Людвиг Раместам Ресей агрессиясына қарсы соғысып жатқан украиналықтар Швециядан балық ауларын шұғыл алдырта бастағанда бір нәрсе өзгергенін аңғарған.
Раместам – Operation Change коммерциялық ұйымының негізін қалаушылардың бірі. 2022 жылы ол ескі ауларды Украинаға камуфляж жасау үшін жіберген.
"Бірақ біз түсіне алмадық. Өйткені біз 16 текше метр тор жібердік. Одан камуфляж жасауға біршама уақыт кетеді. Бірақ олар сол кезде-ақ одан да көп тор сұрай бастады" дейді ол.
Раместам көп ұзамай бұл торлар FPV дрондардан қорғану үшін қолданылатынын білген. Содан бері Украинада балық ауларына деген сұраныс толастамай жатыр. Өйткені майдан даласында соғыс әдісі өзгеріп, әуеден дрондар арқылы шабуылдау күшейген.
Operation Change ұйымы серіктестерімен бірлесе отырып, Украинаға барлығы 400 тонна ау жіберген.
Швецияда торға деген сұраныстың артуы балықшылар кәсібіндегі тоқыраумен тұспа-тұс келген.
Скандинав еліндегі балық шаруашылығы экологиялық талаптар күшейтілгелі тұралап қалған: Еуроодақ 2021 жылы Балтық теңізінде нәлім балығын аулауға тыйым салды.
Сөйтіп мыңдаған балықшы торларын жинап қойған. Кейбіріне бұл торлар атадан балаға мұра ретінде қалған. Осылайша қолданыстан шыққан аулар экспонат іспетті болды.
"Швецияда Украинаны қатты қолдайды" дейді Раместам. "Балықшылардың көбі Украинадағы майданға өз торларын жібергенде қалай қуанғанын елестете алмайсыз. Олар қазір өздерін осы қорғаныстың бір бөлігіндей көреді".
Бұл көңіл-күй Финляндия аумағына жататын, бірақ швед тілінде сөйлейтін Аланд аралдарында қаттырақ байқалады. Олардың көбі 1939-1940 жылдардағы қысқы соғысты – Совет одағының Финляндияға басып кіргенін ұмыта қоймаған.
Осы аралда жұмыс істейтін Минни Регланд Украинаға ау жинауға көмектескен. Ол – Operation Change ұйымының еріктісі. Регланд 70 жастан асқан қарт әйелдің әңгімесін еске алды. Қарт әйел Совет одағымен соғыстан бірталай жыл өтсе, елді үрей билегенін айтқан.
"Оның айтуынша, жеті не сегіз жасар кезінде мұғалімі мектепке келіп: "Орыстар келе жатыр!" деген. Ел ішінде осындай қауесет тарап, жұрттың бәрі дүрлігіп кеткен. Ол кезде оның әкесі теңізде болған" дейді Регланд.
Минни Регландтың сөзінше, қарт әйел балықшы әкесі аумен балық аулауды үйреткенін еске алғанда толқып кеткен.
"Ол балық аулауды кәсіп етпегенімен, әкесінің ауларынан ешқашан арылмаған. Бірақ қазір ол аулардың осы мақсатта қолданылғанына әкесі қарсы болмас еді дейді".
Украинадағы соғыс алаңында аулар FPV дрондарынан қорғануда маңызды элемент саналады. Бұл әдіс әуе шабуылынан қорғану жүйесінің бір бөлігіне айналған.
Украинаның 93-механикаланған бригадасының баспасөз хатшысы Ирина Рыбакованың Азаттыққа айтуынша, қазір дронға қарсы торлар "Донецк облысындағы жолдардың бәріне орнатылып жатыр".
"Бірақ [балық аулары] панацея емес. Ол тек дроннан қорғаудың бір элементі ғана. Кейде оның өзі көмектеспеуі мүмкін. Дрон аудан тесіктен өтіп, көлікті күтіп тұрған жағдайлар көп болған. Біздің дрон пилоттарымыз да сөйтеді" дейді ол.
Нейлоннан жасалған аулар мен ауыл шаруашылығындағы торлар жанып кетуі мүмкін дейді Рыбакова. Оның сөзінше, ең дұрысы металл торлар, бірақ ол қымбат тұрады және оны орнату да қиын.
Рыбакованың айтуынша, қазір майдан даласына бару дроннан қорғанудың кешенді әдістерін қажет етеді. Әскерлер жылдам жүреді, сигналдарды басатын қуатты радио құрылғыларды қосады және түрлі қару ұстайды.
"Пулеметтерден бөлек, бізде бытыралы мылтық және сарбаздар "соңғы мүмкіндік" деп атап кеткен тор атқыштар бар" дейді ол.
Швециядан тұратын Раместам швед балықшылары мен олардың ұрпақтары берген торлар Украинада көптеген адамды құтқарып қалғанын айтады.
"Берілген торлармен көмкерілген бір көлік санаулы күн ішінде [ресейлік FPV дронының] шабуылына ұшыраған" деді Раместам Азаттыққа. "Көлікке бір метр жетпей металл тіректерге ілінген торлар жарылыс қуатын азайтып, көлік ішінде адамдар тірі қалған".
"Алғыс айтқан хатында олар осы торлар бізді құтқарып қалды деп жазды" дейді ол.