Ազգային ժողովի նախագահի խոսքով՝ Ադրբեջանի ընտրությունն է՝ ստորագրել խաղաղության պայմանագիրն արդեն համաձայնեցված 16 կետերով կամ Բաքվում հաջորդ ամիս կայանալիք COP 29 միջազգային հեղինակավոր գագաթնաժողովը վերածել Ադրբեջանում պահվող հայ գերիների և խաղաղության պայմանագրի շուրջ միջոցառման։
«Մի ժամվա ընթացքում Ադրբեջանի նախագահը կարող է հայտնի կապի միջոցով կապ հաստատել և ասել՝ եկեք քննարկենք ստորագրման ձևաչափը, տեղը և հայկական կողմը կստորագրի, - նշեց Սիմոնյանը:
COP 29 - ը ՄԱԿ-ի Կլիմայի հարցերով ամենամյա գագաթնաժողովն է, որի ընթացքում քննարկվելու է շրջակա միջավայրի պաշտպանության, ջրային ռեսուրսների, կրթության, առողջապահության ոլորտին առնչվող հարցեր։ Այս տարի, Երևանի աջակցությամբ, այն կայանալու է Բաքվում՝ նոյեմբերի 11-22 -ը, որին մասնակցելու համար Բաքու են ժամանել աշխարհի տարբեր երկրների առաջնորդներ ու ներկայացուցիչներ։
«Արդյոք պետք է, որ COP 29-ի ընթացքում միջազգային գործընկերները, որոնք այցելեն Բաքու, խոսեն այս պայմանագրից, խոսեն ռազմագերիներից, որոնք գտնվում են Ադրբեջանում, խոսեն Ադրբեջանի նախագահի տարածքային պահանջներից Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ: Ուզում եմ հասկանալ՝ դա Ադրբեջանին այդքան հետաքրքի՞ր է ու պե՞տք է: Եթե իրոք Ադրբեջանը տարածքային նկրտումներ չունի, եթե իրոք Ադրբեջանի ղեկավարն ուզում է խաղաղության տարածաշրջանում, գնդակը գտնվում է ադրբեջանական դաշտում արդեն շատ վաղուց», - ասաց ԱԺ նախագահը:
Բաքվի քայլերին, Ալեն Սիմոնյանի համոզմամբ, սպասում են նաև միջազգային գործընկերները, ովքեր հարցնում են, թե ի՞նչ եղավ խաղաղության պայմանագիրը և ինչո՞ւ այն չի կնքվում։ Խորհրդարանի խոսնակը չհստակեցրեց, թե միջազգային որ գործընկերներին նկատի ունի։
«Արդեն անհասկանալի է Ադրբեջանի դիրքորոշումը միջազգային առումով: Այո, միջազգային գործընկերների հետ ես բազմաթիվ հանդիպումներ եմ ունենում, իրենք էլ, անկեղծ ասած, զարմացած նայում են, ասում են՝ «լավ, հասկացանք Սահմանադրության մասը, որ մի քիչ ուռճացված է, կարո՞ղ է գիտեք ինչն է պատճառը, կարո՞ղ է ուրիշ բան կա, չեն ասել», - նշեց Սիմոնյանը:
Ադրբեջանը մերժել է համաձայենցված 16 դրույթներով խաղաղության պայմանագիրը ստորագրելու Հայաստանի առաջարկը, պնդելով, որ փաստաթուղթը չեն ստորագրի, քանի դեռ Հայաստանը չի փոխել իր Սահմանադրությունը։
Բաքուն խնդրահարույց է համարում մայր օրենքում հիշատակված Անկախության հռչակագիրը, որում հղում կա Հայաստանի ու Լեռնային Ղարաբաղի միավորմանը։ Երևանի առաջարկը մերժելուց հետո, անցած հինգշաբթի Նյու Յորքում կայացավ Բլինքեն- Միրզոյան- Բայրամով եռակողմ հանդիպումը, կողմերը առաջընթացի մասին չխոսեցին։ Միայն նշվեց, թե համաձայնել են ներդնել լրացուցիչ ջանքեր՝ «Խաղաղության համաձայնագիրն ամենասեղմ ժամանակահատվածում կնքելու համար»։
Թե ինչ է լրացուցիչ ջանքերի մասին է խոսքը, Ազգային ժողովի նախագահը դժվարացավ ասել, բայց և համաձայն չէ, թե խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը փակուղում է։
«Մենք հիմա պատրաստվում ենք առաջին միջպետական համաձայնագրի վավերացմանը Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև, ինչի՞ է պետք դա անվանել փակուղի: Փակուղին վատ բան է, ես չեմ կարծում, որ փակուղի է, ես կարծում եմ, որ մենք բանակցելու ու խոսելու շատ տեղ ունենք», - ասաց նա:
«Ազատության» հարցին՝ բանակցային գործընթացում ո՞րն է գլխավոր խոչընդոտը, որ Ադրբեջանը հիմա մերժում է մինչև COP 29-ը ստորագրել խաղաղության պայմանագիրը, ԱԺ խոսնակը պատասխանեց. «Ամենամեծ խոչընդոտը կամքն է: Ես չեմ բացառում նաև միջազգային այլ խաղացողների ներգրավվածությունը և չեմ բացառում թե՛ դրական, թե՛ բացասական առումներով ճնշումները: Օրինակ՝ Կանադայի արտաքին գործերի նախարարի հայտարարությունը, Ֆրանսիայի նախագահի հայտարարությունը, Ռուսաստանի հայտարարությունը, Թուրքիայի հայտարարությունները, այդ բոլորն այդ գործընթացի վրա ազդեցություն են ունենում, ու այդ ազդեցությունը, բնական է, կարող է հետ ու առաջ տանել որոշ պրոցեսներ»:
Անցած ամիս հայտնի դարձավ, որ Հայաստանն ադրբեջանական կողմին է փոխանցել խաղաղության պայմանագրի 10-րդ փաթեթը։ Բաքվից արձագանքել էին, թե Հայաստանը խաղաղության պայմանագրի նախագծից մի քանի կարևոր կետեր է դուրս թողել, դա որակելով անլուրջ քայլ։
«Առաջիկայում մենք Հայաստանին կներկայացնենք այն տարբերակը, որը հիմնված է միջազգային իրավունքի վրա և համապատասխանում է մեր ազգային շահերին», - հայտարարել էր Ադրբեջանի արտգործնախարար Ջեյհուն Բայրամովը:
Պարզ չէ՝ արդյոք Բաքուն իր առաջարկներն արդեն ներկայացրել է Երևանին։ Կողմերն այդ մասին հրապարակավ դեռ չեն հայտարարել։
