У верасьні беларускія ўлады абвесьцілі, што ў краіне створаць сумесную з Расеяй групоўку войскаў. Прычына — «неабходнасьць супрацьстаяць агрэсіўным намерам NATO і забясьпечваць абароназдольнасьць». Неўзабаве пасьля гэтага ў Беларусь пачалі прыбываць эшалёны з расейскімі вайскоўцамі і тэхнікай, пераважна тэнтаванымі «КамАЗамі» для перавозкі салдат.
Дакладная колькасьць расейцаў, якія прыбылі ў Беларусь, невядомая. Паводле ўкраінскай выведкі, яна можа складаць да 20 тысяч чалавек. Іншыя крыніцы гавораць пра 3200 чалавек. На апублікаваных беларускім Мінабароны здымках з сустрэчы расейскіх эшалёнаў відаць, што расейцы прыяжджаюць бязь цяжкай тэхнікі (танкаў і браняваных машын пяхоты). Гэта пакуль выключае іх удзел у хуткім наступе на Ўкраіну зь беларускай тэрыторыі. Тым часам з самой Беларусі танкі і іншую бранятэхніку разам з боепрыпасамі актыўна вывозяць у Расею.
Тысячы тон боепрыпасаў
Інфармацыя пра тое, што са складоў Мінабароны Рэспублікі Беларусь у Расею вывозяць боепрыпасы, пачала зьяўляцца адначасова з адыходам расейскіх войскаў з поўначы Украіны праз тэрыторыю Беларусі. У канцы кастрычніка праект «Беларускі Гаюн» са спасылкай на крыніцы ў «Беларускай чыгунцы» паведаміў, што з сакавіка па верасень 2022 году з Беларусі ў Расею чыгуначным транспартам вывезьлі звыш 65 тысяч тон боепрыпасаў. Як сьцьвярджае «Гаюн», узбраеньне адгружалі прыкладна з 20 чыгуначных станцый, разьмешчаных па ўсёй краіне.
Больш за ўсё боепрыпасаў адправілі зь Беларусі ў Расею са станцыі Добруш — 21 549 тон. Вялікія пагрузкі былі таксама ў Броннай гары, Асіповічах і Рэчыцы. Крыніцы ў чыгунцы не паведамляюць, былі гэта тыя боепрыпасы, якія расейцы маглі прывезьці ў Беларусь у студзені і лютым, альбо яны ад пачатку належалі беларускай арміі. Аднак сярод станцый, зь якіх, паводле «Гаюна», вялася адпраўка ўзбраеньня ў Расею, ёсьць і такія, дзе расейскіх вайскоўцаў не заўважалі — Ліда, Заслонава, Берасьце-Ўсходняе. Паводле паведамленьняў чыгуначнікаў, адгрузкі боепрыпасаў у Расею зь Беларусі працягваюцца.
Сотня танкаў і бронемашыны пяхоты
Пра тое, што Беларусь можа перадаваць Расеі ня толькі боепрыпасы, але і браняваныя машыны пяхоты (БМП), а таксама танкі, паведаміла 3 лістапада Мінабароны Вялікай Брытаніі падчас аднаго са сваіх штодзённых аглядаў. У зводцы гаворыцца аб прыкладна 100 танках, якія зь Беларусі перавезьлі ў зону баявых дзеяньняў.
На карысьць гэтага сьведчаць відавочцы, якія бачылі перавозку беларускіх танкаў на станцыі Орша ў бок Расеі. 9 кастрычніка тэлеграм-канал «Супернова-Плюс» (@supernova_plus) апублікаваў відэа з адным з такіх эшалёнаў. На кароткім роліку можна налічыць 12 танкаў Т-72А. Гэта адна зь першых вэрсій самага распаўсюджанага савецкага танка, які застаецца на ўзбраеньні ў Беларусі, Расеі і ва Ўкраіне. Пры гэтым Т-72А, які выпускалі ў першай палове 1980-х гадоў, лічыцца састарэлым, яго няма ў танкавых частках Беларусі, якая выкарыстоўвае больш сучасныя Т-72Б.
Паводле крыніц у «Беларускай чыгунцы» і тэлеграм-канала чыгуначнікаў, эшалёны зь беларускімі танкамі і іншай бранятэхнікай пачынаюць свой шлях на станцыі Ўрэчча ў Любанскім раёне. Затым праз Оршу, Смаленск, Бранск і Курск трапляюць на расейскую станцыю Валаконаўка, якая разьмешчаная на расейска-ўкраінскай мяжы.
На карысьць вэрсіі аб тым, што Беларусь перадае Расеі свае старыя танкі, якія ўжо ня будуць выкарыстоўвацца ў дзейнай арміі, сьведчыць тое, што побач са станцыяй Урэчча разьмешчана 969-я база рэзэрву танкаў Міністэрства абароны Беларусі. На ёй акурат захоўваецца старая бранятэхніка, а таксама тэхніка, якая знаходзіцца на кансэрвацыі.
Паводле праекту «Беларускі Гаюн», Беларусь перадае Расеі ня толькі танкі, але і іншую тэхніку: бронемашыны пяхоты (як мінімум 20 штук), а таксама вайсковыя грузавікі «Ўрал» савецкай вытворчасьці.
«Танкі накіроўваюцца на мадэрнізацыю»
20 кастрычніка Мінабароны Беларусі патлумачыла перавозку танкаў і іншай тэхнікі зь Беларусі ў Расею тым, што яе неабходна мадэрнізаваць. Пра гэта афіцыйнаму тэлеграм-каналу беларускага Мінабароны расказаў палкоўнік Сяргей Сахарук.
«У цяперашні час вызваленыя ўзоры ўзбраеньня і вайсковай тэхнікі ў рамках Дзяржаўнай праграмы ўзбраеньня і ў адпаведнасьці з раней дасягнутымі з расейскім бокам дамоўленасьцямі накіроўваюцца на прадпрыемствы прамысловасьці для мадэрнізацыі, у тым ліку Расейскай Фэдэрацыі, — сказаў Сахарук. — Па завяршэньні мадэрнізацыі гэтыя ўзоры будуць пастаўлены як у дзейныя злучэньні і воінскія часткі, так і прызначаныя для забесьпячэньня рэзэрвовых фармаваньняў».
Аднак у Расеі не займаюцца мадэрнізацыяй танкаў Т-72А, там іх таксама даўно няма на ўзбраеньні. Паводле Мінабароны Вялікай Брытаніі, беларуская бранятэхніка і боепрыпасы могуць быць выкарыстаныя Расеяй для кампэнсацыі вялікіх стратаў, якія армія РФ ужо мае ва Ўкраіне.
Паводле выданьняў The Wall Street Journal i The New Yourk Times, Украіна захапіла ў Расеі танкаў і бранятэхнікі больш, чым сумарна атрымала ад заходніх саюзьнікаў у якасьці вайсковай дапамогі. Паводле выданьня The Insider, у выпадку працягу актыўных баявых дзеяньняў ва Ўкраіне да канца 2022 году Расея можа застацца фактычна бязь цяжкіх узбраеньняў і боепрыпасаў.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам.
- Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы бамбяць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
