Футбол – чоң ийгиликтер болгон жок
“Дорбой-Динамо” клубу жыл башында “Шериктештик” кубогуна катышканы менен жеңишке жете алган жок.
Жаз жана күз айларында Бишкек шаарында эл аралык эки турнир өттү. Азия футбол конфедерациясынын чакыруу кубогуна Кыргызстандын курамасы менен катар Ооганстан жана Бангладештин спортчулары күч сынашты. Натыйжада Бангладеш спортчуларын жеңген кыргыз футболчулары ооган командасына 2:1 эсебинде жеңилип, турнирдин финалдык бөлүгүнө чыга алган жок.
Күзүндө Азия футбол конфедерациясынын президентинин кубогу үчүн мелдештин финалдык бөлүгү “Спартак” стадионунда болду. Ага Тажикстандын чемпиону “Регар-ТадАЗ”, Түркменстандын “Ашхабад”, Непалдын “Непал-Полиси” жана Кыргызстандын “Дордой-Динамосу” катышты.
Финалдык оюнга Тажикстан менен Кыргызстандын чемпиондору чыгып оюн тең аяктагандыктан, пенальти тебүүдө 4:3 упайы менен “Регар-ТадАЗ” АФК президентинин кубогунун жеңүүчүсү аталды. Эскерте кетсек, буга чейин бул турнирди “Дордой-Динамо” эки ирээт утуп алган. Ал эми 2008-жылдын чемпиондугун бешинчи ирээт “Дордой-Динамо” командасы жеңип алды. Аталган команданын капитаны Руслан Сыдыков “Шериктештик” кубогуна азыртадан даярдык көрүлүп жатканын айтып, жыл жыйынтыгын төмөнкүчө чыгарды:
- Жалпысынан айтканда, бул жыл орточо жылдардан болду. Азыркы маалда “Шериктештик” кубогуна даярдык көрүүдөбүз. Анда жок дегенде бир команданы жеңип келсек деген максат коюп жатабыз. Жаңы жыл жакшы ийгиликтер менен коштолот деген үмүттөмүн.
Бээжиндеги олжо
2008-жылдагы тарыхый мааниси бар окуялардан, деп “Бээжин-2008” олимпиадасы аталды. Ага эки жүздөн ашык мамлекеттен спортчулар катышып, спорттун отузга жакын түрүнөн күч сынашуу болду.
Эгемен Кыргызстандын тарыхында кыргыз спортчулары биринчи ирээт эки медаль жеңип, Канатбек Бегалиев менен Руслан Түмөнбаев күмүш жана коло медалдын ээси аталышты.
Бээжин олимпиадасында күмүш медаль жеңип алган Канат Бегалиев.Грек-рим күрөшү боюнча балбан Канатбек Бегалиев атаандаштарынын баарын жеңип финалга чыгып француз балбаны Стив Геного упайлардын эсеби менен жеңилип калды. Бул күмүш медаль азырынча кыргыз спортунун жетишкендиктеринин туу чокусу:
- Олимпиаданын күмүш байгесинин ээси болгонумдун себеби, көбүрөөк эмгектенсем керек. Медалды тапшыруу аземинде, Кыргызстандын желеги желбирди. Мен болсо “ак эмгегимди актадым” дедим. Бул ийгилигим менен мен жаш спортчуларга жол көрсөттүм деп эсептейм.
Бээжин олимпиадасында коло медаль жеңип алган Руслан Түмөнбаев.Ушул эле Бээжин оюндарында өлкө намысын коргон Руслан Түмөнбаев жарым финалдык беттешүүдө орусиялык Ислам-Бекке утулуп, бирок коло медаль үчүн таймашта кубалык Роберто Монзону жеңип спорт күйөрмандарына чоң белек тартуулады.
Эркин күрөш балбаны Базар Базаргуриев бул спорт оюндарында бешинчи орунга жетсе, Арсен Гитинов алдыңкы сегиз спортчунун катарына кирди. Бул жетишкендиктер менен Кыргызстан курамасы олимпиадага катышкан 200 өлкөнүн ичинен 67-орунга татыктуу болду.
Спорттун башка түрлөрүнө кайрыла турган болсок, таэквандо ITF боюнча өлкөнүн өспүрүмдөр курамасы Италиянын Виа Дель Гарда шаарында өткөн дүйнө кубогуна катышып, 9 алтын, 4 күмүш, 5 коло медаль жеңүү менен бул турнирге катышкан 50 кураманын ичинен бешинчи орунга татыктуу болушту.
Азиядагы велоспортчулардын топ башында жүргөн Евгений Ваккер бул жылы кайрадан Азия чемпиону аталды. Андан тышкары франциянын “Гран-при” мелдешине катышып отуздай спортчунун ичинен жетинчи орунга татыктуу болду. Ошондой эле Ваккер Италияда өткөн “Memuarial Davide Farbelli” турниринде төртүнчү орунга жете алды.
