Херсон прабыў пад расейскай акупацыяй больш за восем месяцаў, а цяпер тры гады жыве пад расейскімі абстрэламі. УСУ не змаглі пераправіцца цераз Дняпро і адціснуць расейскіх салдатаў на левым беразе.
Цяпер рака стала лініяй баявога сутыкненьня, а горад — цэльлю для ўдараў расейскай арміі, паведамляе Барыс Сачалка з тэлеканалу «Настоящее время».
Дзьверы, мабыць, самай вядомай кавярні Херсону адчыненыя з самай раніцы. Ад кава-машыны Аляксея да расейскіх пазыцыяў усяго паўтара кілямэтра. Гэта ўжо «чырвоная зона» — самая небясьпечная частка гораду. Кавярня працавала пры акупацыі. Апавядаюць, што тады замест расейскіх рублёў тут прымалі грыўні. А пасьля вызваленьня гораду кавярня першай зноў адчыніла дзьверы. Тутака ж разьмясьцілі валянтэрскі штаб.
Тады, тры гады таму, у горадзе не было ні сьвятла, ні вады. Так за гэтым месцам і замацавалася званьне кавярні з сапраўдным херсонскім характарам.
За апошнія тры гады ў горадзе шмат што зьмянілася. Тры гады таму Херсон радаваўся. На галоўным пляцы гораду вельмі шмат людзей сустракалі ўкраінскіх вайскоўцаў. Цяпер жа на тым пляцы людзей практычна няма. А ня так даўно расейскае войска некалькімі авіябомбамі разьбіла гарадзкую раду. Усё жыцьцё ў Херсоне за апошнія тры гады адсунулася ад прыбярэжных раёнаў куды далей, дзе больш бясьпечна.
Аднак за апошнія месяцы бясьпечных раёнаў у горадзе і зусім не засталося. Гэта ведаюць у дзіцячым абласным шпіталі. Тыдзень таму Вікторыя прывяла сюды сваіх сыноў на дыягностыку.
«Прыляцела: адразу пыл, аскепкі. Вельмі страшна», — успамінае яна. Гэта быў танкавы снарад.
Ён трапіў у пакой, дзе быў IT-спэцыяліст Дзяніс:
«Памятаю выбух. Зразумеў, што трапіла ў калёну побач са мной. У мяне зламанае рабро. Аскепкі. Куча дзірак».
«Нас проста хочуць запалохаць. Псыхалягічны ціск. Пасьля апошняга абстрэлу лякарні расейскія паблікі напісалі, што мы законная ваенная цэль. У нас лечацца дзеці», — расказвае галоўная лекарка дзіцячага абласнога шпіталю Іна Халадняк.
Гэта ўжо 16-ты абстрэл лякарні — яна вядзе рахунак. І зьбірае аскепкі з прылётаў. За апошні год, кажуць, расейскае войска перастала выбіраць цэлі. Расейскія дроны і снарады б’юць па аўтобусах, тралейбусах, прыпынках. Абломкаў у горадзе так шмат, што да гадавіны вызваленьня зь іх зрабілі цэлую выставу ў музэі.
«Калі пачалася дэакупацыя, такіх абстрэлаў не было. Цяпер яны проста нас выціскаюць адсюль. Але мы працуем так, быццам вайны няма. Гэта наш супраціў», — кажа дырэктарка краязнаўчага музэю Вольга Ганчарова.
Тры гады запар жыхары Херсону на гадавіну вызваленьня загадваюць жаданьне, якое ў 2022-м здаваліся вельмі блізкай рэальнасьцю.
«Вельмі хацелася верыць у добры канец, што гэта вельмі хутка скончыцца. Але так ня склалася», — разважае Іна Халадняк.
З даваенных 300 тысяч жыхароў у Херсоне застаюцца каля 60 тысяч. Пасьля трох гадзін дня нават далейшыя ад берагу раёны гораду заміраюць. Крамы зачыняюцца. Закрываецца і самая вядомая кавярня ў Херсоне. Назаўсёды.
Дзень вызваленьня гораду — апошні працоўны дзень Аляксея ў Херсоне. Кавярню перавязуць у Івана-Франкоўск. Аднак Аляксей спадзяецца вярнуцца: «Усе маюць надзею, што вызваляць левы бераг і Херсон будзе як Фэнікс, які паўстаў з попелу».