازه وضع شده بر زنان شاغل در نهادهای غیر دولتی از سوی طالبان یاد میکنند.
زنانیکه از ترس طالبان نمیخواهند نامشان فاش شود، اما از فردای میترسند که حتی حق کار کردن هم نداشته باشند.
یک زن شاغل در یک نهاد خارجی در قلعۀنو روایت میکند که طالبان برایشان خط و نشان کشیدهاند که اگر در محیط کار برقع و محرم شرعی نداشته باشند، بالایشان شلیک خواهند کرد.
او میافزاید: "باید با محرم شرعی به دفتر بیایند و در جریان روز محرم باید در دفتر حضور داشته باشد. آنان همچنان تذکر دادند که هر زمانی بخواهند میتوانند از دفتر نظارت کنند و اگر به آنها اجازه داده نشود شلیک میکنند و اگر زنی بدون محرم یا برقه باشد به آن شلیک میکنند."
این محدودیتها بر زنان در حالی وضع شده که شمار محدودی نهادهای خارجی در بادغیس در زیر سلطۀ طالبان فعالیت دارند و پس از این تصمیم طالبان، فعالیت این دفاتر که بیشتر در بخش حقوق بشر بود، به حالت تعلیق درآمده است.
اما حکومت طالبان این روایتها را بیاساس میداند.
عاکف مهاجر، سخنگوی وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان در صحبت به رادیو آزادی چنین میگوید: "به هر زنیکه گفته شده باشد، میتواند به ریاست امر به معروف برود، نشانی کسی را که برایشان گفته بدهند و شکایت درج کنند، ریاست امر به معروف به آن رسیدگی میکند."
این در حالیست که وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان چندی قبل در اطلاعیهای به رانندهگان موترهای تکسی گفته بود که زنان را برای سفریکه بیشتر از ۴۵ مایل باشد بدون محرم به موتر سوار نکنند و انتقال ندهند.
این اطلاعیۀ طالبان با واکنشهای گستردهای در داخل و بیرون کشور مواجه شد.
بیش از پنج ماه از تسلط طالبان بر افغانستان میگذرد و بیشتر زنان از حق کار، آموزش و آزادیهای فردی محروم شدهاند. در این مدت برخی از زنان افغان با برپایی تجمعات اعتراضی و راهپیماییها از طالبان میخواهند که به حقوق اساسیشان احترام بگذارند.
اما طالبان بارها گفته که به حقوق اساسی زنان از جمله حق آموزش و کار آنان مطابق به شریعت اسلامی به زودی رسیدهگی خواهد شد.