Сьцісла
- Нацыянальны інстытут раку прадказаў амаль 10 000 дадатковых сьмерцяў у ЗША толькі ад рака малочнай залозы і тоўстай кішкі на працягу наступных 10 гадоў праз зьвязаныя з пандэміяй затрымкі ў скрынінгу і лячэньні.
- У краінах ЭЗ анкалягічных пацыентаў вакцынавалі ў першую чаргу. Гэта ўразьлівая катэгорыя, і хворых на рак належала вакцынаваць аднымі зь першых.
- На беларускім Нюрнбэрскім працэсе вызначана будзе месца для вінаватых у нялюдзкім экспэрымэнце, які правялі з нашым народам, пакінуўшы яго дэзынфармавалі і неабароненым.
«Рак — адно зь першых паказаньняў для вакцынацыі»
— Ці анкалягічная хвароба зьяўляцца супраць паказаньнем для прышчэпкі ад каранавірусу?
— Гэта адно зь першых паказаньняў для вакцынацыі. Я цяпер знаходжуся ў Чэхіі. У краінах ЭЗ анкалягічных пацыентаў вакцынавалі ў першую чаргу. Гэта ўразьлівая катэгорыя, і хворых на рак належала вакцынаваць аднымі зь першых.
— Якія рызыкі нясе пандэмія Кавід-19 для анкапацыентаў?
— Анкапацыенты апрыёры зьяўляюцца найбольш уразьлівымі перад любой інфэкцыяй і COVID-19 — не выключэньне. Клінічныя дасьледаваньні, якія былі праведзеныя ў сьвеце ў дапрышчэпкавы пэрыяд, паказалі, што каля 60% анкапацыентаў, якія захварэлі на ковід, патрабавалі шпіталізацыі, 30-дзённая лятальнасьць складала 14%, а неспэцыфічныя сьмяротнасьць у некаторых краінах дасягала 30%. Пажылы ўзрост, мужчынскі пол, атлусьценьне, спадарожныя захворваньні, пагаршэньне агульнага стану, гематалягічныя злаякасныя новаўтварэньні і нядаўняя хіміятэрапія былі зьвязаныя з больш цяжкай формай COVID-19. Некаторыя схемы хіміятэрапіі былі зьвязаны з высокай сьмяротнасьцю. Такім чынам, анкалягічны дыягназ зьяўляецца незалежным фактарам рызыкі цяжкай хваробы і сьмерці ад COVID-19.
«Больш чым у паловы пацыентаў, якія атрымлівалі проціпухліннае лячэньне, былі істотныя зьмены ў тэрапіі»
— Як пераносяць каранавірусную інфэкцыю дзеці і падлеткі са злаякаснымі пухлінамі?
— Сярод дзяцей і падлеткаў з анкалягічнымі захворваньнямі і каранавіруснай інфэкцыяй у пятай часткі разьвілося цяжкае або крытычнае захворваньне. Узровень сьмяротнасьці ( 13–28%) быў значна ніжэйшым у параўнаньні з дарослымі, хворымі на рак, аднак ён быў непрапарцыйна высокі ў параўнаньні з 0,01-0,70% сьмяротнасьцю ў групе пэдыятрычных пацыентаў агульнага профілю.
— Як пандэмія паўплывала на дапамогу анкапацыентам?
— Па дадзеных эўрапейскіх дасьледаваньняў, больш чым у паловы пацыентаў, якія атрымлівалі проціпухліннае лячэньне, былі істотныя зьмены ў тэрапіі, уключаючы адмову ад хіміятэрапіі (80,0%), зьніжэньне дозы хіміятэрапіі (13,1%) і адтэрміноўку апэрацыі (6,7%) і прамянёвай тэрапіі (4,1%).
Апытаньне галяндзкіх анкалягічных хворых у рэестры PROFILES падкрэсьлівае ўплыў крызісу COVID-19 на аказаньне дапамогі хворым на рак, пры гэтым прыкладна траціна зь іх паведаміла пра адкладзеную або адмененую тэрапію.
Наколькі крытычнымі акажуцца гэтыя вымушаныя адступленьні ад жорсткага таймінгу, які так важны ў анкалёгіі, пакажа час і далейшыя дасьледаваньні.
«У пэрыяд пандэміі многія віды раку не дыягнастуюцца і ня лечацца»
— Падчас пандэміі COVID-19 колькасьць людзей, якім упершыню быў дыягнаставаны рак, значна зьменшылася. Гэты трэнд заўважаны і ў Беларусі. І гэта не азначае, што раку стала меней, а хутчэй азначае, што людзі не дайшлі да дактароў праз пандэмію. Як пандэмія адбілася на скрынінгу, на дыягностыцы анкалягічных хваробаў?
