Өзгөчө ысык аба ырайы жана суунун жетишпестиги эгин талааларын гана эмес, көп жылдык мөмөлүү дарактарды дагы куурата баштады. Суунун таңкыстыгынан улам дыйкандар жергиликтүү бийликке кайрыла берип майнап чыкпагандыктан, эми президент Шавкат Мирзиёевге даттанышты.
Өзбекстандын Наманган облусунун Поп районундагы Абу Али Ибн Сино атындагы дары өсүмдүктөрү, бадал жана мөмөлүү дарактарды өстүргөн чарба быйылкы түшүмүнөн куру жалак кала турган болду. Анткени суу жок сугарырылбай жатат. Бул тууралуу "Эркин Европа "Азаттыктын" өзбек кызматы жергиликтүү булактарына таянып жазды.
Токой чарбасынан алгап иштеткен 5 гектар багы куурап баратканын айткан ижарачы Арифжан Холматов суунун айынан түшүмдөн эле эмес, бакчанын өзүнөн да ажырап калуу коркунучу бар экенин белгиледи:
“Өсүп турган дарактардын көбү куурап калды. Быйыл алтымыш күндөн бери суу бериле элек. Он беш жылдан бери демейдегидей эле келип жаткан суу эки жылдан бери жакшы берилбей калды. Суу чоң каналга бир кыйла аз келип жатканын айтышууда. Өткөн жылы дагы ушундай болуп, үч айдын ичинде болгону эки жолу сугарганбыз. Быйыл таптакыр эле суу бербей жатышат. Дарактар эле эмес, жердин бардыгы кургап калды. Жалпысынан бизде үч жарым миңден ашуун мөмөлүү дарак болсо, ошонун ичинен эки миңге жетпегени гана тирүү калды. Калганы суу жетпей, куурап калды”.
Мында ит мурун жана шилби сыяктуу бадал жана дары өсүмдүктөрү өстүрүлөт. Багбан дагы он күндөй суу келбесе, бак толук куурап, жок болуп кетиши мүмкүн экенин белгилейт. 15 жылдан бери бул иш менен алектенген багбан түшүмдүн жарымын токой чарбасына тапшырып, жарымын фармацевттерге сатып, жылына бир топ киреше таап келгенин айтты.
"Бакка тургай, пахтага суу жок"
Намагандын Поп райондук суу чарбасынын башчысы Нурилло Рахматуллаев сугат суусу эгин талаасына жетпей жатканын ырастады:
“Аймактагы пахта талааларына дагы суу жеткире албай жатабыз. Пахта куурап, четинен саргайып күйүп жатат. Быйыл суу аябай тартыш. Биздин суу топтоочу жайда 16 млн. куб суу болушу керек эле. Бирок 11 млн. куб гана суу келди. Беш млн. куб суу жок. Андан сырткары күн аябай ысык болгондуктан суу тез эле сиңип, сарталышы да картты. Сууга муктаждык аябай жогору. Бардыгына бирдей жеткизе албай жатабыз. Себеби биз Кыргызстандан ала турган суу үзгүлтүк менен келип жатат”, - деди Рахматуллаев.
Өзбекстанда быйыл бакчалар гана эмес, пахта талаалары дагы суу жок саргаргып, күйүп жатканы айтылууда. Жакында Бухара облусунун дыйкандары президент Шавкат Мирзиёевге кайрылды.
Дыйкан чарбасынын башчысы жетимиш жаштагы Хазрет Эргашев суу таңкыстыгын чечпесе, абал оор экенин айтып, даттанды:
“Урматтуу Шавкат Мироманович, сизге башка аргабыз калбагандыктан кайрылып жатабыз. Жергиликтүү бийликтин башчыларына кайрыла берип чарчадык. Бардыгын чакырып, ыйладык. Эч кимиси келип, жардам беришкен жок. Корообуз куурап калды. Пахта талаасынын абалы болсо бул. Суу жетпей, саргайып күйүп кетти. Суудан дайын жок. Ар бир үй-бүлө 50 сотыхтан ижарага жер алып, пахта айдаганбыз. Эми күздө пахтадан пайда тапмак тургай, жердин ижара акысын кантип төлөйбүз деп турабыз”, – деди Хазрет Эргашев.
Быйыл Борбор Азиянын дыйканчылык зоналары суунун таңкыстыгынан кургакчылыкка дуушар болгону белгилүү. Бирок чөлкөмдөгү мамлекеттер кургакчылык келтирген зыяндын өлчөмүн аныктап, анын кесепеттерин жоюу чаралары тууралуу маалымат берише элек.
