Яўген Магаліф, які выехаў зь Беларусі ў ЗША ў 1990 годзе, расказаў Свабодзе пра тое, як нарадзілася і ажыцьцявілася ідэя запісу «Ўкраінскага папуры», якім і ён, і выканаўцы-флейтысты засьведчылі сваё стаўленьне да расейскай агрэсіі і выказаліся за ўсталяваньне міру ва Ўкраіне.
«„Украінскае папуры“ — мая апошняя праца, зьвязаная з Украінай, — расказвае Яўген Магаліф. — У ёй тры вялікія сэкцыі, усе яны злучаныя тэмай „Щедрика“: „Ніч яка місячна“, „Ой, дівчино, шумить гай“ і „Чорнії брови, карії очі“. На кожную з гэтых тэмаў я напісаў па варыяцыі. Ва „Ўкраінскім папуры“ тры партыі флейтаў, кожную зь якіх мы разьмеркавалі пароўну паміж удзельнікамі запісу».
Як выглядала «тэхналёгія» запісу гэтай кампазыцыі музыкамі, якія ніколі не сабраліся ў адным месцы?
«Я паслаў кожнаму флейтысту ноты і свой акампанэмэнт, — тлумачыць спадар Магаліф. — І сказаў, якую партыю яму граць. Там тры партыі флейты. Удзел бяруць прыблізна 30 чалавек з больш чым 20 краінаў сьвету. Яны дыстанцыйна запісалі кожны сваю партыю і прыслалі мне відэа з запісам. Гэткім чынам выпала 8–10 флейтаў на кожную партыю. Потым відэаінжынэр у Нямеччыне ўсе гэтыя відэа сабраў і змантажаваў у адно. Кожны з выканаўцаў атрымаў на агульным відэа свой „квадрацік“».
У міжнародным музычным сьвеце прозьвішча Яўгена Магаліфа як кампазытара музыкі для флейты добра вядомае. Таму ў яго не было праблемаў сабраць рэпрэзэнтатыўную кампанію флейтыстаў з Амэрыкі і Эўропы для запісу «Ўкраінскага папуры»:
«У праекце выступаюць вядомыя флейтысты. Напрыклад, джазавая флейтыстка з Алабамы Кім Скот (Kim Scott), якая ўжо колькі гадоў займае топавае месца ў чартах Billboard у сваім музычным жанры — smooth jazz. Або першая флейтыстка Каралеўскага філярманічнага аркестру ў Лёндане Эмэр Макдона (Emer McDonough). Выступаюць таксама флейтысты-прафэсары і іхныя студэнты, якія толькі пачынаюць музычную кар’еру, але ўжо сталі ляўрэатамі міжнародных конкурсаў. Ёсьць пяць флейтыстаў-украінцаў. Усе яны вельмі задаволеныя, што мы зрабілі такі праект. Бо ўсе яны лічаць, што мастацтва і музыка могуць дапамагчы ўсталяваньню міру. Я ў гэта таксама веру».
Сярод краін паходжаньня флейтыстаў, якія ўзялі ўдзел у запісе «Ўкраінскага папуры», ЗША, Ірляндыя, Беларусь, Украіна, Польшча, Нямеччына, Італія, Швайцарыя, Францыя, Бэльгія.
Ідэю дыстанцыйнага запісу запрапанаваў Яўгену Магаліфу прафэсар Ульрых Мюлер-Доплер (Ulrich Müller-Doppler) зь Нямеччыны, які, на жаль, перад самім запісам захварэў і апынуўся ў шпіталі, таму ня змог узяць удзелу ў праекце.