— Гэтыя трывожныя тэндэнцыі кажуць нам пра тое, што ў пэрыяд пандэміі многія віды раку не дыягнастуюцца і ня лечацца. Колькасьць скрынінгавых тэстаў на рак шыйкі маткі, абадковай і прамой кішкі, малочнай залозы, прастаты і лёгкіх рэзка зьнізілася з прычыны боязі з нагоды COVID-19. Нацыянальны інстытут раку (NCI) прадказаў амаль 10 000 дадатковых сьмерцяў у ЗША толькі ад рака малочнай залозы і тоўстай кішкі на працягу наступных 10 гадоў праз зьвязаныя з пандэміяй затрымкі ў скрынінгу і лячэньні.
Гэта значыць, можна зрабіць выснову, што ў маштабах краіны кожны месяц вымушанай адтэрміноўкі плянавых і скрынінгавых дасьледаваньняў, гэта страчаныя жыцьці, якія можна было захаваць. У краінах ЭЗ масавая вакцынацыя дазволіла грамадзтву вярнуцца да звыклага ладу жыцьця, а анкалягічным пацыентам — да праграмнага лячэньня бязь хібаў у таймінгаў і схемах тэрапіі. А ў Беларусі мы цяпер маем сытуацыю вясны 2020 году.
«Міністэрства аховы здароўя як палітычна ангажаваны інстытут палічыў за лепшае пазбавіцца ад непажаданых і прынцыповых»
— Як вы ацэньваеце ранейшыя і цяперашнія захады Мінздароўя ў справе захадаў засьцярогі?
— Усе высновы варта было зрабіць падчас першай і другой хвалі эпідэміі. Нельга было недаацэньваць небясьпеку інфэкцыі і потым хлусіць аб захворваньні і сьмяротнасьці ад яе, неабходна было ўводзіць карантынныя мерапрыемствы, трэба было даць людзям максымальна шырокі выбар вакцын і забясьпечыць эфэктыўную прамоцыю вакцынацыі. Але Міністэрства аховы здароўя як палітычна ангажаваны інстытут палічыў за лепшае пазбавіцца ад непажаданых і прынцыповых замест таго каб займацца непасрэдным рашэньнем найбольш тэрміновых задачаў.
— Адмаўленьне каранавірусу, адсутнасьць сапраўднай статыстыкі, звальненьне і ад’езд дактароў — якую цану плаціць грамадзтва за ўсё гэта?
— Нядаўна прайшла прававая канфэрэнцыя ў знакавым месцы ў горадзе Нюрнбэрг. Дазволю сабе нагадаць, што па Справе лекараў, якая праходзіў з 9 сьнежня 1946 па 19 ліпеня 1947 году ў рамках Нюрнбэрскага працэсу 23 абвінавачаныя былі прызнаныя вінаватымі. Кожны з абвінавачаных верыў, што нічога супрацьпраўнага не рабіў.
Увесь час пандэміі чыноўнікі Міністэрства аховы здароўя пераконвалі сябе, што касьцямі кладуцца за здароўе нацыі, але лічбы залішняй сьмяротнасьці кажуць самі за сябе. Беларусь на 7 месцы па гэтаму паказчыку ў сьвеце. Беларускае грамадзтва плаціць надзвычайную цану за беспрынцыповасьць і баязьлівасьць сваіх мэнэджэраў, але прапарцыйна расьце і запыт на індывідуальную адказнасьць. На беларускім Нюрнбэрскім працэсе вызначана будзе месца для вінаватых у нялюдзкім экспэрымэнце, які правялі з нашым народам, пакінуўшы яго дэзынфармавалі і неабароненым.
Надзея Пятроўская - Кандыдат мэдычных навук, былая загадчыца аддзяленьня РНПЦ дзіцячай анкалёгіі, гематалёгіі і імуналёгіі Надзея Пятроўская звольнілася пасьля таго, як у РПНЦ, насуперак волі пэрсаналу, зьмянілі кіраўніцтва. За ўдзел у акцыях пратэсту яе каралі штрафам і арыштамі. Надзея Пятроўская прыехала ў Чэхію ў межах урадавай праграмы дапамогі Medevac для беларускіх дактароў, што пацярпелі ад рэпрэсіяў. Па заканчэньні праграмы яна пераехала з Прагі ў Чэскі Крумлаў, дзе працуе анколягам у мясцовым шпіталі.