Мушкерлер алдан тайдыбы?
Бул жылы кыргыз курама боксчулары чоң ийгиликтерге жетише алышкан жок. Себеби Бээжин олимпиадасына жолдомо берчү дүйнө чемпионатында жана лицензиялык турнирлерде Асылбек Таласбаевден башка бир дагы спортчу Бээжин оюндарына катышуу укугуна ээ болбоду. Кыргыз мушкерлеринин чеберчилигин артыруу максатында кураманын башкы машыктыруучусу болуп Советтер Союзунун спорт чебери Адылхан Бекболотов дайындалды.
Ал эми кик-бокс жаатына кайрыла турган болсок быйыл Ален Афое Европанын чемпиону наамына жетти. “Кара кыргыз” аты менен таанымал болгон бул спортчу бир нече атаандаштарын жеңүү менен финалдык беттешүүдө белорустук Замин Гусейновду утуп WBKF версиясы боюнча чемпион болду.
Мыктылардын катарына жаш спортчуларды дагы кошсо жарашчудай. Якутияда өткөн “Азия балдары” эл аралык спорт оюндарына спорттун алты түрү боюнча боюнча катышкан кыргыз спортчулары командалык сегизинчи орунга татыктуу болушту. Белгилеп өтсөк, бул мелдешке 17 өлкөнүн курамалары жана Орусиянын 27 аймагынан келген командалар катышышкан.
2008-жылдын жыйынтыгы тууралу Улуттук Олимпиада Комитетинин башкы катчысы Канат Аманкулов:
- Билим берүү мнистрлиги менен кесиптик билим берүү агенттиги дене тарбия багытында иш жүргүзгөнү байкалган жок. Пландоо менен иш жүргүзүп, анализдеген эч ким жок. Кыргыз спорту ишкерлердин жана энтузиасттардын аркасы менен жашап келатат.
Бильярд спорту боюнча дүйнө чемпиону Каныбек Сагынбаевди ноябрь айында Санкт-Петербург шаарында өткөн дүйнө биринчилигинин уюштуруучулары арыз жолдогон эмес, деген жүйөө менен аны мелдешке катыштырган жок. Ал эми Кыргызстан бильярд федерациясынын өкүлдөрү алардын койгон дооматтарын негизсиз, деп четке кагышууда. Мүмкүн бул чемпионатка Каныбек катышканда дагы бир жолу дүйнөнүн мыкты спортчусу аталмактыр.
2008-жылы кыргыз спортун өнүктүрүүгө өлкө казынадан 160 млн. сом жумшалган. Бул сумма чет өлкөлөрдө он чакты спортчунун бир жылдык машыгуусуна коройт. Кыргызстанда болсо бул каражат миңдеген спортчуларга жетиши абзел. Эгер кыргыз спортчулары Лондон олимпиадасында ийгилик жаратсын, десек келээрки жылдан тарта дене тарбияга жетиштүү каражат бөлүнүп, спортчуларга шарт түзүү зарыл шекилдүү.
“Дорбой-Динамо” клубу жыл башында “Шериктештик” кубогуна катышканы менен жеңишке жете алган жок.
Жаз жана күз айларында Бишкек шаарында эл аралык эки турнир өттү. Азия футбол конфедерациясынын чакыруу кубогуна Кыргызстандын курамасы менен катар Ооганстан жана Бангладештин спортчулары күч сынашты. Натыйжада Бангладеш спортчуларын жеңген кыргыз футболчулары ооган командасына 2:1 эсебинде жеңилип, турнирдин финалдык бөлүгүнө чыга алган жок.
Финалдык оюнга Тажикстан менен Кыргызстандын чемпиондору чыгып оюн тең аяктагандыктан, пенальти тебүүдө 4:3 упайы менен “Регар-ТадАЗ” АФК президентинин кубогунун жеңүүчүсү аталды. Эскерте кетсек, буга чейин бул турнирди “Дордой-Динамо” эки ирээт утуп алган. Ал эми 2008-жылдын чемпиондугун бешинчи ирээт “Дордой-Динамо” командасы жеңип алды. Аталган команданын капитаны Руслан Сыдыков “Шериктештик” кубогуна азыртадан даярдык көрүлүп жатканын айтып, жыл жыйынтыгын төмөнкүчө чыгарды:
- Жалпысынан айтканда, бул жыл орточо жылдардан болду. Азыркы маалда “Шериктештик” кубогуна даярдык көрүүдөбүз. Анда жок дегенде бир команданы жеңип келсек деген максат коюп жатабыз. Жаңы жыл жакшы ийгиликтер менен коштолот деген үмүттөмүн.
Бээжиндеги олжо
2008-жылдагы тарыхый мааниси бар окуялардан, деп “Бээжин-2008” олимпиадасы аталды. Ага эки жүздөн ашык мамлекеттен спортчулар катышып, спорттун отузга жакын түрүнөн күч сынашуу болду.