«Я маю адрасы і кантакты трох тысяч флейтыстаў па ўсім сьвеце, але на пачатку я запрасіў толькі 15. Наступных 15 прапанавалі мне ўзяць у праект людзі з пачатковай пятнаццаткі, і я ня мог адмовіцца, — кажа Яўген Магаліф. — Усе флейтысты захопленыя гэтым праектам. Асноўны флейтыст, прафэсар Ульрых Доплер, які прапанаваў мне гэтую ідэю, на жаль, цяпер у шпіталі з ковідам. Я да апошняга дня меў надзею, што ён паправіцца і зможа ўзяць удзел у запісе. Гэтая ідэя, дарэчы, дапамагла мне і маёй жонцы выйсьці з дэпрэсіі, у якой мы апынуліся пасьля 24 лютага, калі Расея напала на Ўкраіну. Я напісаў гэтую п’есу за два дні. Яна ўсім вельмі спадабалася. І ніхто: ні я, ні выканаўцы ніякіх грошай за не бяром. Запіс распаўсюджваецца бясплатна».
Яўген Магаліф быў у Беларусі кампазытарам папулярных песень, калі ў 1990 годзе зьехаў на сталае жыцьцё ў ЗША. У Беларусі ён, сярод іншага, пісаў песьні для Лявона Барткевіча зь «Песьняроў». У 1992 годзе разам з Данчыкам (Багданам Андрусышыным) ён запісаў вядомы ўсім беларускім мэляманам альбом «Мы яшчэ сустрэнемся». Пісаць у клясычным стылі ён пачаў ужо ў нашым стагодзьдзі.
У 2016 годзе ў міжнародным продажы зьявіўся дыск Яўгена Магаліфа зь ягонымі кампазыцыямі ў клясычным стылі пад назвай «Colibri». Дыск адразу заўважылі і высока ацанілі, і з таго часу імя Яўгена Магаліфа ў сьвеце музыкі для флейты стала добра вядомае. Дарэчы, запіс гэтага дыску быў таксама «міжнароднай акцыяй», зьвязанай з Украінай. Вось што кампазытар сказаў Свабодзе ў верасьні 2016 году:
«Мы шукалі аркестар у Бразыліі, у Літве, у Расеі, у Беларусі. І раптам мне кажуць, што ў Днепрапятроўску ва Ўкраіне ёсьць вельмі добры аркестар і дырыжор Натальля Панамарчук. І я прыгадаў, што гэтую жанчыну я сустрэў і гаварыў зь ёю некалькі гадоў таму. Яна з задавальненьнем згадзілася запісаць мой дыск. І яна, і дырэктар філярмоніі ў Днепрапятроўску пайшлі нам насустрач. Яны зрабілі нам усе ўмовы, каб быў добры запіс, і яны яшчэ прапанавалі мне зрабіць мой аўтарскі канцэрт у залі філярмоніі. Як у запісе, так і ў канцэрце выступалі артысты зь пяці розных краінаў».
Цяпер Яўген Магаліф дадае:
«Я нарадзіўся ў СССР, у Беларусі, але ўжо больш за трыццаць гадоў жыву ў ЗША. Ува мне цячэ чвэрць расейскай крыві і ні кроплі ўкраінскай. Але мае сувязі з Украінай заўсёды былі вельмі моцныя. У дзяцінстве і юнацтве я часта бываў у родных у Роўне, наведваў Трускавец, Львоў, Кіеў, Адэсу. Стаўшы кампазытарам, я завёў шмат прафэсійных сувязяў з выканаўцамі ва Ўкраіне. Мае творы выконваюць у многіх гарадах краіны: Кіеў, Запарожжа, Харкаў, Нікалаеў і інш. Два мае аўтарскія канцэрты прайшлі ў філярмоніі Днепрапятроўску (цяпер горад Дніпро) у 2016 і 2017 гг. Цікава, што першы канцэрт быў названы „Канцэртам за мір“ і ў ім удзельнічалі музыканты пяці краін. Яшчэ ў 1989-м украінскі дуэт з Крымскай філярмоніі „Ліза і Аляксандар“ выконвалі маю песьню на беларускай мове, а затым яны папрасілі ўкраінскага паэта перакласьці яе на ўкраінскую».
