Пенсионерлердин акчасын уурдап кетти деп шектелген банктын мурдагы кызматкерине Жалал-Абад облустук милициясы өткөн жылы эл аралык издөө жарыялаган. Шектүү адамдын табылбай жатканына байланыштуу кылмыш ишин тергөө убактылуу токтоп турат.
Ажыга барам деген акчасы жоголуп...
Ноокен районунун Момбеков айылынын 88 жаштагы тургуну Мыктар Айдаровдун эки жыл бою аманатка коюп, ажылыкка баруу үчүн чогулткан акчасы 100 миң сомго жеткенде жоголуп отурат.
- Акчамды алайын деп банкка барсам бухгалтер "ал каражатты алгансыз" деп койду. Документтеримди көрсөтсөм, баары мени менен урушуп, акчамды бербей коюшту. Келишим түзгөн бала азыр Орусияга кетип калыптыр. Кечээ күнү облустан тергөөчүлөр келишип, ал баланы издеп жатканын айтышты. Мен акчаны ал баланын колуна эмес, банкка бергем. Эмнеге мени ушинтип жүгүртүп жатышат? Ошентип 100 миң сомум кайда кеткенин билбейм. Аны ажыга барам деп эки жыл бою чогултуп, банкка сактап койгом.
Мындай жагдайга Кочкор-Ата шаарынан 78 жаштагы жалгыз бой Лилия Павлова да туш болду. Ал 2012-жылы 200 миң сомун банкка аманатка коюп, эки жыл бою анын үстөк пайызын гана алып турган. 2014-жылдын октябрь айында банктагы акчасы белгисиз себептер менен жоголуп кеткен:
- Эки жыл бою 200 миң сомдун үстөк пайызын алып турдум. Былтыр октябрда барсам, “сиздин акчаңыз жок” деп жооп берип коюшту. Айлам кетип, Жогорку Кеңештин депутаты Гүласал Садырбаевага жана президент Алмазбек Атамбаевге кайрылуу жазгам. Алар болсо мага 2014-жылдын декабрында облустук прокуратурага кароого бердик деп жооп беришти. Азыр эмне болуп жатканын билбейм. Менин акчамды берип эле койсо макул болчумун. Мен жалгыз жашайм, эртең кокус ооруп, тура албай калсам, же бир жамандык болуп кетсе, ошол акчамды иштетем деп сактап койгон элем.
Пенсия курагындагы жарандардын акчасынын минтип дайынсыз жоголушуна “Росинбанктын” Кочкор-Ата шаарындагы филиалынын мурдагы бөлүм башчысы Акмат Мырзакматов айыпталып жатат. Ага каршы Жалал-Абад облустук ички иштер башкармалыгы өткөн жылдын сентябрь айында Кылмыш-жаза кодексинин 171-беренесине (ыйгарылган мүлктү ээлеп алуу) ылайык кылмыш ишин козгогон. Буга банктан акчасын жоготкон төрт жарандын арызы негиз болгон.
Бирок банктын кылмышка шектүү кызматкери качып кеткендигине байланыштуу ошондон бери тергелген иш сотко өтпөй, убактылуу токтоп турат. Милиция эл аралык издөө жарыялаганы менен, андан майнап чыга элек. Кылмыш иши боюнча облустук ички иштер башкармалыгынын бөлүм башчысы Замир Камбаров:
- Азыркы учурда Орусияда жүрөт деген маалыматтар бар, биз эл аралык издөө жарыялаганбыз. Бул жерде ал банктын атынан өз ара келишим түзүп, документтерди жасап, акчаларды өз кызыкчылыгына өздөштүрүп алган. Бул жерде банктын жетекчилиги да билген эмес. Ошол себептүү бардык иштер азыр Мырзакматов менен байланыштуу болуп токтоп турат. Өзү келсе, көрсөтмө берсе дагы бир жаңы жагдайлардын бети ачылат болушу керек.
Акмат Мырзакматов 2010-жылдан 2014-жылдын жай айларына чейин “Росинбанктын” Кочкор-Ата шаарындагы филиалында бөлүм башчы болуп иштеген.
Алакан жайган банк
"Росинбанктын" Жалал-Абад облустук филиалынын директору Женишбек Эргешовдун айтымына караганда, Мырзакматов иштеп жүргөндө банктын атынан документ даярдап, кардарлар менен жасалма келишим түзүп жүргөн. Ошентсе да “Росинбанк” сот чыгарган чечимди аткарууга милдетүү болот деп ишендирди:
- Акчабызды жоготтук деген жарандар менен биздин банк эч кандай келишим түзгөн эмес жана банктын базалык документтеринде катталган эмес. Ал кызматкер өз убагында кандай жумуш аткарып жүргөнүн биз билген эмеспиз. Ар бир кардардын укугун коргоого милдеттүүбүз. Бирок чыныгы гана келишим түзүлгөн учурда. Мырзакматов аларды кандай жол менен алдап жатканын биз айта албайбыз. Ал эми Мыктар Айдаров болсо 2013-жылдын 11-сентябрында 100 миң сомун келишим мөөнөтү бүткөндүктөн кайра алып чыгып кетиптир. Сот кандай чечим чыгарса, биз аны аткарабыз.
Анткен менен акчасын алдаткандар банкка да, издеген адамдардын табыларына да, иш сотко ашарына да ишенишпей турушат. Алардын бири - Мыктар Айдаровдун уулу Абдыбахап пенсионерлердин аманат акчасы үчүн жоопкерчиликти банк алгысы келбей жатканын айтат:
- Азыр тергөөчүлөр ары-бери эле сүйрөп жатышат. Ал эми банк кызматкери качып кетиптир. Бул жерде бири-бирине эле күнөөнү артып жатат. Анда эмнеге элдин акчасын коргойбуз деп алышат? Алып анан аны бирөөгө алдырып жиберип, эмнеге эми жоопкерчиликтен качып жатышат? Ал сырттан келген адам эмес, өздөрүнүн кызматкерлери да. Бул жерде банк төлөп бериши керек.
Мыктар Айдаров үчүн коюлган кол тамга жасалма экендигин экспертиза аныктаган. Ошентсе да акчасын жоготкону үчүн атасы оорукчан болуп калганын Абдувахаб Айдаров кошумчалады.
Облустук ички иштер башкармалыгы тарабынан 2014-жылы банктын жана майда кредиттик компаниялардын кызматкерлерине карата акча уурдоо фактысы боюнча 10 кылмыш иши козголгон. Азыркы учурда Аксыдагы “Аманбанктын” мурдагы жетекчисинин үстүнөн элден 15 млн. сом алдап алгандыгы боюнча кылмыш иши козголуп, тергөө амалдары жүргүзүлүүдө.
