У верасьні беларускія ўлады абвесьцілі, што ў краіне створаць сумесную з Расеяй групоўку войскаў. Прычына — «неабходнасьць супрацьстаяць агрэсіўным намерам NATO і забясьпечваць абароназдольнасьць». Неўзабаве пасьля гэтага ў Беларусь пачалі прыбываць эшалёны з расейскімі вайскоўцамі і тэхнікай, пераважна тэнтаванымі «КамАЗамі» для перавозкі салдат.
Дакладная колькасьць расейцаў, якія прыбылі ў Беларусь, невядомая. Паводле ўкраінскай выведкі, яна можа складаць да 20 тысяч чалавек. Іншыя крыніцы гавораць пра 3200 чалавек. На апублікаваных беларускім Мінабароны здымках з сустрэчы расейскіх эшалёнаў відаць, што расейцы прыяжджаюць бязь цяжкай тэхнікі (танкаў і браняваных машын пяхоты). Гэта пакуль выключае іх удзел у хуткім наступе на Ўкраіну зь беларускай тэрыторыі. Тым часам з самой Беларусі танкі і іншую бранятэхніку разам з боепрыпасамі актыўна вывозяць у Расею.
Тысячы тон боепрыпасаў
Інфармацыя пра тое, што са складоў Мінабароны Рэспублікі Беларусь у Расею вывозяць боепрыпасы, пачала зьяўляцца адначасова з адыходам расейскіх войскаў з поўначы Украіны праз тэрыторыю Беларусі. У канцы кастрычніка праект «Беларускі Гаюн» са спасылкай на крыніцы ў «Беларускай чыгунцы» паведаміў, што з сакавіка па верасень 2022 году з Беларусі ў Расею чыгуначным транспартам вывезьлі звыш 65 тысяч тон боепрыпасаў. Як сьцьвярджае «Гаюн», узбраеньне адгружалі прыкладна з 20 чыгуначных станцый, разьмешчаных па ўсёй краіне.
Больш за ўсё боепрыпасаў адправілі зь Беларусі ў Расею са станцыі Добруш — 21 549 тон. Вялікія пагрузкі былі таксама ў Броннай гары, Асіповічах і Рэчыцы. Крыніцы ў чыгунцы не паведамляюць, былі гэта тыя боепрыпасы, якія расейцы маглі прывезьці ў Беларусь у студзені і лютым, альбо яны ад пачатку належалі беларускай арміі. Аднак сярод станцый, зь якіх, паводле «Гаюна», вялася адпраўка ўзбраеньня ў Расею, ёсьць і такія, дзе расейскіх вайскоўцаў не заўважалі — Ліда, Заслонава, Берасьце-Ўсходняе. Паводле паведамленьняў чыгуначнікаў, адгрузкі боепрыпасаў у Расею зь Беларусі працягваюцца.
Сотня танкаў і бронемашыны пяхоты
Пра тое, што Беларусь можа перадаваць Расеі ня толькі боепрыпасы, але і браняваныя машыны пяхоты (БМП), а таксама танкі, паведаміла 3 лістапада Мінабароны Вялікай Брытаніі падчас аднаго са сваіх штодзённых аглядаў. У зводцы гаворыцца аб прыкладна 100 танках, якія зь Беларусі перавезьлі ў зону баявых дзеяньняў.
На карысьць гэтага сьведчаць відавочцы, якія бачылі перавозку беларускіх танкаў на станцыі Орша ў бок Расеі. 9 кастрычніка тэлеграм-канал «Супернова-Плюс» (@supernova_plus) апублікаваў відэа з адным з такіх эшалёнаў. На кароткім роліку можна налічыць 12 танкаў Т-72А. Гэта адна зь першых вэрсій самага распаўсюджанага савецкага танка, які застаецца на ўзбраеньні ў Беларусі, Расеі і ва Ўкраіне. Пры гэтым Т-72А, які выпускалі ў першай палове 1980-х гадоў, лічыцца састарэлым, яго няма ў танкавых частках Беларусі, якая выкарыстоўвае больш сучасныя Т-72Б.
Паводле крыніц у «Беларускай чыгунцы» і тэлеграм-канала чыгуначнікаў, эшалёны зь беларускімі танкамі і іншай бранятэхнікай пачынаюць свой шлях на станцыі Ўрэчча ў Любанскім раёне. Затым праз Оршу, Смаленск, Бранск і Курск трапляюць на расейскую станцыю Валаконаўка, якая разьмешчаная на расейска-ўкраінскай мяжы.
На карысьць вэрсіі аб тым, што Беларусь перадае Расеі свае старыя танкі, якія ўжо ня будуць выкарыстоўвацца ў дзейнай арміі, сьведчыць тое, што побач са станцыяй Урэчча разьмешчана 969-я база рэзэрву танкаў Міністэрства абароны Беларусі. На ёй акурат захоўваецца старая бранятэхніка, а таксама тэхніка, якая знаходзіцца на кансэрвацыі.
Паводле праекту «Беларускі Гаюн», Беларусь перадае Расеі ня толькі танкі, але і іншую тэхніку: бронемашыны пяхоты (як мінімум 20 штук), а таксама вайсковыя грузавікі «Ўрал» савецкай вытворчасьці.
«Танкі накіроўваюцца на мадэрнізацыю»
20 кастрычніка Мінабароны Беларусі патлумачыла перавозку танкаў і іншай тэхнікі зь Беларусі ў Расею тым, што яе неабходна мадэрнізаваць. Пра гэта афіцыйнаму тэлеграм-каналу беларускага Мінабароны расказаў палкоўнік Сяргей Сахарук.
«У цяперашні час вызваленыя ўзоры ўзбраеньня і вайсковай тэхнікі ў рамках Дзяржаўнай праграмы ўзбраеньня і ў адпаведнасьці з раней дасягнутымі з расейскім бокам дамоўленасьцямі накіроўваюцца на прадпрыемствы прамысловасьці для мадэрнізацыі, у тым ліку Расейскай Фэдэрацыі, — сказаў Сахарук. — Па завяршэньні мадэрнізацыі гэтыя ўзоры будуць пастаўлены як у дзейныя злучэньні і воінскія часткі, так і прызначаныя для забесьпячэньня рэзэрвовых фармаваньняў».
Аднак у Расеі не займаюцца мадэрнізацыяй танкаў Т-72А, там іх таксама даўно няма на ўзбраеньні. Паводле Мінабароны Вялікай Брытаніі, беларуская бранятэхніка і боепрыпасы могуць быць выкарыстаныя Расеяй для кампэнсацыі вялікіх стратаў, якія армія РФ ужо мае ва Ўкраіне.
Паводле выданьняў The Wall Street Journal i The New Yourk Times, Украіна захапіла ў Расеі танкаў і бранятэхнікі больш, чым сумарна атрымала ад заходніх саюзьнікаў у якасьці вайсковай дапамогі. Паводле выданьня The Insider, у выпадку працягу актыўных баявых дзеяньняў ва Ўкраіне да канца 2022 году Расея можа застацца фактычна бязь цяжкіх узбраеньняў і боепрыпасаў.
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