Вайна Расеі супраць Украіны
- А 5-й гадзіне раніцы 24 лютага 2022 году кіраўнік Расеі Ўладзімір Пуцін заявіў пра пачатак ваеннай апэрацыі супраць Украіны на Данбасе па просьбе груповак «ДНР» і «ЛНР». 21 лютага падчас тэлезвароту да расейцаў Пуцін назваў так званыя «ДНР» і «ЛНР» незалежнымі дзяржавамі ў межах абласьцей. 22 лютага Савет Фэдэрацыі ратыфікаваў гэтае рашэньне.
- Расейскія войскі атакавалі ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, выкарыстоўваючы лётнішчы, базы і дарогі. Прадстаўнікі рэжыму Лукашэнкі апраўдваюць вайну, яго праціўнікі лічаць тэрыторыю Беларусі акупаванай, многія заклікаюць да супраціву расейскім захопнікам. Насуперак заявам Пуціна пра атакі выключна на вайсковыя аб'екты, расейцы пачалі бамбаваць школы, дзіцячыя садкі і жылыя кварталы ўкраінскіх гарадоў.
- 2 красавіка 2022 году, пасьля вызваленьня гораду Буча пад Кіевам, фотакарэспандэнты апублікавалі дзясяткі фотаздымкаў, на якіх відаць сотні нябожчыкаў, ахвяр масавых забойстваў, учыненых расейскімі войскамі. Многія пахаваныя ў стыхійных брацкіх магілах. Вялікія разбурэньні прынесла расейская акупацыя і Барадзянцы.
- З 24 лютага Расея захапіла толькі адзін абласны цэнтар — Херсон. Расейскія войскі адступілі зь яго і з правабярэжнай часткі Херсонскай вобласьці ў лістападзе 2022 году. Горад быў акупаваны расейскімі войскамі ў першыя дні вайны фактычна без баёў. Увосень 2022 году ўкраінскія войскі правялі маштабны контранаступ, у выніку якога расейскія сілы пакінулі большасьць сваіх пазыцый у Харкаўскай вобласьці.
- Нягледзячы на першапачатковыя заявы Пуціна пра тое, што акупацыя ўкраінскіх тэрыторыяў не ўваходзіць у пляны ўварваньня, 30 верасьня 2022 году была абвешчана анэксія чатырох вобласьцяў Украіны (Данецкай, Запароскай, Луганскай і Херсонскай), у тым ліку і тэрыторыяў, якія Расея не кантралявала.
- 21 верасьня 2022 году Пуцін заявіў пра мабілізацыю ў Расеі. Пасьля гэтай заявы тысячы расейцаў накіраваліся на памежныя пункты і пачалі выяжджаць у Грузію, Казахстан, Армэнію, Манголію, Фінляндыю і іншыя краіны. У самой Расеі праціўнікі вайны падпалілі некалькі вайсковых камісарыятаў.
- У 2023 годзе Лукашэнка і Пуцін заявілі пра разьмяшчэньне ў Беларусі расейскай ядзернай зброі. 13 чэрвеня Лукашэнка сказаў, што частка ядзернай зброі ўжо дастаўлена з РФ у Беларусь. 16 чэрвеня Пуцін таксама заявіў, што першыя ядзерныя зарады ўжо дастаўленыя на тэрыторыю Беларусі, а астатнюю частку перамесьцяць «да канца лета або да канца году».
- 3 верасьня ўкраінскі брыгадны генэрал Аляксандар Тарнаўскі заявіў, што Ўзброеныя сілы Ўкраіны прарвалі першую лінію абароны на запароскім кірунку, на якую расейцы выдаткавалі больш за ўсё рэсурсаў.
- У канцы 2023 і на пачатку 2024 расейцы працягвалі масавыя абстрэлы ўкраінскіх гарадоў: Дніпры, Кіеве, Харкаве, Адэсе і іншых месцах дзясяткі людзей загінулі і атрымалі раненьні. Украінскі бок у адказ абстрэльваў расейскі Белгарад, некалькі чалавек загінулі. Узброеныя сілы дзьвюх краін рэгулярна атакуюць падкантрольныя адна адной тэрыторыі бесьпілётнікамі.
