Расейская дэлегацыя ўжо прыбыла ў Стамбул, дзе пройдуць яе перамовы з дэлегацыяй ЗША. Сустрэча адбудзецца ў стамбульскай рэзыдэнцыі генэральнага консула ЗША, на парадку дня пытаньні дзейнасьці амбасадаў, перадае ТАСС.
Перад сядзібай сабраліся некалькі дзясяткаў журналістаў. Перамовы пройдуць у закрытым рэжыме; бакі не назвалі імёны ўдзельнікаў сваіх дэлегацый.
Дэлегацыі на чале зь дзяржаўным сакратаром ЗША Марка Рубіё і міністрам замежных спраў Расеі Сяргеем Лаўровым дамовіліся на мінулым тыдні ў Саудаўскай Арабіі пачаць дыскусіі аб дыпляматычных прадстаўніцтвах.
Перамовы адбыліся пасьля таго, як прэзыдэнт Дональд Трамп зьмяніў палітыку ізаляцыі Расеі за яе ўварваньне ва Ўкраіну і замест гэтага засяродзіўся на аднаўленьні сувязяў і хуткім спыненьні вайны. Двухбаковыя перамовы ў Эр-Рыядзе выклікалі засьцярогі, што Злучаныя Штаты могуць заключыць угоду, нявыгадную Ўкраіне і Эўропе.
Дзяржаўны дэпартамэнт ЗША заявіў, што перамовы ў Стамбуле ня будуць уключаць ніякіх дыскусій аб Украіне, але ўсё роўна будуць разглядацца як праверка жаданьня Масквы ўдзельнічаць ва ўгодзе. Рубіё сказаў у інтэрвію 26 лютага, што Злучаныя Штаты пакуль ня ведаюць, наколькі шчыра расейцы настроеныя на спыненьне вайны. Ён сказаў, што амэрыканская дэлегацыя, якая накіравалася ў Эр-Рыяд, спытала расейцаў, жадаюць яны скончыць вайну ці працягваць ваяваць, і тыя пагадзіліся на наступную сустрэчу з удзелам груп дыпляматаў, каб пагаварыць пра тое, што спатрэбіцца пасьля заканчэньня вайны, сказаў Рубіё ў этэры Fox News.
«Калі тое, на чым яны настойваюць, нерэальна, то мы ведаем, што іхныя словы не адпавядаюць рэчаіснасьці. Але мы павінны праверыць гэтую прапанову», — сказаў Рубіё.
«Мы павінны ведаць, і прэзыдэнт хоча ведаць на пачатку свайго прэзыдэнцтва, ці зацікаўленыя расейцы ў спыненьні гэтай вайны, — сказаў Рубіё. — Прэзыдэнт Трамп заключаў дамовы ўсё сваё жыцьцё. Ён не зьбіраецца быць уцягнутым у дрэнную ўгоду».
Раней Сяргей Лаўроў заяўляў, што перамовы будуць прысьвечаныя стварэньню лепшых умоў для расейскіх дыпляматаў у ЗША і іхных амэрыканскіх калегаў у Расеі. Дзьве краіны выслалі дыпляматаў і абмежавалі прызначэньне новых супрацоўнікаў у прадстаўніцтвах адна адной у шэрагу ўзаемных захадаў пасьля пачатку поўнамаштабнай вайны Расеі супраць Украіны 3 гады таму.
Прадстаўнік Дзярждэпартамэнту заявіў, што будуць абмяркоўвацца пытаньні пра амбасады і консульствы Расеі ў Нью-Ёрку і Х’юстане, але ня місія Расеі ў ААН. На парадку дня пытаньні кадравага забесьпячэньня, візаў, дыпляматычных банкаўскіх паслуг і іншыя, сказаў прэс-сакратар.
Стамбульскія перамовы адбудуцца за дзень да таго, як прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі павінен прыехаць у Вашынгтон для падпісаньня пагадненьня аб рэдказямельных мэталах. Згодна з пагадненьнем, Кіеў перадае частку даходаў ад сваіх мінэральных рэсурсаў фонду, які кантралюецца сумесна з Злучанымі Штатамі.
Пагадненьне займае цэнтральнае месца ў спробах Украіны заручыцца моцнай падтрымкай Трампа, які імкнецца хутчэй спыніць вайну з Расеяй.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
Форум