Настаўнік паводле адукацыі, Іосіф Навумчык да сярэдзіны 1980-х зрабіў пасьпяховую кар’еру ў кіроўнай Камуністычнай партыі Беларусі: на пасадзе сакратара Віцебскага абкаму КПБ быў куратарам ідэалёгіі і сацыяльнай сфэры.
Два гады быў дарадцам ЦК КПСС у Кабуле. На гэтай тэрыторыі падчас вайны працавалі і іншыя службоўцы, камандзіраваныя зь Беларусі. Іосіф Навумчык пра свой аўганскі досьвед напісаў кнігу «Афганістан у маім жыцьці. Успаміны дарадцы ЦК КПСС у Кабуле».
Іосіф Навумчык дапамагаў пастаноўцы ў 1970-я на сцэне коласаўскага тэатру п’есаў Караткевіча «Званы Віцебска» і «Кастусь Каліноўскі».
У час кіраваньня Таварыствам беларускай мовы ў Віцебскай вобласьці стварыў разгалінаваную сетку рэгіянальных арганізацый.
Журналіст Сяргей Навумчык напісаў пра свайго бацьку:
«Тата належаў да вельмі вузкага кола кіраўнікоў, якія мелі тое, што сёньня мы называем нацыянальнай сьвядомасьцю. Вузкага нагэтулькі, што пералік іх імёнаў зьмесьцяцца ў два радкі, калі ўвогуле не адзін. У 20-х, 30-х гадах і пазьней усё нацыянальнае ў сфэры эліты было вычышчана; у суседняй Літве гэты працэс пачаўся на адно пакаленьне пазьней, магчыма, таму там бразаўскасы і выйшлі на першыя афіцыйныя пазыцыі і зрабілі тое, што мусілі зрабіць».
Сяргей Навумчык зазначыў, што ягоны бацька быў адным з тых, хто паўплываў на рашэньне Гарбачова і Палітбюро вывесьці войскі з Афганістану:
«У гуманітарным сэнсе ягоная бясспрэчная заслуга — выратаваньне тысячаў жыцьцяў, бо ў якасьці дарадцы ЦК КПСС у Кабуле ён быў адным з тых, хто паўплываў на рашэньне Гарбачова і Палітбюро вывесьці войскі з Афганістану. У нацыянальным — спрыяньне беларускім пісьменьнікам, у прыватнасьці пастаноўцы ў 70-я на сцэне коласаўскага тэатра п’есаў Караткевіча «Званы Віцебска» і «Кастусь Каліноўскі», а таксама стварэньне цэлай сеткі арганізацый ТБМ на Віцебшчыне.
Таварыства беларускай мовы было сэнсам ягонага жыцьця апошніх дзесяцігодзьдзяў. Ён быў сузаснавальнікам (у 1989) ТБМ імя Скарыны, уваходзіў у яго кіраўніцтва, а пасьля выхаду на пэнсію 25 гадоў — чвэрць стагодзьдзя — узначальваў Віцебскую абласную Раду ТБМ. Папрасіўся ў адстаўку толькі тады, калі ўжо ў літаральным сэнсе ногі не дазвалялі амаль штодзённа абыходзіць установы з просьбамі ды патрабаваньнямі і езьдзіць у раёны (але застаўся ганаровым старшынём аж да моманту ліквідацыі ТБМ)», — напісаў пра бацьку Сяргей Навумчык.
Форум