Брахими: Асадга Сириянын өткөөл өкмөтүндө орун жок

Лахдар Брахими 9-январда Сириядагы кырдаал жана өлкөдөгү жарандык согушту токтотуу боюнча Би-Би-Си корпорациясына жана "Ройтерс" агенттигине маек курду. Ал Би-Би-Сиге курган маегинде сириялыктар арасында Асаддардын үй-бүлөсүнүн 40 жыл бою мамлекетти башкаруусу өтө эле көп деп эсептегендер бар экенине токтолду. Ошондой эле Асад элдин бийликти өзгөртүү аракетине каршы турбай, өкмөттү алмаштыруу демилесин өз колуна алышы керек деди.

“Cирияда, менин оюмча, адамдар бир үй-бүлөнүн 40 жыл башкарганы бир топ эле узак дешет. Реалдуу өзгөрүү болуш керек. Президент Асад каршы болгондун ордуна элдин умтулуусун колдоп, демилгени өзүнө алууга тийиш деп ойлойм.”

Башар Асад бийликке 2000-жылы 10-июнда атасы Хафес Асад көз жумгандан кийин келген. Хафез Асад бийликке 1970-жылкы төңкөрүштүн натыйжасында отурган.

Улуттар Уюмунун атайын чабарманы Лахдар Брахими ошол эле 9-январда Каирде "Ройтерс" агенттигине берген интервьюда, Башар Асадга Сириянын өткөөл өкмөтүндө орун болбош керек деди.

Дүйнөнүн бакубат мамлекеттери тарабынан былтыр Женевада кабыл алынган Тынчтык планына ылайык, өткөөл өкмөттү түзүү 2011-жылдын март айынан бери Сирияда жүрүп жаткан жарандык согушту токтотуунун негизги жолу катары каралган.

Брахими Сириядагы кандуу булоон Женева келишиминин негизинде токтотулушу керек, чатак согуштук жол менен жөндөлбөйт деп, согушка быйыл чекит коюлушу зарыл экенин да баса белгиледи.

Улуттар Уюмунун маалымдашынча, Сириядагы согуш 60 миңден ашуун адамдын өмүрүнө зобун келтирген.

Брахиминин жогорудагы сөзүн көпчүлүк серепчилер Башар Асадды бийликтен кеткенге чакырган бакубат өлкөлөргө кошулганы турганынын жышааны катары баалашты.

Сирия өкмөтү Лахдар Брахиминин сөзүнө байланыштуу эч кандай билдирүү жасай элек. Ал эми оппозиция Брахиминин билдирүүлөрүн колдоду.

Брахими "Ройтерске" курган маегинде Башар Асаддын жекшемби күнкү кайрылуусунда антиөкмөттүк күчтөр же “Сирияга чыккынчылык кылгандар” менен эч кандай диалог болбойт деген сөзүнү сындады жана Асаддын өкмөтү менен оппозицияны ок атууларды токтотуп, өткөл өкмөттү түзүүгө чакырган Женева келишиминин шартын аткарганга үндөдү.

Асаддын берегидей сөзүн оппозиция жана Асад бийликтен кетиш керек деп санаган Батыш өлкөлөрү да сындашкан.

Шаршемби күнү Орусия Асаддын сөзү анын ички күчтөр менен диалогго барганга жана өлкөнү реформалоого даяр экенин күбөлөйт деп, Сирия өкмөтүн колдоорун кайра кайталады. Сирия куралды негизинен узактан берки ишенимдүү союздашы Орусиядан алат.

Москва Сириядагы кризис тыш өлкөлөрдүн кийлигишүүсү жок чечилиш керек деп үзбөй айтып жүрөт жана Улуттар Уюмунун Коопсуздук кеңешинин Асаддын режимине каршы чараны күчөтүү боюнча бир нече резолюциясына каршы чыгып, аларды Кытай менен кошо өткөрбөй койгон.

Москва ошол эле мезгилде Асаддын режимин колдобосун айтып келет.

Лахдар Брахими жума күнү Женевада Орусиянын тышкы иштер министринин орун басары Михайил Богданов жана АКШнын мамлекеттик катчысынын найыбы Вилямс Бөрнс менен кездешип, Сириядагы чатакты басуу боюнча пикир алмашат. Алар бул маселени акыркы ирет былтыр декабрда жолугушканда талкуулашкан.