Анткени мурдагы советтик мусулман өлкөлөрүнүн лидерлери көп жагынан Жакынкы Чыгыштын деспоттук режимдерин өрнөк тутат.
Каир толкуса, Бакы чайпалды
Мамед Эмин Расулзадени эскерүү учурундагы Илхам Алиевди бийликтен кетүүгө чакырган плакат. Баку. 31-январь, 2011-жыл
Оболу Тунисте башталып, кийин Египетти жана Йеменди тербеткен анти-өкмөттүк толкундоолорго Азербайжан, Казакстан жана Өзбекстандын бийлиги жана эли этият көз салууда.
Анткени бул өлкөлөрдө бийлик алмашпоо, жемсөөлүк, саясый эркиндиктерди чектөө, калктын жакырлыгы Египет же Тунистен айрымаланбаганына бир муун күбө болууда.
Сөз болуп жаткан үч экс-советтик журттун калкы козголбогону менен бийликтин тынчсыздануусуна себеп бар.
Азербайжан оппозициясы 31-январда Бакыда Мемед Амин Расулзаденин 127 жылдыгын белгилегени чогулду.
Расулзаде 1920-жылга чейин эки жылдай өкүм сүргөн Азербайжан Демократтык Республикасынын негиздөөчүлөрүнүн бири.
Бул мусулман дүйнөсүндө парламенттик башкарууну куруунун туңгуч саамалыгы болгон.
Азери оппозициясы жыйынга чогулган мүмкүнчүлүктөн пайдаланып, мураскер президент Илхам Алиевди кызматтан кетүүгө чакырды.
Египет президенти Хосни Мубарактын Азербайжандын Хирдалан шаарындагы эстелиги.Азербайжан Элдик майдан партиясынын ана башы Али Каримли Тунис, Египет жана Йемендеги элдик толкундоолор "түбөлүктүүдөй" деп саналган президенттердин колундагы бийлиги утурумдук экенин көрсөтүп, элдин көзүн ачты дейт:
- Илхам Алиев арап диктаторлору менен кездешкенде өзүн кандай ыңгайлуу сезгенин бардык азерилер көрүшкөн. Алиев алар менен жакшы байланыш түзгөн жана ал өлкөлөрдү Азербайжанга үлгү иретинде көрчү. Бул өлкөлөрдү өрнөк катары туткандар азыр алардан көңүлү калса керек. Алардагы жагдайды көрүп, дүйнөдөгү демократияны куруу эми тездейт, диктаторлорго эч бир өлкөдө орун жок деп ким болсо да бүтүм чыгара алат.
Айтмакчы, азери оппозициясы азыр 2007-жылы Хырдалан шаарында Мубаракка тургузулган эстеликти алып салууну талап кылышууда.
Президент Назарбаев. 2003-жылУниверситеттин "Нур-Мубарак" ысымы өчкөнү калды
Алматыда болсо Хосни Мубарактын ысмын Казак-Египет университетинен алып салууну өлкөнүн мусулмандары талап кылууда.
Президент Назарбаев күтүүсүздөн эле бийлик мөөнөтүн 2020-жылга чейин узартуу боюнча жалпы элдик референдум өткөрүүдөн баш тартып, кезексиз шайлоо өткөргөнгө бел байлады.
Назарбаевдин ынактары Египеттеги окуялар Казакстанда кайталанбайт, себеби элдин турмуш деңгээли алда канча жогору деп жатышат.
Бирок Алматыдагы Евразия саясый изилдөөлөр борборунун директору Рустем Лебековдун байкашынча, Жакынкы Чыгыштагы жагдай карапайым элге таасир этпегени менен, бийликтегилерди ташпүшкө салды.
- Биздин эл жалпысынан саясаттан алыс. Алар саясатка, өзгөчө, чет өлкөлөрдөгү саясий окуяларга кызыкпайт. Жакынкы Чыгыштагы жараяндар негизинен жергиликтүү элитага таасир этти. Бийликтегилер коркууда. Себеби алар абалды салыштырып көрүүдө.
