Жогорку Кеңештин депутаты Жылдыз Жолдошева парламенттин жыйынында өкмөткө электрге болгон бааны 10 күндүн ичинде 80 тыйынга түшүрүү талабын койду. Анын айтымында, декабрь айында эл электрге жарым-жартылай эски баа менен төлөгөндүктөн кымбаттоону анча сезе берген жок, бирок январь айы үчүн чыга турган төлөмдөр аларды чочутушу мүмкүн.
Депутат тамак-аш кымбаттап, айлык акы көтөрүлбөй турган шартта өкмөттүн электр энергиясынын тарифин 2 сомго чейин көтөрүү саясаты өлкөдөгү туруктуулуктун бузулушуна жол ачышы мүмкүн деп эсептейт.
- Эл кымбатчылыкка да, газы жок жашоого да чыдады. Ошол тынчтык үчүн баарына кайыл болуп жаткан элдин азыр бир эле суранычы - электр энергиясын арзандатуу. Биздин эл абдан чыдамкай, бирок ушул нерсенин өзү эле кайра кооптуу нерсе. Анткени алар чыдап келип, бир күнү жарылышы мүмкүн. Аны токтотуу кыйын болот.
Депутаттын пикиринде, электр баасын бычуу укугун парламент өкмөткө берип чоң жаңылыштык кетирген. Эгер бул жолу өкмөт алардын сунушун көз жаздымда калтыра турган болсо, Жогорку Кеңеш тарифти аныктоо укугун кайра кайтаруу жагын карашы керек.
- Эгер өкмөт ушул ишти жасабаса, анда парламент өзү берген укукту алып, элдин талабын аткаруусу зарыл. Албетте электр энергиясына бааны көбөйтүү керек. Бирок аз-аздан кошуу зарыл. Элдин айлыгын көтөрүп бере албагандан кийин кымбаттоолорду эске алып, жок дегенде 10 тыйын кошуп, светтин баасын 80 тыйын кылып берсек, эл ыраазы болмок.
Светтин кымбаттоосу буга чейин кышы катаал жана узак Нарын жергесинде нааразылык пайда кылып, жергиликтүү эл декабрь - январь айларында митингдерге чыккан эле.
Адегенде президент нарындыктардын талабына кескин каршы экендигин билдирген. Бирок ал жаңы жылдан кийин оюн өзгөртүп, Энергетика министрлигине, Отун-энергетика комплексин тескөө боюнча мамлекеттик агенттикке бааны төмөндөтүү тапшырмасын берген.
Агенттиктин жетекчиси Нурбек Элебаев депутаттардын бааны 80 тыйынга чейин арзандатуу талабы ишке ашпай турган нерсе экендигин айтып, ансыз деле өкмөттүн ийкемдүү саясатынын негизинде бааны ай сайын арзандатып туруу аракети көрүлүп жаткандыгын билдирди:
- Ай сайын биз ошону караштырып жатабыз. Мына февраль айынан баштап элге 2 сом 5 тыйындын ордуна 1 сом 82 тыйын, ал эми өндүрүшкө колдонгондорго 2 сом 19 тыйындын ордуна 1 сом 97 тыйын болот. Мартта дагы караштырабыз. Себеби импорттук электр энергиянын көлөмү төмөндөп жатат. Бирок Жылдыз Жолдошева айткандай болбойт.
Парламенттин электрге бааны аныктоо укугун өкмөткө өткөрүп бериши, өкмөттүн өз кезегинде элдин абалын эске албай туруп бааны кескин кымбаттатып койгондугу алардын бул маселеге жоопкерчиликсиз мамилесин көрсөттү деп эсептейт энергетика тармагы боюнча көз карандысыз эксперт Эрнис Карыбеков. Анын көз карашында, өкмөттүн бааны ай сайын аныктап туруу демилгеси бул жааттагы туура саясаттын жоктугунан кабар берет.
- Отун-энергетика боюнча агенттик түзүлдү. Анын башчысы Нурбек Элебаев өзүнчө эле кудай болуп алды. Тарифти көтөрөт, кайра ылдыйлатат. Бул туура эмес. Мындай так санап, башка тармактарга таасирин аныктоо керек да. Жогорку Кеңеш өзү жоопкерчиликти алышы керек. Бийликтин жогорку бутагы болгон парламент ошол өкмөттү түзүп жатпайбы. Демек баары кайра эле депутаттардын эле колунда.
Ошентип бийлик башындагылар электр баасын тактоо менен алектенип жаткан чакта эл декабрь айынын жарымы жана январь айы үчүн электр энергиясынын 700 киловатт саатка чейинкисине 70 тыйындан, андан ашыгына 2 сом 5 тыйындан төлөп жатат.
Нарындын тургуну Жеңиш мырзанын айтымында, буга чейин алар кышкы үч ай үчүн светке 12-13 миң сом төлөп келсе, быйыл болгону январь айы үчүн эле 17 миң сом эсеп чыгып келди.
- Бизге колдонгон электр энергиянын эсеби келди, бир айга эле 17 миң сом. Бул дагы кошумча көмүр жагып, электрди үнөмдөгөн учурда чыгып жатат. Азыр бул акчаны төлөй элекпиз, убакыт берген, ошол убакыт аралыгында төлөбөсөк, светти кыркабыз дешкен. Азыр же светке же көмүргө акча таппай жатабыз. Мал саталы десек, ал да арзан болууда. Айла кетсе карыз алабыз же кредит алып эле төлөйбүз да. Башка арга жок азыр. Биз иштеп жүрүп ушундай абалда калдык. Иши жоктор кантип жатат билбейм.
Буга чейин нааразылык билдирген нарындыктарга компенсация төлөп берүү маселеси көтөрүлгөн. Бул сунушту Энергетика министрлиги өкмөткө киргизген. Бирок азырынча эч кандай жооп боло элек.
