АКШ “Роснефть” жана “Лукойл” компанияларына санкция салгандан кийин Кытайдын мамлекеттик ишканалары деңиз аркылуу орус мунайын сатып алууну токтоткону кабарланды. Бул тууралуу Reuters агенттиги булактарына таянып жазды.
Агенттиктин билдиришинче, сөз кытайлык Sinopec, CNOOC жана Zhenhua Oil компаниялары жөнүндө болууда. Reuters мындан тышкары индиялык мунайды кайра иштетүүчү заводдор да Орусиядан импортун азайтышы мүмкүн экенин жазды.
Кытай күн сайын деңиз аркылуу орто эсеп менен 1,4 миллион баррел орус мунайын импорттойт. Анын негизги бөлүгүн көз карандысыз ишканалар, анын ичинде мунай иштетүүчү чакан заводдор сатып алышат. Vortexa Analytics компаниясынын аналитиктеринин баалоосу боюнча, мамлекеттик ишканалар күнүнө 250 миң баррелден аз мунай алат. Energy Aspects аналитикалык компаниясынын маалыматтарына караганда, бул көлөм суткасына 500 миң баррелге чейин жетет.
Бир нече трейдер "көз карандысыз мунай иштетүүчү заводдор санкциялардын таасирин баалоо үчүн сатып алууларды убактылуу токтотушарын, бирок орус мунайын сатып алууну улантууга аракет кылышарын" агенттикке билдирген.
23-октябрда Бельгиянын борбору Брюссель шаарында Евробиримдиктин лидерлери Украинанын 2026-жылга жана 2027-жылга карата аскердик муктаждыктарын жана каржылык маселелерин жабуу үчүн 140 миллиард еврого чейинки суммада (162 миллиард АКШ доллары) акча бөлүүнүн татаал схемасын талкууга алып чыгышты. Насыяны берүү шарты - орусиялык активдерди күрөө катары колдонуу.
2022-жылы Орусиянын танктары Украинанын аймагына кирип барган кол салуудан кийин Европа Биримдиги Орусиянын борбордук банкынын (Центробанк) 200 миллиард евролук (232 миллиард доллар) активдерин камакка алган. Шаркеттин андан кийинки чечимдери менен Украина камактагы ошол орус активдеринен проценттик киреше алып келе жатат.
23-октябрда Москва активдерин кандай гана шартта болбосун, Орусиянын өзүнүн макулдугусуз пайдалануу «эл аралык жана келишимдик укук жагынан алып караганда мыйзамсыз» экенин жана «жагымсыз реакция жаратарын» айтып эскертти.
Бул схемага ылайык, Украинага каражат бөлүүнүн орусиялык суверендик активдерге тиешеси болбойт, биримдик каражатты бельгиялык Euroclear депозитарий компаниясынан алат, акча накталай түргө которулат. Андан соң бул каражат Украинага насыя түрүндө берилет, украин бийлиги, өз кезегинде, насыяны эгер Орусия ага келтирген зыяндын ордун толтуруп берсе гана кайтарат.
Сөз болуп жаткан активдердин көпчүлүк бөлүгү Бельгияда жайгашкан. Бул өлкөнүн премьер-министри Барт де Вевер айрым кооптонуулары бар экенин билдирди. Де Вевер Бельгия бийлигине макулдук берүүсү үчүн эгер Москва сотко кайрыла турган болсо жоопкерчиликти Еврошаркетке мүчө өлкөлөрдүн бардыгы бирдей алат деген бекем кепилдик керек болуп жатканын айтууда. Ал ошондой эле биримдиктин курамындагы башка мамлекеттер да өз аймагында камакка алынган орусиялык активдерди иштете баштоо убадасын бериши керек деп эсептейт.
Натыйжада саммиттин катышуучулары Бельгиянын позициясынан улам чечимин толук кабыл алууну декабрда өтө турган кийинки жолугушууга чейин кое турмай болду. Еврокомиссияга сунуштала турган чечимдин текстинде насыя тууралуу так жазылган эмес, 2026-2027-жылдарга Украинага «каржылык жардамдын варианттарын» сунуштоо тууралуу гана белгиленген.
Вашингтон Украинага Батыштагы өнөктөштөрү берген алыс аралыкка учкан ракеталарды колдонуудагы чектөөлөрүн алып салганы кабарланды. Мындай чечим Киевге Орусиянын аймагына сокку урууга ыңгайлуу шарт түзүп, Кремлге аскердик басым көрсөтүүгө мүмкүндүк берерин The Wall Street Journal америкалык аткаминерлерге шилтеме кылып жазды.
Басылманын билдиришинче, 21-октябрда украин күчтөрү бул мүмкүнчүлүктү колдонуп, британиялык Storm Shadow канаттуу ракеталары менен Брянсктагы химиялык заводго сокку урду.
The Wall Street Journal басылмасынын маалыматына караганда, АКШнын мындай ракеталарды Орусия аймагындагы буталарга колдонууга уруксат бериши Пентагондун чечим кабыл алуу ыйгарым укуктары өзгөргөндөн кийин болгон. Тактап айтканда, мындай чабуулдарды уруксат берүү укугу коргоо министри Пит Хегсеттен Европадагы АКШ аскерлеринин башкы командачысы, аймактагы НАТОнун бирдиктүү командачылыгын жетектеген генерал Алексус Гринкевичке өттү.
Бул кадрдык өзгөрүү АКШнын президенти Дональд Трамптын Кремлге басымды күчөтүп, сөзгө келүүгө аргасыз кылуу демилгеси менен бир учурга туш келди. Мындай аракеттин бир бөлүгү катары Украинага 1600 чакырымдан узак аралыкка уча алган “Томагавк” канаттуу ракеталарын берүү ыктымалдыгы да каралууда.
Ал арада Дональд Трамп The Wall Street Journal басылмасынын маалыматтарын четке какты. “АКШ бул ракеталарга эч кандай тиешеси жок. Алар каяктан учарына, Украинанын аларды кандайча колдоноруна да жооптуу эмеспиз”, - деди Трамп.
АКШнын президенти Дональд Трамп орус мамлекет башчысы Владимир Путин менен жолукпай турганын билдирди. Лидерлер жакын арада Будапештте кездешерин ал 16-октябрдагы телефон сүйлөшүүсүнөн кийин жарыялаган.
Ушул эле күнү Кошмо Штаттардын Финансы министрлиги орустардын “Роснефть” жана “Лукойл” ири мунай компанияларын санкциялык тизмеге киргизгени маалымдалды. Вашингтон Москва Украинадагы согушту токтотууга умтулган жок деп эсептейт.
