Уладзімір Зяленскі, які размаўляў з журналістамі ў Парыжы перад найважнейшым абаронным саміту «кааліцыі ахвочых», які плянуецца 27 сакавіка, заявіў, што пагадзіўся працягнуць перамовы аб спыненьні агню ў Саудаўскай Арабіі, каб забясьпечыць аднаўленьне дапамогі ЗША і абмену выведнымі зьвесткамі.
Белы дом заявіў, што вынікам перамоваў стала дамоўленасьць «аб распрацоўцы захадаў для выкананьня» нядаўніх абавязаньняў спыніць удары па энэргетычных аб’ектах і агонь у Чорным моры. Але Расея выстаўляе шэраг умоваў, у тым ліку зьмякчэньне санкцыяў, у абмен на выкананьне пагадненьня.
«Мы прадэманстравалі сваю ўстойлівасьць. І цяпер вельмі важна, каб нашы партнэры былі прынамсі такімі ж устойлівымі, як мы, хоць яны маюць больш магчымасьцяў», — сказаў Зяленскі.
Прэзыдэнт Украіны выступаў разам з сваім францускім калегам Эманюэлем Макронам у Парыжы напярэдадні абароннага саміту «кааліцыі ахвочых».
Падчас выбуху дыпляматыі высокіх ставак, арганізаванай Злучанымі Штатамі, каб пакласьці канец вайне ва Ўкраіне, эўрапейскія кіраўнікі спрабуюць забясьпечыць сабе месца за сталом перамоваў. Але дагэтуль іх не запрашалі на перамовы з удзелам Масквы, Кіева і Вашынгтону.
Макрон сказаў, што фармаваньне эўрапейскіх сілаў будзе абмяркоўвацца на перамовах 27 сакавіка, але падкрэсьліў, што войскі ня будуць на перадавой вайны і ня будуць выконваць задачы маніторынгу або выкананьня рэжыму спыненьня агню. Такая праца можа быць ускладзена на міратворцаў ААН.
Замест гэтага, паводле францускага прэзыдэнта, сілы забесьпячэньня эўрапейскіх войскаў будуць разьмешчаны ва Ўкраіне глыбей, каб стрымліваць Расею і забясьпечваць навучаньне і падтрымку ўкраінскіх сілаў. Ці прывядзе ініцыятыва да дзеяньняў, пакажа будучыня.
Стыў Уіткаф, адмысловы прадстаўнік прэзыдэнта ЗША Дональда Трампа, які ўдзельнічаў у перамовах з Расеяй і Ўкраінай, назваў ідэю кааліцыі «спрашчэньнем» і «пазёрствам».
За некалькі гадзін да пачатку гэтай сустрэчы Макрон абвясьціў, што Францыя надасьць Украіне новы пакет вайсковай дапамогі на 2 мільярды эўра, які будзе ўключаць супрацьтанкавыя ракеты, сыстэмы супрацьпаветранай абароны, зьнішчальнікі ракет Mirage, бранятэхніку, боепрыпасы, іншую дапамогу.
З ініцыятывай стварэньня кааліцыі ўпершыню публічна выступіў прэм’ер-міністар Вялікай Брытаніі Кір Стармэр 2 сакавіка ў Лёндане, дзе эўрапейскія і іншыя лідэры абмяркоўвалі падтрымку Кіева. На сустрэчы былі кіраўнікі Нямеччыны, Польшчы, Вялікай Брытаніі, іншых краін, якія паабяцалі падтрымліваць Украіну. Больш за 30 краін, якія ўваходзяць у Эўразьвяз і NATO, выказалі ахвоту зрабіць унёсак у міратворчыя сілы кааліцыі. Цяпер чакаецца, што ўрады абмяркуюць далейшую вайсковую дапамогу Ўкраіне.
«Гэта вырашальны этап, каб пакласьці канец вайне», — сказаў Макрон на сумеснай прэс-канфэрэнцыі зь Зяленскім 26 сакавіка.
Макрон абвінаваціў Расею ў «жаданьні вайны» і настойваў на тым, што Масква павінна прыняць 30-дзённае спыненьне агню «без папярэдніх умоваў».
Выступаючы перад журналістамі ў час працоўнага візыту на Ямайку, дзяржаўны сакратар ЗША Марка Рубіё заявіў, што Вашынгтон ацэніць умовы Масквы. Сярод выстаўленых Крамлём умоваў спыненьня агню — зьмякчэньне санкцыяў, уведзеных Эўразьвязам. Макрон, аднак, заявіў у Парыжы, што ня здыме санкцыяў, бо для гэтага «надта рана».
У той жа дзень ЭЗ выдаў заяву пра тое, што «безумоўны» вывад расейскіх сілаў з «усёй» тэрыторыі Ўкраіны застаецца адной з ключавых умоваў для скасаваньня або паслабленьня санкцыяў, уведзеных Брусэлем супраць Масквы.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
Форум