Президент Ислам Каримов. 30-август 2010Өзбекстанда өкмөттүк маалымат булактары Египеттеги саясый абал жөнүндө кеңири чагылтпай жалпылап гана берүүдө.
Анан да ал жакта кулатылган өкмөттүн ордуна “Мусулман Агайиндер” сыяктуу тыйуу салынган радикалдуу исламчылар келет деп эскертүүдө.
Өзбекстанда Египет темасы "тамчылап" берилүүдө
Өзбекстан ислам кыймылына окшогон согушчул ислам уюмдары менен элди коркутуу, өздөрүн бейкутчулуктун кепилдиги деп даңазалоо - Борбор Азиянын авторитардык режимдеринде кеңири жайылган илдет.
Бул ыкманы Ислам Каримов жана башкалар жемсөөлүккө жана жардылыкка нааразы болгон элдин көңүлүн алагды кылуу үчүн колдонот, дейт АКШлык профессор Ерик МакГлинчи.
Анын сөзүнчө, 72 жаштагы Каримов менен 70 жаштагы Назарбаев үчүн Египеттеги саясый тирешүүлөр же радикалдуу исламдан да коркунучтуу нерсе - алардын жашы.
Анткени алар карылыкка каршы эч нерсе кыла алышпайт.
Гамал Мубарак (солдо) жана анын атасы Хосни Мубарак (оңдо). Декабрь, 2008“Учурдагы окуялар менен бир мезгилде болуп жаткан дагы бир нерсе бар: Назарбаев, айрыкча, Каримовдун жашы улгайууда! Алар барган сайын картайууда. Алар эртең өлбөшү мүмкүн. Бирок алар картайган сайын бийликти өткөрүп берет деп күткөндөр көбөйөт. Бул мурда кездешпеген жагдайды жаратат”, - деди профессор МакГлинчи.
Бул тушта Египет жетекчилиги Хосни Мубарактын уулу Гамал да президенттик шайлоо аркылуу атасынын ордун мурастап калуу ниети жок экенин билдирди.
Ошондой эле мурдагы ички иштер министри Хабил ал-Адлинин, дагы эки экс-министрдин жана башкаруучу партиянын даражалуу мүчөсүнүн банктардагы акчасы камакка алынды.
Бул төртөөнө өлкөдөн чыгып кетүүгө тыйуу салынды. Алардын анти-өкмөттүк демонстрацияларды басуудагы бейчеки иштери тергелмекчи.
Премьер-министр Ахмед Шафик 3-февралда демонстранттарга кол салууларды бийлик уюштурбаганын айтып актануу менен ал дүрбөлөңдүү тирешүүнүн орун алганы үчүн оппозициядан кечирим сурады.
Каир толкуса, Бакы чайпалды
Оболу Тунисте башталып, кийин Египетти жана Йеменди тербеткен анти-өкмөттүк толкундоолорго Азербайжан, Казакстан жана Өзбекстандын бийлиги жана эли этият көз салууда.
Анткени бул өлкөлөрдө бийлик алмашпоо, жемсөөлүк, саясый эркиндиктерди чектөө, калктын жакырлыгы Египет же Тунистен айрымаланбаганына бир муун күбө болууда.
Сөз болуп жаткан үч экс-советтик журттун калкы козголбогону менен бийликтин тынчсыздануусуна себеп бар.
Азербайжан оппозициясы 31-январда Бакыда Мемед Амин Расулзаденин 127 жылдыгын белгилегени чогулду.
Расулзаде 1920-жылга чейин эки жылдай өкүм сүргөн Азербайжан Демократтык Республикасынын негиздөөчүлөрүнүн бири.
Бул мусулман дүйнөсүндө парламенттик башкарууну куруунун туңгуч саамалыгы болгон.
Азери оппозициясы жыйынга чогулган мүмкүнчүлүктөн пайдаланып, мураскер президент Илхам Алиевди кызматтан кетүүгө чакырды.
