«Суд над маладосьцю». Вынесьлі выракі ў «справе студэнтаў»

16 ліпеня судзьдзя Савецкага суду Менску Марына Фёдарава агучыла выракі ў «справе студэнтаў». Усім фігурантам справы прысудзілі па 2,5 года зьняволеньня. 2 гады атрымаў Глеб Фіцнэр, адзіны, хто прызнаў віну. Менавіта столькі запрасілі пракуроры Анастасія Маліка і Раман Чабатароў.

10 студэнтаў, выкладчыцу і выпускніцу прызналі вінаватымі ў арганізацыі студэнцкіх акцый пратэсту і ў злачынстве ў складзе групы. Большасьць з 12 абвінавачаных затрымаў КДБ яшчэ 12 лістапада 2020 году.

Амаль нікога са слухачоў не пусьцілі на абвяшчэньне прысуду — толькі блізкіх сваякоў. Спасылаліся на недахоп месцаў. Таксама ў суд прыехалі паслы Чэхіі, Швэцыі, ЗША і Вялікай Брытаніі, але іх не пусьцілі таксама. У калідоры суду была чарга больш за 50 чалавек.

Звонку стаяць тры мікрааўтобусы з АМАПам, тэрыторыю вакол суду патрулюе міліцыя.

«Суд над маладосьцю» — так яшчэ называюць «справу студэнтаў» — пачаўся 14 траўня і суправаджаўся затрыманьнямі. На працэс у Доме правасудзьдзя на вуліцы Сямашкі ў Менску пускалі толькі па двое сваякоў на аднаго абвінавачанага — больш нібыта няма месцаў.

Каго асудзілі

На лаве падсудных былі 12 чалавек:

• Марыя Каленік, студэнтка БДАМ;
• Ксенія Сырамалот, студэнтка БДУ;
• Кася Будзько, студэнтка БДПУ;
• Ягор Канецкі, студэнт БДУ;
• Глеб Фіцнэр, студэнт МДЛУ;
• Ільля Трахтэнберг, студэнт БДУ;
• Вікторыя Гранкоўская, студэнтка БНТУ;
• Анастасія Булыбенка, студэнтка БНТУ;
• Яна Арабейка, студэнтка БДПУ;
• Вольга Філатчанкава, выкладчыца БДУІР;
• Алана Гебрэмарыям, выпускніца БДМУ, сябра Каардынацыйнай рады, прадстаўніца Ціханоўскай у справах моладзі і студэнтаў;
• Тацяна Якельчык, студэнтка мэхмату БДУ.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА:

«Я беларуска і маю права на свабоду думкі». Што казалі фігуранты «справы студэнтаў» у апошнім слове

У чым вінавацілі

Падсудных абвінавацілі ў змове, ажыцьцяўленьні злачынства групай асобаў і арганізацыі і падрыхтоўцы дзеяньняў, што груба парушаюць грамадзкі парадак, альбо актыўным удзеле ў іх (ч. 2 арт. 17 і ч. 1 арт. 342 КК, максымальнае пакараньне — да 3 гадоў пазбаўленьня волі).

З 1 верасьня да канца 2020 году ў менскіх ВНУ амаль штодня праходзілі акцыі салідарнасьці. Студэнты і выкладчыкі зьбіраліся ўнутры будынкаў (на лесьвічных пралётах, у холах), а таксама каля ўваходаў у навучальныя ўстановы. Яны запісвалі відэазвароты, сьпявалі песьні, пляскалі або стаялі моўчкі зь бел-чырвона-белымі сьцягамі і плякатамі супраць фальсыфікацыі вынікаў прэзыдэнцкіх выбараў і гвалту сілавікоў.

Сама меней сто студэнтаў розных ВНУ адлічылі, крымінальныя справы, паводле Задзіночаньня беларускіх студэнтаў, завялі сама меней на 40 студэнтаў.

Усіх фігурантаў праваабаронцы прызналі палітычнымі вязьнямі.

Віну пры гэтым прызнаў толькі Глеб Фіцнер, астатнія фігуранты справы катэгарычна адмаўляюць абвінавачаньні і настойваюць на сваёй невінаватасьці.

Што падсудныя казалі на слуханьнях

Марыя Каленік

Студэнтка Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў Марыя Каленік у сваім апошнім слове гаварыла пра Беларусь, яе будучыню, і пра тое, як яе выхоўвалі ў любові да сваёй краіны. Яна адзначыла, што 8 месяцаў знаходзілася ў зьняволеньні разам зь людзьмі, якія «таксама пацярпелі за выказваньне сваёй пазыцыі». Таксама яна заявіла, што «ня можа прызнаць віну», як і яе паплечнікі.

Ксенія Сырамалот

Падчас судовых слуханьняў студэнтка філязофскага факультэту БДУ Ксенія Сырамалот падкрэсьлівала, што ў словах пра Канстытуцыю, сказаных у відэазвароце, які сілавікі лічаць адным з актаў крымінальнай справы, няма нічога кепскага. У відэа, паводле яе, дэкляраваліся канстытуцыйныя каштоўнасьці.

