Эстониянын Тышкы иштер министрлиги өлкөнүн аба мейкиндиги бузулганына байланыштуу нааразылык билдирип, нота тапшыруу үчүн Орусиянын убактылуу ишенимдүү өкүлүн чакырды. Мекеме тараткан билдирүүгө караганда, жума күнү МиГ-31 кыргын салуучу үч учак Эстониянын аба мейкиндигине уруксатсыз кирип барып, ал жакта 12 мүнөт учкан.
“Бул жылы Орусия Эстониянын аба мейкиндигин төрт жолу бузду, мунун өзү эле кабыл алынгыс. Бирок бул жолу үч истребителдин биздин аймакка кирип келиши кабыл алынгыс жана болуп көрбөгөндөй уятсыздык”, - деген өлкөнүн тышкы иштер министри Маргус Цахкна.
Эстониянын ERR телекомпаниясы окуя Фин булуңундагы Вайндло аралында болгонун кошумчалады. Маалыматка караганда, истребителдердин учуу планы жок болгон жана алардын транспондерлери өчүрүлгөн.
Politico басылмасынын булактары истребителдер Таллинди көздөй бараткан жана аларга карата италиялык F-35 кыргын салуучу учактары абага көтөрүлгөнүн маалымдашты.
Өлкөнүн премьер-министри Кристен Михал Эстония НАТОнун жобосундагы 4-беренени колдонуп, коопсуздукка коркунуч жаралган учурда өнөктөштөрү менен кеңешерин билдирди.
Британиянын Guardian басылмасы НАТО түзүлгөн 1949-жылдан бери бул берене жети жолу колдонулганын жазды. Акыркы жолу Польша 20дай учкучсуз учактар аба мейкиндигин бузуп киргенден кийин пайдалаган.
10-сентябрда 15тен ашуун орусиялык дрон Польшанын аба мейкиндигин бузуп кирген. Поляк армиясы жана НАТОдогу өнөктөштөр истребителдерди абага көтөрүп, дрондор атып түшүрүлгөн.
Бул НАТОнун аймагында дрондор кулатылган биринчи учур. 12-сентябрда Польша орус-беларус биргелешкен "Запад-2025" аскердик машыгууларына байланыштуу Беларус менен чек арасын толук жапкан.
Европа комиссиясы Орусияга каршы санкциялардын 19-пакетин жактырды. Бул тууралуу жума күнү комиссиянын расмий өкүлү Паула Пиньо билдирди. Анын айтымында, төрайым Урсула фон дер Ляйен жана шаркеттин башкы дипломаты Кая Каллас кийинчерээк анын чоо-жайы тууралуу кеңири маалымат бермекчи.
16-сентябрда фон дер Ляйен бул жолку пакетке банктар, энергетика жана криптовалюта тармактары кирерин билдирген. «Орусиянын мунай жана газдан киреше тапкан аскердик экономикасы Украинадагы кан төгүүнү каржылап жатат. Буга чекит коюу үчүн комиссия орусиялык кара майдан бара-бара баш тартуу сунушун тездеттирүүнү сунуш кылат», - деп айткан.
Еврокомиссия Орусиядан чийки мунайды деңиз менен ташууга тыюу салып, орус мунайынын бир баррели 47,6 доллардан ашпоого тийиш деген чектөө киргизген. Буга чейин иштелип чыккан планда Орусиянын мунай-газынан 2028-жылдын 1-январынан баш тартуу каралган.
18-сентябрда Эстониянын бийлиги эмки жылдын 1-январынан тартып Орусиядан суюлтулган газ алууга тыюу саларын билдирди. Тышкы иштер министри Маргус Цахкнанын айтымында, Украинадагы согушту улантып жаткан Орусия өз амбицияларынан баш тарткан жок жана глобалдык коопсуздукка коркунуч жаратууда.
Орусия президенти Владимир Путиндин көп жылдардан берки ишеничтүү адамы Дмитрий Козакты кызматынан бошоткон жарлыгы укуктук актылар порталында жума күнү жарыяланды. Эки күн мурдараак ал кызматынан кетүү тууралуу арыз жазганы кабарланган.
Украинада төрөлгөн Козак 1990-жылдардан бери Путиндин жакын адамы саналып, акыркы 25 жылда бир катар жогорку мамлекеттик кызматтарда иштеди. Украина менен Минск келишимин аткаруу боюнча сүйлөшүүлөрдө Кремлдин делегациясынын жетекчиси болуп турган.
2022-жылы 24-февралда Украинадагы согуш башталар алдында болгон Орусиянын Коопсуздук кеңешинде сүйлөшүүлөрдү улантуу зарыл деген көз карашын билдирген. Бир катар маалымат каражаттары ал ыктымал согуш украин элинин, армиясынын катаал каршылыгына туш болот деп эскертип келгенин, кийин да Путинди сүйлөшүүгө көндүрүүгө аракет жасаганын жазышкан.
66 жаштагы Дмитрий Козак орус президентинин ишеничтүү адамы катары Кыргызстанга бир нече жолу келип, жогорку жетекчилик менен көзмө-көз жолугушуулар өткөргөн. 2020-жылкы октябрь окуялары маалында ал бийлиги олку-солку болуп турган экс-президент Сооронбай Жээнбеков менен жолугушканы белгилүү. Москвалык айрым маалымат булактары Козак мындан ары бизнес тармагында иштеши мүмкүн деп жазышты.
19-сентябрга караган түнү Орусия Украинанын аймагын 86 учкучсуз учак менен бутага алганын украин Куралдуу күчтөрүнүн басма сөз кызматы билдирди. Дрондордун 71ин атып түшүрүүгө үлгүрүшкөнү, алты жерде 15 дрон жерге түшүп, адамдар жабыркаганы маалымдалды.
Киев жана Павлоград шаарларында дрон чабуулунун кесепетинен кеминде эки киши жараат алганы белгилүү болду. Павлоградда, жергиликтүү бийлик маалымдагандай, бир нече жерде өрт чыккан.
Ал тапта Украина бийлиги дрондорду токтотуп калуучу учкучсуз учактарды көбүрөөк чыгарууну пландап жатканын өлкөнүн Коргоо министрлиги кабарлады.
Министр Денис Шмыгаль мындай чара Орусиянын жапырт чабуулдарынан коргонуу аракети экенин, орус аскерлери бир түндө 800гө чейин дрон учуруп жатса, аларга туруштук бериш үчүн Украинага күнүнө 1000 дрон керек экенин айтты.
Министрдин билдиришинче, дрондун иштешине зарыл болгон башкаруучу комплекстерди жасоодо мындай көлөмгө Украина жакын арада жетише алат.