21-январда жалпыга маалымдоо каражаттарында Ош шаардык милициясынын кызматкерин кылмыштуу топтун мүчөсү, юшкан кылмыштуу топтун мүчөсү катары Ички иштер министрлигинин тизмесинде турган Умар Маратовдун «Казактын» адвокаты Динара Турдуматова коркутуп жатканы тууралуу маалымат тарады.
Буга жооп катары Турдуматова 22-январда басма сөз жыйынын өткөрүп, тескерисинче аты аталган милиционер анын өзүн кысымга алып жатканын билдирди. Турдуматова Нурбек Айтбай уулун «Казактын» атын атап коркутпагананын айтып, кайрадан Айтбай уулу ага карата мыйзамсыз аракеттер жасап келгенинен анын үстүнөн бир канча мекемеге арыз жазганын билдирди:
- Бүгүнкү күндө Айтбай уулу Нурбектин үстүнөн беш кылмыш иши козголуп жатат. Экөө УКМКда, үчөө Экономикалык кылмыштуулукка каршы күрөш боюнча мамлекеттик кызматта (Финансылык полициясы) болуп жатат. Стамбул протоколу боюнча тастыкталып жатат. Соттук-медициналык экспертизанын бүтүндөй комиссиясы кыйноого дуушар болгон деп жыйынтык чыгарып берип жатат.
Мындан тышкары ал аталган милиционер тарабынан Маратов кыйноого дуушар болгонун, бул боюнча да арыз жазылганын белгиледи.
Турдуматованын басма сөз жыйынына журналисттерди топтошуна 21-январдагы онлайн басылмаларына "«Казактын» жактоочусу милиция кызматкерин коркутуп жатат" деген өңдүү маалымат тараганы себеп болду.
Анда оштук милиционердин адвокаты Динара Медетова анын кардарынын ишин карап жатканы айтылган тергөөчү Бексултан Султанбек уулу менен болгон телефон аркылуу сүйлөшүүсү катары сыпатталган аудио жазууну ачыкка чыгарган. Тергөөчү жетекчилик тарабынан ишти кыскартууга тапшырма алганын айткан.
- Мени жеп түшөсүңөр, иштен айдатасыңар, болду, башка эмне? Мен да тоюп бүттүм, чынын айтайынбы? Бирок сотко да кетире албайм муну, - деген телефондогу сүйлөшүүдө тергөөчү Бексултан Султанбек уулунун үнүнө окшош адам.
Ал эми «Казактын» жактоочусу ага коюлуп жаткан күнөөлөрдү дагы бир жолу төгүндөп, ага же анын жакындарына бир нерсе боло турган болсо милиция кызматкери Нурбек Айтбай уулунан көрөрүн айтты:
- Мен расмий кайрылдым. «Эгер мага, туугандарыма бир нерсе боло турган болсо, чагымчыл мүнөздөгү иш-аракеттер болсо, Айтбай уулу Нурбектен көргүлө» деп расмий кайрылып жазып жатам.
Ош ШИИБинин басма сөз катчысы Замир Сыдыков «Азаттыкка» берген интервьюсунда «милиционерди "каралар" менен коркутуп жатышат» деген иш териштирилип жатканын айтты:
- Ички иликтөө кызматы кечээ берилген маалыматтарды текшериш үчүн башкармалык менен бирге иш алып бара турган болду. Бул жетекчиликтин көзөмөлүндө турат. Милициянын, анын ичинде Ош ШИИБинин позициясы ушундай: ички иштер органдарында кандайдыр бир мыйзам бузуу, тартип бузуу боло турган болсо, сөзсүз түрдө кызматтык жоопкерчиликке тартылыш керек. Албетте, коюлган айыптар далилденсе.
Сыдыков Умар Маратов буга чейин 16 ирет кылмыш жоопкерчилигине тартылганын, анын ичинен 2019-жылы төрт ирет кылмыш иши козголгонун жана ар бир милиция кызматкери коркутууга кабылып турарын да кошумчалады.
- Ар бир милициямын деген кызматкерге коркутуп-үркүтүү болот. Мен 20 жылдан бери органда иштеп келе жатам. Кеминде 10 ирет коркутуу болгон. Бирок мен ишимди таштап, карапайым калктын кызыкчылыгын коргобой коюшум керек эмес да? Мындан ары да уланта беребиз. Коркутуп-үркүтүү болгон, болуп да жатат, мындан ары да боло берет. Бирок органдар андан эч качан коркпош керек, - деди Ош ШИИБинин басма сөз катчысы Замир Сыдыков.
Ал эми улуттук коопсуздук боюнча эксперт Максат Мамытканов милиция кызматкерлери өздөрү да криминал менен соодалашууга барарын болжоп, бирок азыр кылмыштуулук менен күрөшүү татаалдашканын төмөнкүчө түшүндүрдү:
- Укук коргоо системасы таптакыр, түп-тамыры менен өзгөртүлгөн. Шарттары таптакыр бөлөк болуп калды. Мурункудай криминалдын үстүнөн иш жүргүзгөнгө азыр алар бир ишти башташ үчүн канчалаган кагаздардын баарын толтуруп чыгыш керек. Анан бир арыз түшмөйүнчө жолой албайсың, эч нерсе кыла албайсың, эч нерсе дей албайсың.
Оштогу криминогендик жагдайды кабатырланткан Умар Маратов Оштун мурдагы мэри Айтмамат Кадырбаевдин аталаш иниси Улан Раимбековду сабаган окуяга тиешеси бар деген шек менен 17-январда Ош шаардык милициясы тарабынан кармалып, бир айга камакка алынган. Ал «Женго» деген ат менен таанылган кримтөбөл Кадыр Досоновдун желдети экени айтылган.
Эскертүү!
«Азаттыктын» материалдарына пикир калтырууда төмөнкү эрежелерди так сактоону өтүнөбүз: кайсы бир саясий партияга, топко үгүттөгөн, же каралаган, бир нече жолу кайталап жиберилген, адамдын беделине шек келтирген, келекелеген, кордогон, коркутуп-үркүткөн, басмырлаган жана жек көрүүнү козуткан пикирлер жарыяланбайт. Эрежени сактабай жазылган пикирлер сайтка чыкпайт. Модератор пикирлерди жарыялоо же андан баш тартуу укугун өзүнө калтырат.