- Агулам з пачатку 2024 году ўкраінскія дроны пашкодзілі 18 расейскіх НПЗ, што прывяло да скарачэньня вытворчасьці амаль на 14%. У сакавіку былі атакаваныя такія абʼекты, як Разанскі НПЗ «Раснафты» і завод «Лукойла» ў Кстове ў Ніжагародскай вобласьці. Абодва ўваходзяць у топ-10 найбуйнейшых НПЗ Расеі і забясьпечваюць бэнзінам Маскву.
- 6 жніўня 2024 году Ўкраіна пачала апэрацыю ў Курскай вобласьці. 19 жніўня прэзыдэнт Украіны Ўладзімір Зяленскі заявіў, што пад кантролем Украіны ў ходзе апэрацыі Ўзброеных сілаў Украіны знаходзяцца 92 паселішчы Курскай вобласьці Расеі. Галоўнакамандуючы Ўзброенымі сіламі Ўкраіны Аляксандар Сырскі ўдакладніў, што такіх населеных пунктаў 82. Улады Ўкраіны заявілі пра стварэньне ваенных камэндатураў і арганізацыі перадачы «гуманітарнай дапамогі ў населеныя пункты, якія знаходзяцца пад кантролем Украіны». Экспэрты Інстытуту вывучэньня вайны, прааналізаваўшы заявы і відэаматэрыялы з геалякацыяй, выказалі меркаваньне, што Ўкраіна кантралюе ў Курскай вобласьці ня ўсю тэрыторыю ў заяўленых межах прасоўваньня.
- 16-18 жніўня ўкраінскія сілы падарвалі тры масты, якія мелі стратэгічнае значэньне для матэрыяльна-тэхнічнага забесьпячэньня групоўкі расейскіх войскаў ва Ўкраіне і вайсковай авіяцыі, якая базуецца ў Курскай вобласьці.
- 17 лістапада Джо Байдэн зьняў абмежаваньні на нанясеньне ўдараў амэрыканскай дальнабойнай зброяй па тэрыторыі Расеі.
- З прыходам да ўлады ў ЗША Дональда Трампа рэзка актывізавалася тэма магчымых мірных перамоваў. Прэзыдэнт ЗША абнавіў свае патрабаваньні да эўрапейскіх краінаў-сяброў NATO павялічваць выдаткі на абарону. Таксама палітык заявіў, што хоча, каб Украіна дала Злучаным Штатам кантроль за сваімі радовішчамі рэдказямельных выкапняў у абмен на фінансавую падтрымку яе ваенных дзеяньняў супраць Расеі.
- У ноч на 14 лютага Расея бесьпілётнікам атакавала Чарнобыльскую АЭС, на саркафагу над разбураным у 1986-м пры чарнобыльскай катастрофе энэргаблёку пачаўся пажар, які ня могуць патушыць некалькі дзён.
- 12 лютага 2025 Трамп пагутарыў па тэлефоне з Пуціным, і 18 лютага 2025 году ў Эр-Рыядзе (Саудаўская Арабія) пачалася двухбаковая сустрэча з удзелам дзяржаўнага сакратара ЗША Марка Рубіё і кіраўніка МЗС Расеі Сяргея Лаўрова. Украіна на перамовы не запрошаная. Перад гэтым у Мюнхэне (Нямеччына) і Парыжы (Францыя) адбыліся, адпаведна, канфэрэнцыя па бясьпецы і саміт вядучых краінаў ЭЗ, але на іх так і ня выпрацавалі пляну доўгатэрміновай падтрымкі Ўкраіны. Акрамя таго, Вугоршчына — сябра Эўразьвязу, NATO і пры гэтым ляяльная да Расеі — дыстанцыявалася ад абмеркаваньня далейшай вайсковай дапамогі Кіеву, абвінаваціўшы іншыя краіны ў падбухторваньні далейшай вайны.
- Незалежная праверка інфармацыі пра ваенныя дзеяньні, якую даюць афіцыйныя асобы розных бакоў, не заўсёды магчымая.
