Өкмөт мүчөлөрүнө кезектеги сын пикир Орусия менен дипломатиялык өкүлчүлүктөрдү ачуу боюнча келишимди ратификациялоо маселеси парламенттин Эл аралык иштер, коргоо жана коопсуздук комитетинде талкууланып жаткан учурда айтылды.
Буга чейин парламент Орусиянын аймагында Кыргызстандын тогуз, ал эми Кыргызстандын аймагында Орусиянын эки өкүлчүлүгүн ачуу боюнча келишимди ратификациялап, президенттин кол коюусуна жиберген.
Президент өкмөттүн өтүнүчүн эске алып, келишимди ратификациялоо тууралуу мыйзамга вето койгон. Өкмөт болсо өз суранычын келишимдин толук иштелип бүтпөй калганы менен түшүндүргөн.
Өкмөт кадрларын алмаштырмай болду
Өкмөт кадрларын алмаштырмай болду
Кыргыз өкмөтүндө орун которуштуруулар болуп жатат. Президент бир апта мурун мактаган өкмөттүн Талас облусундагы өкүлү Дайыр Кенекеев реалдуу сектор боюнча вице-премьерлик кызматка сунушталды.
Мындай ыңгайсыз жагдайды Эл аралык иштер, коргоо жана коопсуздук комитети өкмөттөгү тиешелүү өкмөт мүчөлөрүнүн компетентсиздигинин кесепети катары баалап, юстиция министри Уран Ахметов менен Миграция кызматынын төрагасы Медетбек Айдаралиевди кызматтан алууну премьер-министрге сунуш кылды.
Эл аралык иштер комитетинин төрагасынын орун басары, депутат Каныбек Иманалиевдин айтымында, аталган жетекчилердин жоопкерсиздигинен жана компетентсиздигинен улам өлкөнүн кадыр-баркына шек келди. Эми буга жооптуу адамдарга чара көрүлүшү керек:
- Жоопкерчилик кайда? Мамлекет силер үчүн оюнчукпу? Биринчиден, Кыргызстандын беделине доо кетти. Орусия менен кол койгон, парламент үч окууда кабыл алган, өкмөт башчы суранган келишим мыйзамсыз экен. Экинчиден, Орусия менен мамилебиз кандай болот? Президентти жаманатты кылып жатасыңар... Президент Орусия менен болгон келишимге вето коюп жатат. Бул эл аралык саясатта абдан чоң кемчилик. Ошондуктан Эл аралык комитет эки министрди кызматтан кетирүүнү сунуш кылды, өкмөт бул отставканы карашы керек.
Өкмөт башчы парламент комитетинин сунушу боюнча эч кандай комментарий бере элек. Өкмөттөгүлөр бул маселе карала элек экенин маалымдашты. Сынга кабылган министрлер Уран Ахметов да, Медетбек Айдаралиев да азырынча үн катпай турушат.
Ката үстүнөн ката кайталанып...
Кыргыз өкмөтү өз катасын мыйзам кабыл алынгандан кийин байкаган учур биринчи жолу болгон жок.
Жаңы жыл алдында Евразия экономикалык биримдигинин Бажы кодексинин күчүнө киришине байланыштуу да чырлуу жагдай келип чыккан.
Бул документ экономикалык уюмга башка өлкөлөрдүн баарында кодекс 1-январда күчүнө кирери каралса, Кыргызстанда тиешелүү адистердин алешемдигинен улам "Жогорку Кеңеш 15-январдан тартып иштей баштайт" деп кабыл алган. Мындай жаңылыштык жаңы жыл алдында байкалып, парламент кезексиз жыйынга чогулуу менен документти чукул оңдоого жетишкен.
Анда өкмөт аппаратынын кызматкерлери күнөөлүү деп табылган. Жаза иретинде өкмөт аппаратынын Евразия экономикалык биримдиги боюнча бөлүмүнүн башчысы Санжар Үмөталиев баштаган бөлүмдүн бир нече кызматкери жумуштан айдалган.
Депутаттар ката үстүнөн ката кайталанып жатканын өкмөттөгү жетекчи кызматтагы кадрлардын чабалдыгы менен байланыштырып жатышат.
Негизи эле акыркы учурдагы кадр саясатына ичи чыкпай, сын айткандар арбын. Байкоочулар өкмөт жетик, тың жана кесипкөй министрлерден өксүп жатканын айтышат.
Премьер-министр Сапар Исаков өзү түзгөн өкмөт мүчөлөрүнө капа болуп, инвестиция боюнча программаны аксаткан бир катар жетекчилерге жакында эле сөгүш берген.
Кадрлардын көбү, өзгөчө жаңы министрлердин тажрыйбасы жок, билими тайкы. Аппараттар менен эч ким иштебейт. .Амангелди Муралиев
Мурдагы премьер-министр Амангелди Муралиев өлкө кадрдык кризиске кептелди деп эсептейт. Анын пикиринде, мындай кырдаал жетекчилердин кесипкөйлүгүнө эмес, бийликке же кайсы бир партияга жакындыгына карап тандалганынан улам чыгып жатат:
- Акыркы кырдаал кадрлардын сапатын көрсөтүп жатат. Башкача айтканда, компетенттүүлүк төмөндөп кеткен, кадрдык кризисти көрсөтүүдө. Буга "партиялык принцип менен кадрларды тандайбыз" деген чийки критерий себеп болуп жатат деп ойлойм. Кадрлардын көбү, өзгөчө жаңы министрлер тажрыйбасыз, билими тайкы болуп жатканы ушундан болсо керек. Аппараттар менен эч ким иштебейт. Ал эми Кадр кызматы жөн эле орган болуп калды. Кадрлар резерви түзүлгөн жок.
Муралиев айткандай, Кыргызстанда мамлекеттик кадр кызматынын төрагасы Акрам Мадумаров өлкөдө кадрларды даярдоо жана дайындоо, резервдерди түзүү жаатындагы кемчиликтер бар экенин мойнуна алды.
- "Улуттук кадрлар резервин түзөлү" дегенибиз - башкы административдик жана саясий кызматтарга кадрларды даярдоо. Жакшы кадрдык системаны түзөбүз деген максатыбыз бар. Эң негизги маселе - мамлекеттик кызматка көчөдөн эле бирөө келип калбашы керек. Тажрыйбасы мол, иш билги адамдарды алып келүү зарыл. Чынын айтканда, мамлекеттик кызматка капысынан келип калган адамдар жок эмес. Жаңы система аркылуу ушул кемчиликтерди чечүүнү карап жатабыз.
Ошол эле кезде депутаттар өкмөттөгү кадрларды сындаганы менен дал ушундай кырдаалдын жаралышына парламентти күнөөлөгөндөр да жок эмес.
Жарандык активист Рита Карасартова акыркы абал үчүн депутаттар да жоопкерчиликти сезиши керек экенин айтууда:
- Жасалып жаткан иштерге парламенттин да жоопкерчилиги бар. Иштеп жаткан же иштей албай жаткан министрлерге түздөн-түз депутаттар жоопкерчилик тартышы керек. Алар расмий эмес түрдө коалициялык келишим менен "кайсы тармакты ким тейлейт" деп бөлүштүрүп алып, профессионалдык деңгээлине карабай туруп эле өз адамын алып келүүгө көнүп калышкан.
Сапар Исаков жетектеген өкмөт былтыр августта куралган. Алты ай өтпөй жатып, анын курамында бир катар өзгөрүүлөр болду. Жаштардан куралган, технократтык деп сыпатталган өкмөттөгү жаш кадрлардын бир тобу кызматынан кетти.
