Сяргей Дубавец

Як прадбачыць?

Часта тое, што ты задумаў і рабіў, дзеля чаго траціў час і сілы, абяртаецца зусім іншым вынікам. Калі ня заўтра, дык праз сто гадоў.

“Як?” Тлумачальная запіска

Літоўскі прыяцель Імантас даводзіць мне, чаму ў Вільні здарыліся нядаўнія закалоты, чаму ў 1991-м людзі выйшлі бараніць парлямэнт, а надоечы ледзьве не разбурылі гэты сымбаль незалежнасьці й дэмакратыі.

Як мераць?

Расейская прымаўка “Сем разоў адмер – адзін адрэж” страціла сэнс. Калісьці даўно, у школе, дзе яе бясконца паўтаралі настаўнікі, здавалася, што сэнс ёсьць, а цяпер – не. Навошта мераць сем разоў?

Як адбыцца?

У школе я быў з тых вучняў, пра якіх настаўнікі кажуць: можа, але ня хоча.

Як не прапасьці?

Чалавек, народ і ўся наша бедная цывілізацыя ідуць сваёй дарогай задам наперад. Усё, нібыта, разьвіваецца, але ніхто ня ведае – куды. Бо дадзена бачыць толькі той шлях, які прайшоў, а ня той, што будзе заўтра. Таму прагнозы мала чым адрозьніваюцца ад навагодніх пажаданьняў, а катаклізмы здараюцца, як правіла, нечакана. Застаецца верыць, што й пажаданьні магуць матэрыялізавацца.

Як фундаваць?

Што ні кажыце, а жыць у патэрналісцкай дзяржаве ў часы сусьветнага крызысу – небясьпечна. Табе нічога не паведамляюць, бо ўсё ведае “бацька”, ты нічога не прадпрымаеш, бо за цябе прадпрымае “бацька”.

Як дараваць?

Дараваньне – гэта паразуменьне бакоў, у выніку якога не застаецца крыўдаў. Табе могуць дараваць на словах, але крыўда застаецца ў сэрцы.

Як тусавацца?

Нашы сходы-зборкі-тусоўкі страцілі сваю дзівоснасьць.

Як агітаваць?

На жаль, “пераможца заўжды мае рацыю”. Нават калі парушае прынцып “ляжачага ня б’юць” і будуе сваю рыторыку на агітацыі супраць пераможанага. Калі ж пераможаны ўзяў за аснову агітацыю супраць пераможцы, ён толькі памнажае сваю паразу.

Як спрачацца?

Спрачацца -- палемізаваць, дыскутаваць, пераконваць адзін аднаго.

Як верыць?

Насамрэч ня мы выбіраем веру, а яна нас. Мы можам выбраць царкву, і зусім не абавязкова наш выбар канфэсіі супадзе з той верай, якая выбрала нас.

Як казаць?

Казаць, гаварыць, размаўляць трэба так, як зручна.

Як прыстасоўвацца?

Як бараніцца?

Калі разабрацца, дык правы й свабоды чалавека, якія мы называем фундамэнтальнымі, не такія ўжо й унівэрсальныя.

Як укараніцца?

Сэнс просты: укараніцца – пусьціць корань у зямлю.

Як яднацца?

Яго нельга інсьпіраваць. Можна толькі падтрымаць, умацаваць, пашырыць або – згубіць. Але ўзьнікае яднаньне само.

Як застацца?

Як рабіць?

Караткевіч казаў: любую справу рабіць хвацка! Але хвацка – гэта ты. А як – рабіць?

Як любіць?

Калі цябе на кожным кроку заклікаюць любіць Беларусь, а пры тым укладаюць у гэты панятак зусім розныя рэчы, гаворка ідзе не пра тое, што ты Беларусь ня любіш і цяпер вось павінен палюбіць.

Як жыць?

Жыць трэба тут і цяпер. Бессэнсоўна чакаць, што “прыйдуць нашы” (і хто такія ў нас цяпер “нашы”?), што Лукашэнка “дрогне”, што Захад прымусіць Ярмошыну правільна лічыць галасы на выбарах...