Биринчи вице-премьер-министр Кубатбек Боронов жылуулук борборун оңдоп-түздөөгө жана аны кышка даярдоого карата каржылоонун өлчөмү эки эсе көбөйтүлгөнүн билдирди.
Депутаттар былтыр курулбай калган химиялык блоктун курулушу жана имараттын чатырын жаап, жылуулоо иштерин көрүп чыгышты. Алар модернизациялоого кеткен ашыкча чыгымдарды эске салып, бул боюнча жүрүп жаткан аудиттин жана тергөөнүн жыйынтыктарына кызыгышты.
Өкмөт каржылоону көбөйттү
Өкмөт башчысынын биринчи орун басары Кубатбек Боронов Бишкек жылуулук электр берүү борборун быйылкы кышка даярдоого өзгөчө маани берилип, былтыр кетирилген кемчиликтерди оңдоонун үстүнөн иштер жасалганын айтты.
Кубатбек Боронов Бишкек Жылуулук электр берүү борборун кышка даярдоонун жалпы абалы боюнча тиешелүү парламент комитетинин көчмө жыйынында маалымат берди:
- Бишкек шаарынын жылуулук электр берүү борборун каржылоонун көлөмү 322,2 миллион сомго көбөйүп, 730,5 миллион сомду түздү. Бүгүнкү күндө Бишкек жылуулук электр берүү борборунда 10 буу казан агрегаты, эки кытай блогу жана жети турбоагрегаты кышка даярдалды. Ал 330 МВатт кубаттуулукту камсыздоого жөндөмдүү. Учурда беш буу казан агрегатында оңдоо иштери жүрүп жатат. Ушул жылдын 1-октябрына карата Жылуулук берүү борборунун химиялык суу тазалоочу цехинин курулушу аяктап, ишке берилди.
Депутаттар былтыр кышында айнектери жок, чатыры жабылбаган имараттан аяз кирип, буу казандары муздап, турбиналар менен жабдуулар тоңуп, иштен чыккан жагдайды эстешти. Ошондуктан алар биринчи кезекте андагы оңдоо жана жылуулоо иштери менен таанышып чыкты.
Парламенттин отун-энергетика комитетинин төрагасы Кожобек Рыспаев долбоордо каралып, бирок былтыр курулбай калган химиялык блоктун курулушу быйыл бүткөрүлгөнүн белгиледи:
- Химиялык цехтин курулбай калганы былтыркы авариядан кийин коомчулукта катуу талкуу болгон эле. Учурда биз цехтин курулушун көрдүк. Ал бүгүнкү күндө кадимки жумушчу режимде иштей баштаптыр. Биз былтыр көргөн эски имараттын үстүнүн ачыктыгы, айнек-терезелеринин жоктугу боюнча бир топ мүчүлүштүктөр эми жолго коюлуптур. Анткени былтыр ошонун айынан имараттын ичине суук кирип, жабдуулар тоңуп, иштен чыкканы белгилүү. Былтыркы кемчиликтерди жоюу боюнча иштер аткарылганын көрдүк. Жалпы оңдоо-түздөө жана жылуулоо иштери аягына чыгайын деп калыптыр. Бизге быйыл 1-декабрга чейин ал иштер толугу менен бүтө турганын айтышты.
Ошол эле кезде комитет мүчөлөрү Бишкек ЖЭБ модернизациялоо долбооруна 386 миллион доллар каралганы менен болгону эмнеге анын 30 пайызы гана оңдоодон өткөнүнө кызыгышты. Башында техникалык-экономикалык негиздемеси жок туруп, курулушту баштоонун түпкү себебин айрым комитет мүчөлөрү коррупциялык тобокелчиликтер менен байланыштырышты.
Парламент депутаты Абдыкапар Султанов кеткен чыгымдардын негиздемеси тууралуу буларды айтты:
- 164 миллион долларга жабдуулар алып келинген экен. Ага монтаждоо иштерин кошкондо ошолордун чыгымы эле 210 миллион долларга чыгып кетиптир. Кайсы жерде ушундай болушу мүмкүн? Жумушчуларды ташууга эле 18 миллион доллар кеткен. Административдик чыгымдарга 19 миллион доллар коротулган. Жабдуулардын демонтажына деп 35 миллион доллар чыгымдалыптыр. Бул деген 2 миллиард сомдон ашуун акча. Жабдууларды чыгарып алып, бузганга эле ушунча акча кетти десе ким ишенет? Долбоордун техникалык-экономикалык негиздемеси туура эмес жүргөн.
Эсеп палатасынын төрагасы Улукбек Марипов модернизациялоо долбооруна кеткен чыгымдарды эсептеп чыгуу иштери аягына чыга электигин билдирди. Анын айтымында, учурда 386 миллион доллар насыя жана 20 миллион доллар кайтарымсыз грант боюнча көлөмдүү аудит иштери жүрүп жатат:
- Жогорку Кеңештин токтомуна ылайык, 386 миллион доллар боюнча аудит иштери жүрүп жатат. Чындыгында абдан көлөмдүү долбоор. Аудит иштери бүткөндөн кийин анын жыйынтыгы менен парламентти тааныштырабыз. Мындан сырткары 386 миллион доллардан сырткары 20 миллион доллар кайтарымсыз гранттын пайдаланылышы боюнча дагы текшерүү иштери жүрүп жатат. Анын каякка жумшалган багыттары боюнча дагы текшерүү улантылууда.
Эки иш сотко өттү
Ал эми башкы прокурордун орун басары Нурлан Дүйшөнбиев бул долбоор боюнча бир нече кылмыш иши козголуп, тергелип жатканын айтты.
Нурлан Дүйшөнбиев аталган тергөө иштердин алды аягына чыгып, сотко өткөрүлүп жатканын билдирди:
- Контракттык келишим боюнча келген 386 миллион доллар боюнча текшерүү иштери жүрүп, бир катар кылмыш иштери козголгон. Азыркы мезгилде ошол иштердин арасынан четинен тергөө иштери аяктап, айрымдарын соттук кароого жөнөтүп жатабыз. Тендердин жоболору бузулган жагдайлар боюнча да кылмыш иши козголгон. Ошол боюнча дагы тергөө жүрүп жатат. Азыркы учурда эки кылмыш иши Бишкек шаарынын Биринчи май райондук сотуна жиберилди.
Бишкек ЖЭБ жетекчилиги быйыл кышында былтыркыдай авария кайталанбайт деп ишендирди. Каржылоону көбөйтүүнүн эсебинен имараттын чатыры жабылып, айнектерин коюп, жылуулоого эле 78 миллион сарпталганы белгиленди.
Былтыр 26-январда Бишкек жылуулук берүү борборунда авария болуп, беш күнгө чукул баш калаа жылуулуксуз калган эле. Модернизациялоо долбооруна байланыштуу бир катар кылмыш иштери козголуп, анын натыйжасында мурдагы эки премьер-министр баш болгон ондогон жогорку кызмат адамдары камакка алынган.