Эгемен Кыргызстандын тарыхында кыргыз спортчулары биринчи ирээт эки медаль жеңип, Канатбек Бегалиев менен Руслан Түмөнбаев күмүш жана коло медалдын ээси аталышты.
- Олимпиаданын күмүш байгесинин ээси болгонумдун себеби, көбүрөөк эмгектенсем керек. Медалды тапшыруу аземинде, Кыргызстандын желеги желбирди. Мен болсо “ак эмгегимди актадым” дедим. Бул ийгилигим менен мен жаш спортчуларга жол көрсөттүм деп эсептейм.
Эркин күрөш балбаны Базар Базаргуриев бул спорт оюндарында бешинчи орунга жетсе, Арсен Гитинов алдыңкы сегиз спортчунун катарына кирди. Бул жетишкендиктер менен Кыргызстан курамасы олимпиадага катышкан 200 өлкөнүн ичинен 67-орунга татыктуу болду.
Спорттун башка түрлөрүнө кайрыла турган болсок, таэквандо ITF боюнча өлкөнүн өспүрүмдөр курамасы Италиянын Виа Дель Гарда шаарында өткөн дүйнө кубогуна катышып, 9 алтын, 4 күмүш, 5 коло медаль жеңүү менен бул турнирге катышкан 50 кураманын ичинен бешинчи орунга татыктуу болушту.
Азиядагы велоспортчулардын топ башында жүргөн Евгений Ваккер бул жылы кайрадан Азия чемпиону аталды. Андан тышкары франциянын “Гран-при” мелдешине катышып отуздай спортчунун ичинен жетинчи орунга татыктуу болду. Ошондой эле Ваккер Италияда өткөн “Memuarial Davide Farbelli” турниринде төртүнчү орунга жете алды.
Мушкерлер алдан тайдыбы?
Бул жылы кыргыз курама боксчулары чоң ийгиликтерге жетише алышкан жок. Себеби Бээжин олимпиадасына жолдомо берчү дүйнө чемпионатында жана лицензиялык турнирлерде Асылбек Таласбаевден башка бир дагы спортчу Бээжин оюндарына катышуу укугуна ээ болбоду. Кыргыз мушкерлеринин чеберчилигин артыруу максатында кураманын башкы машыктыруучусу болуп Советтер Союзунун спорт чебери Адылхан Бекболотов дайындалды.
Ал эми кик-бокс жаатына кайрыла турган болсок быйыл Ален Афое Европанын чемпиону наамына жетти. “Кара кыргыз” аты менен таанымал болгон бул спортчу бир нече атаандаштарын жеңүү менен финалдык беттешүүдө белорустук Замин Гусейновду утуп WBKF версиясы боюнча чемпион болду.
Мыктылардын катарына жаш спортчуларды дагы кошсо жарашчудай. Якутияда өткөн “Азия балдары” эл аралык спорт оюндарына спорттун алты түрү боюнча боюнча катышкан кыргыз спортчулары командалык сегизинчи орунга татыктуу болушту. Белгилеп өтсөк, бул мелдешке 17 өлкөнүн курамалары жана Орусиянын 27 аймагынан келген командалар катышышкан.
2008-жылдын жыйынтыгы тууралу Улуттук Олимпиада Комитетинин башкы катчысы Канат Аманкулов:
- Билим берүү мнистрлиги менен кесиптик билим берүү агенттиги дене тарбия багытында иш жүргүзгөнү байкалган жок. Пландоо менен иш жүргүзүп, анализдеген эч ким жок. Кыргыз спорту ишкерлердин жана энтузиасттардын аркасы менен жашап келатат.
Бильярд спорту боюнча дүйнө чемпиону Каныбек Сагынбаевди ноябрь айында Санкт-Петербург шаарында өткөн дүйнө биринчилигинин уюштуруучулары арыз жолдогон эмес, деген жүйөө менен аны мелдешке катыштырган жок. Ал эми Кыргызстан бильярд федерациясынын өкүлдөрү алардын койгон дооматтарын негизсиз, деп четке кагышууда. Мүмкүн бул чемпионатка Каныбек катышканда дагы бир жолу дүйнөнүн мыкты спортчусу аталмактыр.
2008-жылы кыргыз спортун өнүктүрүүгө өлкө казынадан 160 млн. сом жумшалган. Бул сумма чет өлкөлөрдө он чакты спортчунун бир жылдык машыгуусуна коройт. Кыргызстанда болсо бул каражат миңдеген спортчуларга жетиши абзел. Эгер кыргыз спортчулары Лондон олимпиадасында ийгилик жаратсын, десек келээрки жылдан тарта дене тарбияга жетиштүү каражат бөлүнүп, спортчуларга шарт түзүү зарыл шекилдүү.