Кася Будзько

Актывістка Задзіночаньня беларускіх студэнтаў Кася Будзько вельмі хвалявалася перад апошнім словам, таму чытала з паперы. Яна адзначыла, што беларускае грамадзтва дагэтуль баіцца праблем, заплюшчваючы вочы на відавочныя выпадкі парушэньня сваіх правоў у спадзеве неяк ператрываць цяжкасьці і пазьбегнуць пагаршэньня сытуацыі. На думку Будзько, гэта марны шлях. Студэнтка ўпэўненая, што салідарнасьць беларусаў абавязкова дасьць плён.

Ягор Канецкі

На першым допыце ў КДБ Ягор Канецкі прызнаваў віну ў выстаўленым абвінавачаньні і абяцаў «у далейшым супрацоўнічаць са сьледзтвам». Аднак ужо падчас наступнага допыту Ягор віны ў арганізацыі несанкцыянаваных акцый на факультэце не прызнаў. Таксама адмаўляў, што быў знаёмы з асобнымі фігурантамі справы, у прыватнасьці зь Філатчанкавай і Гебрэмарыям, пасьлядоўна не прызнаваў віны ў «арганізацыі беспарадкаў». Студэнт біялягічнага факультэту адмовіўся ад апошняга слова.

Глеб Фіцнер

Студэнт лінгвістычнага профілю Глеб Фіцнер заявіў, што раскайваецца і абяцае не парушаць закону. Ён адзіны, хто цалкам прызнаў віну.

Ільля Трахтэнбэрг

«Хай бы знайшлі хоць аднаго студэнта, які пайшоў на акцыю пад уплывам маіх допісаў», — так адлічаны з БДУ і пасаджаны ў турму студэнт Ільля Трахтэнбэрг адрэагаваў на закіды КДБ. Ён ня бачыў сваёй віны ні ў чым з прад’яўленага і выказаў упэўненасьць, што, незалежна ад прысуду, застанецца свабодным чалавекам. Крымінальную справу Трахтэнбэрг назваў выключна палітычна матываванай, падобныя перакананьні выказвалі і іншыя падсудныя.

Вікторыя Гранкоўская

Адну з найлепшых студэнтак БНТУ Вікторыю Гранкоўскую адлічылі з унівэрсытэту, хаця да свайго арышту яна атрымлівала падвышаную стыпэндыю. На апошнім слове яна гаварыла празь сьлёзы, згадаўшы бабулю, якая вучыла яе не мірыцца з прыніжэньнем. Таксама яна ўспомніла сваё затрыманьне 1 верасьня, калі яе цягнулі па ўнівэрсытэцкім двары двое невядомых. Яна заявіла, што пасьля падзей жніўня 2020 году стала баяцца людзей зь сілавых структураў.

Анастасія Булыбенка

Студэнтка Анастасія Булыбенка прызналася, што і пасьля 8 месяцаў за кратамі ёй усё яшчэ балюча, «аднак ужо ня страшна». Яна выходзіла на пратэст «супраць гвалту, беззаконьня і маны». Лічыць, што пацярпела за свабоду думкі, паколькі закону не парушала.

Яна Арабейка

У студэнткі БДПУ Яны Арабейкі падчас аднаго з паседжаньняў выніклі праблемы з сэрцам, зь ёй працавалі мэдыкі. Абвінавачаньні яна адпрэчвае, заяўляючы, што «час за кратамі не пераканаў у тым, што страх лепшы за давер».

Вольга Філатчанкава

Выкладчыца Вольга Філатчанкава ў судзе наракала на тое, што празь дзеяньні Лукашэнкі і яго памагатых шмат беларусаў вымушана пакінулі радзіму. Яна выказала надзею, што неўзабаве ўсё зьменіцца і людзі будуць жыць у «краіне, пабудаванай нашымі рукамі». Філатчанкава лічыць, што фігуранты справы выказваліся ў адпаведнасьці з Канстытуцыяй і ніякага злачынства ў іх дзеяньнях няма.

Алана Гебрэмарыям

Выпускніца МДЛУ і давераная асоба Сьвятланы Ціханоўскай Алана Гебрэмарыям адзначыла, што спэцслужбы так і не прадставілі ані на сьледзтве, ані ў судзе якіх-кольвечы доказаў яе дзейнасьці ў «арганізацыі беспарадкаў». Для ўсіх падсудных Алана запатрабавала апраўдальнага прысуду і ў канцы прамовы сказала, што ганарыцца тым, што яна беларуска.

Тацяна Якельчык

Таксама запатрабавала апраўданьня для ўсіх і, у прыватнасьці, для сябе, Тацяна Якельчык. Паводле матэрыялаў, сабраных сьледчымі, Тацяна Якельчык зьмяшчала зьвесткі аб затрыманьнях студэнтаў, навіны пра акцыі і паведамленьні пра чаяваньні. Дзяўчына заявіла, што ня лічыць сябе вінаватай ні ў чым, што ёй ставяць у віну.

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА:

Студэнты БДУ патрабуюць, каб унівэрсытэт публічна выступіў у абарону іхных правоў

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА:

«Рысуе і марыць працаваць у ААН». Гісторыя студэнта, асуджанага за жнівеньскія пратэсты. ВІДЭА