У часе сёлетняй выбарчай кампаніі ўжо шмат хто зь беларускіх музыкаў запісаў песьні з рэакцыяй на палітычныя падзеі — пратэсты, затрыманьні, звальненьні. Мы сабралі 11 песень, розных па стылі і настроі — ад наўпрост пратэставых і жорстка крытычных да больш лірычных. Ёсьць сярод іх і ўхвальная песьня для Аляксандра Лукашэнкі.
1) Празь некалькі дзён пасьля арышту 29 траўня патэнцыйнага кандыдата ў прэзыдэнты Сяргея Ціханоўскага на Youtube зьявілася новая вэрсія знакамітай каталянскай песьні пратэсту, якая ў варыянце Яцэка Качмарскага ў 80-я гады стала фактычным гімнам польскага руху «Салідарнасьць».
«Муры» ў перакладзе Андрэя Хадановіча тут у выкананьні розных сьпевакоў, пачынаючы зь Зьмітра Вайцюшкевіча, а ў прыпеве гучыць голас самога Ціханоўскага, які дагэтуль застаецца за кратамі.
2) Гурт Tor Band з Рагачова Гомельскай вобласьці стаў папулярны ў выбарчае лета такімі палітычнымі песьнямі, як «Мы не „народзец“!», «Хто, калі ня ты?!» і «Выбары». Але яшчэ 5 чэрвеня гурт выклаў на свой Youtube-канал песьню з простай назвай «Сыходзь!!!».
3) Берасьцейскі гурт «Дай дарогу!» анансаваў, што ў жніўні выйдзе яго новы альбом. А 18 ліпеня зьявілася відэа на песьню «Баю-бай» з будучага альбома, з тэкстам ад імя міліцыянта.
«Поясню на роднай мове, кабы ты допёр
Хто здесь парушальник, наркоман и саботёр»
У відэа старая, мэдыкі, маладыя дзяўчаты, рабочыя ўцякаюць ад АМАПу з дубінкамі і міліцыянтаў на камбайнах.
4) Лявон Вольскі ўвесь час рэагуе на бягучыя падзеі песьнямі ў сатырычным праекце «Саўка ды Грышка» на Радыё Свабода. Падчас цяперашняй выбарчай кампаніі былі ў яго песьні і пра правакацыю на пікеце Сяргея Ціханоўскага ў Горадні, і пра нерэгістрацыю альтэрнатыўных кандыдатаў у прэзыдэнты. А адна з самых вострых песень абыгрывае лёзунг Ціханоўскага «Стоп таракан».
5) Ня ўсе палітычныя песьні гэтага лета крытычныя да цяперашняй улады. Сьпявак Віталь Варанко запісаў ухвальную песьню, у якой дзякуе «за дороги и чистоту! За мирное небо над головой!»
Але і ў ёй ёсьць крамольны радок: «Вчера кричали: „Саня останется с нами!“ Сегодня Саню видеть не хотят».
6) Пасьля таго як музыкі гурту Litesound у сацыяльных сетках крытычна выказаліся пра дзеяньні ўладаў, ім скасавалі шэраг канцэртаў. Тым часам Litesound урэшце выпусьціў беларускамоўную вэрсію песьні, зь якой гурт выступаў на Эўравізіі-2012, — «Мы героі».
7) Сьпявачка з канадзкага Таронта Валянціна Шаўчэнка запісала песьню на словы Сержука Сокалава-Воюша «Не спыняйся». У відэа, якое яна зрабіла, песьня гучыць на кадрах перадвыбарчых пікетаў і пратэстаў у Беларусі.
8) Гурт Naka зь лідэрамі гуртоў DZIECIUKI, «Петля пристрастия», «РСП» і Rostany запісалі песьню на верш Уладзімера Някляева «Вам», якая стала рэакцыяй на палітычныя падзеі апошніх месяцаў у Беларусі.
9) Песьня Віктара Цоя «Перемен» гучала падчас сёлетніх пратэстаў і ў арыгінале, і ў перакладзе на беларускую. А гусьляр Алесь Чумакоў пад свой інструмэнт запісаў беларускамоўную вэрсію ў перакладзе Сержука-Сокалава-Воюша.
10) Магілёўскі гурт Nizkiz у канцы чэрвеня прэзэнтаваў новую песьню «Правілы», у якой шмат хто пачуў алюзіі на пратэсты гэтага лета.
«Мы выйшлі на вуліцу, і кожны з нас ня ведаў, куды ісьці. Напэўна, праз гадзіну згубіліся б, але ж хтосьці ўздыме сьцяг».
11) Менскі гурт Naviband звычайна пазьбягаў палітычных тэмаў. «Але ў нас ня ўкладваецца ў галаве жорсткасьць і гвалт да звычайных людзей. Нам становіцца страшна. Маўчаць ужо немагчыма!» Так напісалі музыкі пра песьню «Іншымі».