53-гадовую Валерыю Касьцюгову затрымалі 30 чэрвеня 2021 году. На яе завялі крымінальную справу па першай частцы 357-га артыкула («Змова або іншыя дзеяньні, учыненыя з мэтай захопу дзяржаўнай улады»), 6-й частцы 16-га артыкула («Саўдзел у злачынстве») і 3-й частцы 361-га артыкула («Заклікі да дзеяньняў, накіраваных на шкоду зьнешняй бясьпецы Беларусі, яе сувэрэнітэту, тэрытарыяльнай недатыкальнасьці, нацыянальнай бясьпецы і абараназдольнасьці»).
Дэталі справы не разгалошваюцца, адвакат пад падпіскай аб невыдаваньні
«Адзінае, што я магу даведацца, гэта пра дату суду, — кажа дачка палітзьняволенай Настасься Касьцюгова. — Але пакуль пра суд гаворкі няма».
Паводле дачкі, настрой у маці бадзёры, умовы ў СІЗА цярпімыя, перадачы для яе прымаюць.
«Просіць перадаць розную ежу, часам нешта для догляду, накшталт крэмаў, просіць духмяніць лісты. Сукамэрніцы тыя ж у асноўным, сярод іх гендырэктар Tut.by Людміла Чэкіна», — кажа Настасься.
Сваякі, муж і бацька, даўно спадзяюцца на сустрэчу з Валерыяй Касьцюговай, аднак пакуль сустрэчы не дазваляюць.
«Ну, і нават калі б дазвалялі, мне гэта ўсё роўна ня сьвеціць, — кажа Настасься, якая працуе ў офісе Сьвятланы Ціханоўскай. — Хіба што калі я прыеду ў Беларусь і мы выпадкова сустрэнемся ў турме».
8 сьнежня, ужо пасьля выхаду гэтай публікацыі, стала вядома пра сьмерць бацькі Валерыі.
Як Настасься ставіцца да справы, заведзенай на маці?
«Я ня думаю, што тут можа быць нейкі асаблівы камэнтар. Зараз вось так сядзяць тысячы людзей, якія ў турме, каб закрыць нечыя справаздачы па лоўлі так званых „здраднікаў“», — кажа суразмоўца.
Аналітычныя праекты, якія раней вяла Валерыя Касьцюгова, цяпер працягваюць яе калегі.
«Самае галоўнае, што я высьветліла за гэты час: людзі цудоўныя. Яны такія цудоўныя, што проста немагчыма гэта ўсьвядоміць», — напісала Валерыя Касьцюгова ў адным зь лістоў з-за кратаў.
Хто такая Валерыя Касьцюгова
- Валерыя Касьцюгова — заснавальніца і шматгадовая рэдактарка сайта экспэртнай супольнасьці «Наше мнение». Таксама яна рэдактарка і ўкладальніца выданьня «Белорусский ежегодник», кіруе экспэртнай групай маніторынгу «Беларусь в фокусе».
- «Наше мнение» — інтэрнэт-праект, які зьбірае аналітычныя думкі беларускіх і замежных экспэртаў і навукоўцаў. Там друкаваліся амаль усе вядомыя беларускія аналітыкі і палітолягі. Першы выпуск апублікаваны ў 2003 годзе.
- Вядомы ў экспэртным асяродзьдзі «Белорусский ежегодник» быў аналітычным зрэзам таго, што адбывалася ў Беларусі. Паводле сайта nmnby.eu, у сфэры інтарэсаў Валерыі Касьцюговай былі беларуска-расейскія дачыненьні, беларускія партыі і палітычныя арганізацыі.
- Раней Валерыя Касьцюгова працавала журналісткай у «Белорусской деловой газете».
- Экспэрты, зь якімі пагутарыла Свабода, адзначаюць, што пазыцыі Валерыі Касьцюговай былі па-навуковаму стрыманыя і збалянсаваныя, «яна не дазваляла сабе нейкіх публіцыстычных выразаў у бок рэжыму».