- Илхам Алиев арап диктаторлору менен кездешкенде өзүн кандай ыңгайлуу сезгенин бардык азерилер көрүшкөн. Алиев алар менен жакшы байланыш түзгөн жана ал өлкөлөрдү Азербайжанга үлгү иретинде көрчү. Бул өлкөлөрдү өрнөк катары туткандар азыр алардан көңүлү калса керек. Алардагы жагдайды көрүп, дүйнөдөгү демократияны куруу эми тездейт, диктаторлорго эч бир өлкөдө орун жок деп ким болсо да бүтүм чыгара алат.
Айтмакчы, азери оппозициясы азыр 2007-жылы Хырдалан шаарында Мубаракка тургузулган эстеликти алып салууну талап кылышууда.
Алматыда болсо Хосни Мубарактын ысмын Казак-Египет университетинен алып салууну өлкөнүн мусулмандары талап кылууда.
Президент Назарбаев күтүүсүздөн эле бийлик мөөнөтүн 2020-жылга чейин узартуу боюнча жалпы элдик референдум өткөрүүдөн баш тартып, кезексиз шайлоо өткөргөнгө бел байлады.
Назарбаевдин ынактары Египеттеги окуялар Казакстанда кайталанбайт, себеби элдин турмуш деңгээли алда канча жогору деп жатышат.
Бирок Алматыдагы Евразия саясый изилдөөлөр борборунун директору Рустем Лебековдун байкашынча, Жакынкы Чыгыштагы жагдай карапайым элге таасир этпегени менен, бийликтегилерди ташпүшкө салды.
- Биздин эл жалпысынан саясаттан алыс. Алар саясатка, өзгөчө, чет өлкөлөрдөгү саясий окуяларга кызыкпайт. Жакынкы Чыгыштагы жараяндар негизинен жергиликтүү элитага таасир этти. Бийликтегилер коркууда. Себеби алар абалды салыштырып көрүүдө.
Анан да ал жакта кулатылган өкмөттүн ордуна “Мусулман Агайиндер” сыяктуу тыйуу салынган радикалдуу исламчылар келет деп эскертүүдө.
Өзбекстанда Египет темасы "тамчылап" берилүүдө
Өзбекстан ислам кыймылына окшогон согушчул ислам уюмдары менен элди коркутуу, өздөрүн бейкутчулуктун кепилдиги деп даңазалоо - Борбор Азиянын авторитардык режимдеринде кеңири жайылган илдет.
Бул ыкманы Ислам Каримов жана башкалар жемсөөлүккө жана жардылыкка нааразы болгон элдин көңүлүн алагды кылуу үчүн колдонот, дейт АКШлык профессор Ерик МакГлинчи.
Анын сөзүнчө, 72 жаштагы Каримов менен 70 жаштагы Назарбаев үчүн Египеттеги саясый тирешүүлөр же радикалдуу исламдан да коркунучтуу нерсе - алардын жашы.
Анткени алар карылыкка каршы эч нерсе кыла алышпайт.
Бул тушта Египет жетекчилиги Хосни Мубарактын уулу Гамал да президенттик шайлоо аркылуу атасынын ордун мурастап калуу ниети жок экенин билдирди.
Ошондой эле мурдагы ички иштер министри Хабил ал-Адлинин, дагы эки экс-министрдин жана башкаруучу партиянын даражалуу мүчөсүнүн банктардагы акчасы камакка алынды.
Бул төртөөнө өлкөдөн чыгып кетүүгө тыйуу салынды. Алардын анти-өкмөттүк демонстрацияларды басуудагы бейчеки иштери тергелмекчи.
Премьер-министр Ахмед Шафик 3-февралда демонстранттарга кол салууларды бийлик уюштурбаганын айтып актануу менен ал дүрбөлөңдүү тирешүүнүн орун алганы үчүн оппозициядан кечирим сурады.
